Apple Daily หนังสือพิมพ์ที่มีแนวคิดสนับสนุนประชาธิปไตยในฮ่องกง ประกาศปิดตัว หลังทรัพย์สินที่เชื่อมโยงกับบริษัทถูกอายัด ตีพิมพ์วันนี้เป็นฉบับสุดท้าย

Apple Daily หนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ชื่อดังของฮ่องกงที่เริ่มจากการเล่นข่าวหวือหวา สู่การเป็นหนึ่งในสื่อระดับแนวหน้าที่วิจารณ์ผู้บริหารฮ่องกงและจีนอย่างแข็งขัน ได้ประกาศปิดตัวลงแล้วหลังดำเนินกิจการมา 26 ปี และจะตีพิมพ์วันนี้ (24 มิถุนายน) เป็นวันสุดท้ายจำนวน 1 ล้านฉบับ ซึ่งมากกว่าการพิมพ์ปกติถึง 10 เท่า ท่ามกลางผู้สนับสนุนที่รวมตัวกันหน้าสำนักงานเพื่อแสดงการสนับสนุนในค่ำคืนสุดท้าย

โดยเมื่อวันพฤหัสบดีที่แล้ว สำนักงานของหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ถูกบุกเข้าตรวจค้นโดยตำรวจกว่า 500 นาย จากข้อกล่าวหาว่ามีรายงานข่าวหลายชิ้นที่ละเมิดกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฉบับใหม่ ซึ่งเป็นข้อกำหนดที่ระบุว่า การบ่อนทำลายรัฐบาลถือเป็นความผิดอาญา ตำรวจควบคุมตัวบรรณาธิการบริหาร ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร และผู้บริหารอื่นรวม 5 คน นอกจากนี้ทรัพย์สินของบริษัทที่เชื่อมโยงกับ Apple Daily จำนวน 3 บริษัท มูลค่ากว่า 18 ล้านดอลลาร์ฮ่องกง หรือราว 2.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ก็ถูกสั่งอายัด และเมื่อวันพุธที่ผ่านมาสื่อท้องถิ่นรายงานว่า ชายวัย 55 ปีที่เป็นคอลัมนิสต์ของหนังสือพิมพ์นี้ถูกจับในข้อหาสมคบคิดกับต่างประเทศหรือกองกำลังต่างชาติ

หลังการจับกุมผู้บริหารรวม 5 คนดังกล่าว กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ประณามและเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวทั้งหมดในทันที และระบุว่า มีความกังวลอย่างยิ่งต่อการเลือกใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติของทางการฮ่องกงโดยมีเป้าหมายที่องค์กรสื่ออิสระโดยพลการ ซึ่งเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมาบรรณาธิการบริหารและประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ Apple Daily ที่ถูกตั้งข้อหาสมรู้ร่วมคิดกับต่างชาติจากกรณีมีรายงานข่าวหลายชิ้นที่เรียกร้องให้ประเทศต่างๆ คว่ำบาตรฮ่องกงและจีนนั้นถูกปฏิเสธการให้ประกันตัว ส่วนผู้บริหารรายอื่นได้รับการประกันตัว แต่ยังอยู่ภายใต้การสอบสวน

ทางด้าน จิมมี ไล ผู้ก่อตั้ง Apple Daily และเป็นผู้ที่เคยวิจารณ์พรรคคอมมิวนิสต์จีนมาอย่างยาวนาน ก็ถูกจับกุมเมื่อปีที่แล้วตามกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ และขณะนี้เขาถูกจำคุกอยู่ และทรัพย์สินบางส่วนของเขาก็ถูกอายัดไว้เช่นกัน

ผู้บริหารของ Apple Daily ระบุว่า ในมุมมองความปลอดภัยของพนักงาน ทางหนังสือพิมพ์ได้ตัดสินใจที่จะยุติการดำเนินกิจการทันทีหลังเที่ยงคืน ทำให้หนังสือพิมพ์ฉบับวันพฤหัสบดีนี้เป็นฉบับสุดท้ายของการตีพิมพ์ ส่วนเวอร์ชันดิจิทัลของหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ก็จะไม่มีการอัปเดตอีกต่อไปหลังเที่ยงคืนเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีแถลงการณ์อีกฉบับจากสำนักพิมพ์ Next Digital ที่เป็นเจ้าของหนังสือพิมพ์ฉบับนี้เพื่อแสดงความขอบคุณแก่บรรดาผู้อ่านสำหรับการสนับสนุน ตลอดจนขอบคุณผู้สื่อข่าว พนักงาน และผู้ลงโฆษณาด้วย

BBC ระบุว่า การจับกุมต่างๆ สร้างความหวาดกลัวให้กับพนักงานในหนังสือพิมพ์ ซึ่งพนักงานส่วนหนึ่งก็ตัดสินใจลาออกหลังจากนั้น ส่วนเจ้าหน้าที่กองบรรณาธิการรายหนึ่งระบุถึงความรู้สึกไม่สบายใจที่เกิดขึ้น “หากคุณไม่ลาออกไปเอง คุณก็อาจจะต้องรับผิดทางอาญา” เจ้าหน้าที่รายนี้บอกกับ BBC แผนกภาษาจีน

ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่ทางการจีนได้กล่าวหลายครั้งว่า เสรีภาพสื่อในฮ่องกงนั้นได้รับการเคารพ แต่ก็ไม่ใช่สิ่งเบ็ดเสร็จเด็ดขาด ส่วน รอนนี ทอง หนึ่งในสมาชิกของรัฐบาลฮ่องกง กล่าวหาว่า หนังสือพิมพ์นี้กำลังจัดการเพื่อเรียกร้องความสนใจในการตัดสินใจที่จะปิดตัวลงดังกล่าว “ผู้คนจากทั่วโลกอาจจะกล่าวหารัฐบาลฮ่องกงว่ากดดัน Apple Daily ให้ปิดตัวลง แต่ข้อเท็จจริงสำหรับเรื่องนี้ก็คือพวกเขาไม่จำเป็นต้องปิดตัวเลย” เขากล่าว

ส่วนในการแถลงข่าวตามปกติเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา แคร์รี ลัม ผู้บริหารสูงสุดของฮ่องกง ปฏิเสธว่า การจับกุมผู้บริหารของ Apple Daily นั้นไม่ใช่การคุกคามเสรีภาพสื่อมวลชน และระบุว่า การวิพากษ์วิจารณ์ปฏิบัติการของตำรวจจากต่างประเทศนั้นเป็นเพียงการพยายามทำให้การกระทำที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติเป็นเรื่องที่ดูดี และเมื่อถูกกรณีการทำงานของสื่อมวลชนซึ่งอาจละเมิดกฎหมายที่ดูคลุมเครือ ตั้งแต่การเผยแพร่คำพูด ความเห็น หรือการวิเคราะห์ต่างๆ ลัมบอกเพียงว่า งานข่าวโดยปกติจะไม่ละเมิดความมั่นคงของชาติ เธอยังระบุว่า กฎหมายนั้นมีการกำหนดไว้อย่างดีแล้วและครอบคลุมแนวคิดทางกฎหมายที่สำคัญทั้งหมด แต่ไม่ได้อธิบายชัดเจนว่ากฎหมายจะถูกบังคับใช้กับงานข่าวอย่างไร

“ฉันเชื่อว่าเพื่อนสื่อมวลชนมีความสามารถที่จะเข้าใจว่ากิจกรรมประเภทใดที่เป็นอันตรายต่อความมั่นคงของชาติ” ลัมระบุ “การวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลฮ่องกงสามารถทำได้ แต่ถ้ามีเจตนาหรือการจัดกิจกรรมเพื่อยุยงหรือล้มล้างรัฐบาล นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง”

สำนักข่าว Reuters มีรายงานเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมาว่า Apple Daily อาจหยุดการตีพิมพ์ในวันที่ 26 มิถุนายน หากการประชุมบอร์ดบริหารมีมติให้หยุดการดำเนินกิจการในวันศุกร์นี้ ซึ่งที่ปรึกษาของ จิมมี ไล ระบุกับ Reuters ผ่านทางโทรศัพท์ว่า สถานการณ์ยากขึ้นทุกที และหนังสือพิมพ์อาจถูกปิดในระยะเวลาอันสั้นหลังทางการสั่งอายัดทรัพย์สินของทางบริษัท

และในค่ำคืนส่งท้าย ผู้สนับสนุน Apple Daily รวมตัวกันภายนอกอาคารสำนักงานของหนังสือพิมพ์นี้ และโบกแสงไฟจากโทรศัพท์มือถือแสดงการสนับสนุน ส่วนบรรดาผู้สื่อข่าวก็ออกมาที่ระเบียงและตอบกลับด้วยแสงไฟจากโทรศัพท์มือถือเช่นกัน ภาพพนักงานรายหนึ่งที่โบกมือถือให้กลุ่มผู้สนับสนุนกลายมาเป็นภาพขึ้นหน้าหนึ่งของหนังสือพิมพ์ในวันสุดท้ายนี้ ส่วนผู้สื่อข่าวรายหนึ่งออกมาด้านนอกเพื่อแจกหนังสือพิมพ์ฉบับฟรีให้แก่ผู้สนับสนุน พร้อมกับบอกว่า ฉันหวังว่าทุกคนจะสามารถเชื่อในค่านิยมของเราต่อไป

“ขอขอบคุณผู้อ่าน สมาชิก ลูกค้าโฆษณา และชาวฮ่องกงทุกคน สำหรับความรักและการสนับสนุนอย่างมากมายตลอด 26 ปี เราขอกล่าวอำลาตรงนี้ ดูแลตัวเองด้วย” หนังสือพิมพ์ดังกล่าวระบุผ่านบทความออนไลน์

ภาพ: Miguel Candela / Anadolu Agency via Getty Images

อ้างอิง: