รัฐมนตรีคลังเผย ครม. มีมติเลื่อนขึ้นภาษีน้ำตาลระยะ 3 ออกไปอีก 6 เดือน เหตุกังวลว่าหากปรับขึ้นภาษีตามกำหนดเวลาเดิมอาจส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชน และการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมเครื่องดื่ม เนื่องจากผู้ประกอบการอาจดำเนินการปรับราคาเพิ่มสูงขึ้น

วันนี้ (20 กันยายน) อาคม เติมพิทยาไพสิฐ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เห็นชอบขยายเวลาปรับขึ้นอัตราภาษีความหวานตามปริมาณน้ำตาลระยะที่ 3 ออกไปอีกเป็นเวลา 6 เดือน ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 – 31 มีนาคม 2566 เพื่อช่วยบรรเทาภาระค่าครองชีพของประชาชนในปัจจุบัน รวมถึงช่วยให้อุตสาหกรรมเครื่องดื่มมีระยะเวลาในการปรับตัวเพื่อรองรับการปรับขึ้นอัตราภาษีความหวานตามปริมาณน้ำตาลระยะที่ 3 ต่อไป

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• กูรูต่างประเทศมอง ธปท. กำลังเดิมพันดอกเบี้ยกับ เงินเฟ้อ ชี้นโยบายการเงินไทยมองโลกในแง่ดีเกินไป
• วิเคราะห์ 5 สัญญาณ บ่งชี้ เงินเฟ้อ โลกใกล้ถึงจุดพีค
• ต่างชาติแห่ปักหมุด ลงทุนเวียดนาม ยอด FDI พุ่งแซงไทยแบบไม่เห็นฝุ่น สัญญาณบ่งชี้ ไทยเริ่มไร้เสน่ห์?

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังระบุอีกว่า กรมสรรพสามิตได้เริ่มจัดเก็บภาษีความหวานตามปริมาณน้ำตาลในสินค้าเครื่องดื่มตั้งแต่ปี 2560 เพื่อส่งเสริมให้ผู้ประกอบอุตสาหกรรมปรับสูตร ลดปริมาณน้ำตาล เพื่อส่งเสริมสุขภาพของประชาชนมาโดยตลอด โดยกำหนดโครงสร้างภาษีในอัตราแบบขั้นบันได ได้แก่ ระยะที่ 1 ในวันที่ 16 กันยายน 2560 – 30 กันยายน 2562, ระยะที่ 2 ในวันที่ 1 ตุลาคม 2562 – 30 กันยายน 2564 และระยะที่ 3 ในวันที่ 1 ตุลาคม 2564 – 30 กันยายน 2566 

โดยต่อมาได้ขยายเวลาการปรับขึ้นอัตราภาษีระยะที่ 3 ออกไป 1 ปี จากวันที่ 1 ตุลาคม 2564 เป็นวันที่ 1 ตุลาคม 2565 

อย่างไรก็ตาม ด้วยสถานการณ์เศรษฐกิจในปัจจุบัน หากปรับขึ้นภาษีตามกำหนดเวลาเดิมอาจส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชน และการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมเครื่องดื่ม เนื่องจากผู้ประกอบการอาจดำเนินการปรับราคาเพิ่มสูงขึ้น ด้วยเหตุนี้ กรมสรรพสามิตจึงเสนอขยายเวลาการขึ้นอัตราภาษีความหวานตามปริมาณน้ำตาลระยะที่ 3 ออกไปอีกเป็นเวลา 6 เดือน ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 – 31 มีนาคม 2566 

ขณะที่ ดร.เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ อธิบดีกรมสรรพสามิต กล่าวเพิ่มเติมว่า การดำเนินการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตความหวานตามปริมาณน้ำตาลตามที่กำหนดไว้นั้น นอกจากจะเป็นแนวทางด้านสาธารณสุขในการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อตามที่องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำ ยังถือได้ว่าเป็นยุทธศาสตร์ของกรมสรรพสามิตที่มุ่งหวังจะเป็นกลไกสำคัญในการวางรากฐานสังคม และสนับสนุนให้ประชาชนในประเทศมีคุณภาพชีวิตที่ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องสุขภาพ เพื่อเป็นการสร้างความยั่งยืนให้กับประชาชนและประเทศชาติสืบไป

The post ครม. เคาะเลื่อนขึ้น ‘ภาษีน้ำตาล’ ระยะ 3 ออกไปอีก 6 เดือน หวังบรรเทาภาระค่าครองชีพประชาชน appeared first on THE STANDARD.

