วานนี้ (13 มิถุนายน) ที่ศาลอาญา ถนนรัชดาภิเษก ศาลอ่านคำสั่งในคดีที่กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เกี่ยวกับความผิดต่อพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ยื่นร้องขอให้ศาลมีคำสั่งให้ระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์จำนวน 2 โดเมนเนม คือ www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th ออกจากระบบคอมพิวเตอร์ โดยมีบริษัท ลอตเตอรี่พลัส จำกัด เป็นผู้คัดค้าน
คดีสืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2567 ผู้ร้องยื่นคำร้องขอ และเนื่องจากผู้ร้องตรวจพบว่าเป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเข้าข่ายเป็นความผิดอาญาตามกฎหมายเกี่ยวกับการเล่นการพนันและละเมิดลิขสิทธิ์เพื่อการค้าของสลากกินแบ่งรัฐบาล
วันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ผู้คัดค้านยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนกระบวนการไต่สวนและมีคำสั่งดังกล่าว และเพิกถอนคำสั่งให้ระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ URL www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th และยกคำร้องของผู้ร้อง
ศาลไต่สวนคู่ความทั้งสองฝ่ายแล้ว ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าผู้คัดค้านประกอบกิจการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลออนไลน์ผ่านแพลตฟอร์ม URL www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th ของผู้คัดค้าน โดยผู้คัดค้านไม่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ผู้คัดค้านเสนอขายสลากกินแบ่งรัฐบาลผ่านแพลตฟอร์มดังกล่าวฉบับละ 80 บาท โดยคิดค่าเช่าพื้นที่จัดเก็บสลากกินแบ่งจากผู้ซื้ออีกฉบับละ 25 บาท
ต่อมาเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2566 กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค มีหนังสือถึงผู้ร้องแจ้งเรื่องการตรวจสอบพบเว็บไซต์ที่มีการนำข้อมูลเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ที่มีเนื้อหาเป็นการเสนอขายหรือขายสลากกินแบ่งแก่ผู้บริโภคในราคาเกินกว่าที่กำหนดในสลากกินแบ่งเสนอขาย หรือขายสลากกินแบ่งโดยไม่ได้รับอนุญาต และมีพฤติกรรมเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ภาพวาดบนสลากกินแบ่ง โดยวิธีการนำภาพสลากกินแบ่งไปทำซ้ำหรือดัดแปลง และเผยแพร่ต่อสาธารณชนเพื่อการค้า ผู้ร้องตรวจสอบแล้วจึงขอให้ศาลมีคำสั่งระงับการทำให้แพร่หลาย หรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ดังกล่าวออกจากระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งศาลไต่สวนและมีคำสั่งแล้วตามที่กล่าวข้างต้น
คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยประการแรกว่า ผู้ร้องมีอำนาจยื่นคำร้องขอให้ระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้านหรือไม่ ผู้คัดค้านคัดค้านคำร้องว่าผู้ร้องไม่มีอำนาจยื่นคำร้องเนื่องจากผู้ร้องไม่ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการกลั่นกรองข้อมูลคอมพิวเตอร์ ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 มาตรา 20 (3) และไม่ใช่กรณีมีเหตุจำเป็นเร่งด่วนที่จะยื่นคำร้องก่อนรัฐมนตรีมอบหมายให้พนักงานเจ้าหน้าที่ดำเนินการยื่นคำร้อง
เห็นว่าข้อเท็จจริงปรากฏตามประกาศกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เอกสารท้ายคำร้องลำดับ 4 หนังสือขอให้ดำเนินการระงับการทำให้แพร่หลาย หรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ออกจากระบบคอมพิวเตอร์ เอกสารท้ายคำร้องลำดับ 5 หนังสือการขอให้พิจารณาดำเนินการตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 เอกสารท้ายคำร้องลำดับ 6 และหนังสือขอความเห็นชอบจากรัฐมนตรี เพื่อยื่นคำร้องต่อศาลที่มีอำนาจให้มีคำสั่งให้ระงับการทำให้แพร่หลายซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ กรณีการขายสลากกินแบ่งรัฐบาลบนแพลตฟอร์ม www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th เอกสารท้ายคำร้องลำดับ 7 และลำดับ 8 ตามลำดับ ซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมเห็นชอบ อันเป็นการดำเนินการตามวิธีการและขั้นตอนที่กำหนดไว้ใน พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 แล้ว ผู้ร้องจึงมีอำนาจยื่นคำร้อง
ปัญหาวินิจฉัยประการต่อมาว่า มีเหตุเพียงพอที่ศาลจะมีคำสั่งระงับการทำให้แพร่หลาย หรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้านออกจากระบบคอมพิวเตอร์หรือไม่ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งระงับการทำให้แพร่หลาย หรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้านออกจากระบบคอมพิวเตอร์ ในกรณีที่มีการทำให้แพร่หลายซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่เป็นความผิดอาญาตามกฎหมายเกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญา หรือกฎหมายอื่นซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์นั้นมีลักษณะขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ตามมาตรา 20 (3) แห่ง พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550
จากกรณีที่แพลตฟอร์ม www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th ของผู้คัดค้านมีรูปแบบการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลที่ให้ผู้บริโภคชำระค่าเช่าตู้เซฟ หรือเช่าพื้นที่เก็บลอตเตอรี่ฉบับละ 25 บาท ซึ่งสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลเห็นว่าเข้าข่ายเป็นการเสนอขาย หรือขายสลากกินแบ่งที่ออกตาม พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 และยังไม่ได้ออกรางวัลในราคาเกินกว่าที่กำหนดในสลากกินแบ่ง อันเป็นความผิดตามกฎหมายตาม พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 เสนอขายหรือขายสลากกินแบ่งที่ออกจำหน่ายและที่ยังไม่ได้ออกรางวัลเกินกว่าราคาที่กำหนดในสลากโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน อันเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.การพนัน พ.ศ. 2478 ทำซ้ำหรือดัดแปลงหรือเผยแพร่ต่อสาธารณชนแก่งานอันมีลิขสิทธิ์โดยไม่ได้รับอนุญาตเพื่อการค้า อันเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537และสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้เข้าร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนไว้
แต่เนื่องจากข้อหาเสนอขายหรือขายสลากกินแบ่งที่ออกตาม พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 และยังไม่ได้ออกรางวัลในราคาเกินกว่าที่กำหนดในสลากกินแบ่ง ซึ่งจะเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 1 หมื่นบาท ซึ่งตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. 2565 มาตรา 39 กำหนดให้เป็นพินัย
พนักงานสอบสวนจึงส่งเรื่องกลับให้สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลดำเนินการตาม พ.ร.บ.ดังกล่าวต่อไป ส่วนความผิดตาม พ.ร.บ.การพนัน และความผิดตาม พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ได้ความตามคำเบิกความของพยานผู้ร้องปาก พ.ต.ท. ประทีป จันทร์เพชรบุรี ผู้ได้รับการแต่งตั้งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
ว่าความผิดทั้งสองข้อหาดังกล่าวจนถึงปัจจุบันมีเพียงการแจ้งข้อกล่าวหาบริษัทผู้คัดค้านไว้เท่านั้น โดยไม่ได้มีการสอบสวนเพิ่มเติมแต่อย่างใด ซึ่งจากการไต่สวนพยานผู้คัดค้านศุภชัย ก็ได้ความว่าผู้คัดค้านเสนอขายและขายสลากกินแบ่งรัฐบาลในราคาฉบับละ 80 บาท ซึ่งเป็นราคาที่กำหนดไว้ในสลากกินแบ่งรัฐบาล
โดยการซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลจากผู้คัดค้านตามคำร้องเป็นการซื้อขายในทางปกติ หากผู้ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลไม่มีความประสงค์ฝากสลากไว้กับผู้คัดค้าน หรือเลือกวิธีการให้ผู้ค้านส่งต้นฉบับให้ผู้ซื้อทางระบบขนส่ง ผู้ซื้อสามารถจองคิวเข้าซื้อสลาก ณ ที่ทำการของผู้คัดค้านได้โดยไม่มีค่าบริการอื่นๆ ซึ่ง พ.ต.ท. ประทีปได้ตอบทนายผู้คัดค้านถามค้านว่า จนถึงขณะนี้ยังไม่พบว่าผู้คัดค้านถูกดำเนินคดี หรือมีผู้ร้องเรียนว่ามีการหลอกลวงหรือฉ้อโกงหลอกขายสลากกินแบ่งแต่อย่างใด
ส่วนความผิดตาม พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ ศุภชัยพยานผู้คัดค้านเบิกความว่า การนำโลโก้หรือตราบริษัท หรือสัญลักษณ์ของผู้คัดค้านมาปิดบริเวณสลากกินแบ่งรัฐบาล มิได้กระทำโดยทุจริตหรือหลอกลวงนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือน หรือปลอมไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน หรือข้อมูลอันเป็นเท็จ เนื่องจากเป็นสลากกินแบ่งฉบับจริง ไม่มีการเติมตัดทอน แก้ไขในสลากกินแบ่งแต่อย่างใด การนำสัญลักษณ์ของผู้คัดค้านซ้อนทับก็เพื่อป้องกันการคัดลอกรูปสลากกินแบ่งรัฐบาลจากแพลตฟอร์มของผู้คัดค้านเอาไปหาประโยชน์ในทางมิชอบ หรือนำไปหลอกเวียนขายต่อประชาชนโดยไม่มีต้นฉบับสลากกินแบ่งรัฐบาลดังกล่าว หรือนำไปใช้ในทางทุจริต
ในทางคดีจึงเห็นว่าผู้คัดค้านมีข้อต่อสู้ ดังนั้นการที่เพียงแต่มีคำสั่งให้ระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้านโดยไม่ปรากฏเหตุผลความจำเป็นเร่งด่วน และไม่มีการสอบสวนเพิ่มเติมใดๆ ในขณะเดียวกันผู้คัดค้านก็มีเหตุผลคอยรองรับการต่อสู้คดี พิจารณาแล้วข้อเท็จจริงที่ได้ความเปลี่ยนแปลงไปจึงเห็นว่า ยังไม่มีเหตุเพียงพอที่ศาลจะมีคำสั่งระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้านออกจากระบบคอมพิวเตอร์
จึงมีคำสั่งให้ยกเลิกระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ จำนวน 2 URL ได้แก่ www.ลอตเตอรี่พลัส.com และ www.lotteryplus.co.th ตามคำสั่งวันที่ 17 พฤษภาคม 2567 มีผลนับแต่คำสั่งคุ้มครองชั่วคราวที่ให้ยกเลิกการปิดกั้นและลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้คัดค้าน ลงวันที่ 24 พฤษภาคม 2567 สิ้นผล จนกว่าจะมีคำสั่งเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่นคำขออื่นให้ยก