วันนี้ (23 กันยายน) นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า การบริโภคเครื่องดื่มรสหวานส่งผลต่อความเสี่ยงของการเกิดภาวะน้ำหนักเกิน โรคอ้วน โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และโรคฟันผุ พฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานของ คนไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องภายในระยะเวลา 5 ปี จากปี 2546-2552 มีการบริโภคเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 31.6 ส่งผลให้คนไทยได้รับน้ำตาลจากเครื่องดื่มคิดเป็นร้อยละ 45.9 ซึ่งสอดคล้องกับความชุกของโรคอ้วนในคนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปที่เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 34.7 ในปี 2551 เป็น 37.5 ในปี 2557 อีกทั้งโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเป็นสาเหตุการตายอันดับต้นๆ ของคนไทย คิดเป็นร้อยละ 82 ของสาเหตุการตายทั้งหมดในปี 2556 

นอกจากนี้ในเด็กอายุ 12 ปี พบอัตราการเกิดโรคฟันผุเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 53.9 ในปี 2537 เป็นร้อยละ 57.3 ในปี 2543

จากปัญหาดังกล่าว นำมาสู่แนวคิดการจัดทำมาตรการจัดเก็บภาษีน้ำตาลในเครื่องดื่มเพื่อสุขภาวะคนไทย โดยได้มีการออกพระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ภายใต้พระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิตฉบับใหม่ มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2560 กำหนดให้มีการจัดเก็บภาษีเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของน้ำตาล เครื่องดื่มผง (3 in 1) และเครื่องดื่มเข้มข้นตามปริมาณน้ำตาล  

​ด้าน ทพ.ปิยะดา ประเสริฐสม ทันตแพทย์ทรงคุณวุฒิ (ด้านทันตสาธารณสุข) กล่าวเสริมว่า ผลการดำเนินงานการขับเคลื่อนมาตรการจัดเก็บภาษีน้ำตาลในเครื่องดื่มเพื่อสุขภาวะคนไทย ทำให้เกิดการปรับโครงสร้างภาษีสรรพสามิตของเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล ได้แก่ 

1. ในภาพรวม ราคาเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลที่ผลิตในประเทศและนำเข้ามีราคาเพิ่มขึ้น ร้อยละ 12.7 และ 18.1 ตามลำดับ 

2. เครื่องดื่มที่ผลิตในประเทศมีสัดส่วนจำนวนชนิดของเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลเพิ่มขึ้นร้อยละ 14.4 ในขณะที่เครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูงมีสัดส่วนลดลง โดยเฉพาะเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลมากกว่า 10 กรัม แต่ไม่เกิน 14 กรัมต่อ 100 มิลลิลิตร มีสัดส่วนลดลงมากที่สุด 

3. สัดส่วนรายได้จากภาษีเครื่องดื่มเพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบต่อรายได้ภาษีสรรพสามิตทั้งหมด 

ซึ่งจากการศึกษาปริมาณเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลที่ดื่มเฉลี่ยต่อวันในกลุ่มประชากรไทยอายุ 6 ปีขึ้นไป โดยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล 2563 พบกลุ่มตัวอย่างมีการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลลดลงจาก 283.6 มิลลิลิตร ในปี 2561 เป็น 275.8 มิลลิลิตร ในปี 2562 หรือลดลง ร้อยละ 2.8 ซึ่งกลุ่มตัวอย่างอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปมีการบริโภคลดลงสูงสุด ร้อยละ 7.2 โดยเครื่องดื่มที่มีการบริโภคลดลงมากที่สุด พบว่าเครื่องดื่มผสมโซดาแบบกระป๋องมีสัดส่วนการบริโภคลดลงมากที่สุด ร้อยละ 17.7 ตามด้วยเครื่องดื่มสมุนไพร ร้อยละ 10.0 และน้ำผลไม้แบบกล่อง ร้อยละ 9.2 ตามลำดับ

​“นอกจากนี้การสำรวจปริมาณการบริโภคน้ำตาลของคนไทยในปี 2555-2562 โดยสำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาล กระทรวงอุตสาหกรรม พบว่า ปี 2551-2560 คนไทยมีการบริโภคน้ำตาลจากเครื่องดื่มเพิ่มขึ้น แต่หลังการบังคับใช้พระราชบัญญัติสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ในการจัดเก็บภาษี เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของน้ำตาล เครื่องดื่มผง (3 in 1) และเครื่องดื่มเข้มข้นตามปริมาณน้ำตาล ส่งผลให้คนไทยมีการบริโภคน้ำตาลจากเครื่องดื่มลดลงร้อยละ 15.3 และ 14.0 ในปี 2561 และ 2562 ตามลำดับ และในปี 2563 พบว่าคนเป็นโรคอ้วนลดลง 9,306 คน” ทพ.ปิยะดา กล่าว

The post กรมอนามัย เผยหลังขับเคลื่อนมาตรการจัดเก็บ ‘ภาษีน้ำตาลในเครื่องดื่ม’ คนไทยบริโภคลดลง ตัวเลขคนอ้วนลดเช่นกัน appeared first on THE STANDARD.

     ข้อมูลของ Global Agricultural Information Network ปี 2557 พบว่า คนไทยบริโภคน้ำตาลถึง 28.4 ช้อนชาต่อวัน ซึ่งสูงกว่าคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกที่แนะนำไว้แค่วันละ 6 ช้อนชาถึง 4.7 เท่า เป็นสาเหตุสำคัญของโรคอ้วน โรคหัวใจและหลอดเลือด

     แต่ธุรกิจเครื่องดื่มพร้อมดื่มในไทย มูลค่าทะลุสองแสนล้านบาท และมีอัตราการเติบโต 4-5% ต่อปี สินค้าเริ่มมีความหลากหลาย และการแข่งขันดุเดือด ทั้งผู้ประกอบการในไทยและต่างชาติอยากเข้ามาแชร์ส่วนแบ่งในธุรกิจนี้

ภาษีความหวานคุยมานาน เพราะคนไทยบริโภคน้ำตาลเกินกำหนด

     แนวคิดเก็บภาษีน้ำตาลในเครื่องดื่มพร้อมดื่มมีการพูดคุยกันมาสักพัก แต่เพิ่งเริ่มปรากฏเค้าลางความจริงขึ้นเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2559 สภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปท.) มีมติเห็นชอบ รายงานของคณะกรรมาธิการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม สปท. เรื่อง การป้องกันและควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการในประเด็นการจัดเก็บภาษีเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลเกินเกณฑ์มาตรฐานสุขภาพ

     มีสาระสำคัญคือการเสนอจัดเก็บภาษีสรรพสามิตในเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของน้ำตาล อาทิ น้ำอัดลม ชาเขียว กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง เป็นต้น

     โดย สปท. เชื่อว่าการจัดเก็บภาษีนี้จะช่วยเพิ่มรายได้เข้าประเทศได้มากกว่า หนึ่งหมื่นล้านบาทต่อปี

ผู้ประกอบการดิ้นคัดค้านสุดฤทธิ์

     หลัง สปท. ลงมติเห็นชอบถล่มทลาย ด้าน สมาคมอุตสาหกรรมเครื่องดื่มไทย ที่มีสมาชิกเป็นผู้ผลิตเครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ชั้นนำของไทย อาทิ ชาเขียว น้ำอัดลม เครื่องดื่มเกลือแร่ น้ำผักผลไม้ เครื่องดื่มชูกำลังกว่า 36 บริษัท ได้ส่งหนังสือถึงประธาน สปท. ขอให้ทบทวนรายงานฉบับดังกล่าวทันที เพราะเห็นว่าขาดความชอบธรรม ไม่เชิญผู้ประกอบการซึ่งมีส่วนได้เสียไปร่วมด้วย พร้อมชี้แจงถึงผลกระทบต่างๆ โดยเฉพาะราคาที่จะปรับเพิ่มขึ้นเดือดร้อนถึงผู้บริโภค

     แต่ สปท.ใส่เกียร์เดินหน้าผลักดันเสนอคณะรัฐมนตรี พร้อมชี้แจงกลับว่า เอกชนจะไม่เสียประโยชน์เพราะเทรนด์ในอนาคตเป็นเทรนด์ของสุขภาพ ผู้บริโภคต้องการเครื่องดื่มที่น้ำตาลน้อย อีกทั้งการลดน้ำตาลยังเป็นการลดต้นทุนการผลิต

     จากนั้นรายงานฉบับนี้จึงได้ถูกส่งไปให้คณะรัฐมนตรีพิจารณาดำเนินการ

ผู้ประกอบการต่อรองขอเวลาปรับตัว 5 ปี

     ช่วงต้นปี 2560 ประเด็นภาษีน้ำตาล ถูกกระทรวงการคลังหยิบขึ้นมาพิจารณา โดย อภิศักดิ์ ตันติวรวงศ์ รมว.คลัง บอกว่า การจัดเก็บภาษีน้ำหวานต้องหารือกับผู้ที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่ผู้ปลูกอ้อย โรงงานผลิตน้ำตาล รวมไปถึงผู้ประกอบการผลิตเครื่องดื่มที่ใช้น้ำตาลทั้งหมดเพื่อหาข้อสรุป โดยจะให้เวลาผู้ประกอบการปรับตัว 2 ปี และยืนยันว่าเป้าหมายหลักของการเก็บภาษีความหวานคือเพื่อ ‘สุขภาพ’ ไม่ใช่ ‘รายได้’

     ด้านผู้ประกอบการ โดย สมาคมอุตสาหกรรมเครื่องดื่มไทย เดินเกมต่อรองขอเวลาปรับตัว 5 ปี จากแผนเดิมที่กระทรวงการคลังเสนอ คือจะเริ่มเก็บภาษีความหวานในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2560

เคาะอัตราภาษีความหวาน อัตราก้าวหน้า 6 ระดับ

     การเก็บภาษีความหวาน เป็นหนึ่งในกลุ่มสินค้าที่ถูกปรับภาษีตาม พ.ร.บ. ภาษีสรรพสามิต 2560 ซึ่งจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 16 กันยายนนี้

     แต่ให้เวลาผู้ประกอบการปรับตัว 2 ปี เพื่อให้ผู้ประกอบการลดปริมาณน้ำตาลในสินค้าของตัวเองลง

     ดังนั้นตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2562 หากผู้ประกอบการไม่ปรับสูตรน้ำตาลให้ต่ำลง ก็จะเสียภาษีในอัตราก้าวหน้า 6 ระดับ ยิ่งน้ำตาลมากยิ่งเสียมาก

     ณัฐกร อุเทนสุต ผู้อำนวยการสำนักแผนภาษี กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลัง ได้อธิบายภายในงานเสวนา ภาษีความหวานกับการปรับตัวของภาคอุตสาหกรรม ว่า ปกติแล้วเครื่องดื่มมีการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตอยู่แล้ว แต่เป็นการจัดเก็บ ในขามูลค่า อยู่ที่ 20% ของราคาหน้าโรงงาน หรือราคานำเข้าเพียงขาเดียว

     แต่ พ.ร.บ. ภาษีสรรพสามิต 2560 จะนำภาษี ในขาปริมาณ ซึ่งก็คือปริมาณน้ำตาลเข้ามาคิดด้วย โดยมีหลักเกณฑ์คือ เครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลเกิน 10% ต่อ 100 มล. จะถูกจัดเก็บตามอัตราที่วางเอาไว้ ซึ่งเป็นอัตราก้าวหน้า คือยิ่งมีน้ำตาลมาก ก็ยิ่งเสียภาษีในอัตราที่สูง เป็นต้น

     “อัตราส่วน 20% ที่เคยเก็บจากขามูลค่าจะทำการปรับลง เพื่อให้เมื่อรวมกับอัตราที่จัดเก็บจากขาปริมาณแล้ว ภาระทางภาษีจะเท่าเดิม หรือใกล้เคียงมากที่สุด”

ภาษีเครื่องดื่มแบบเดิม (ปัจจุบัน) = VAT 7% + ภาษีสรรพสามิต 20% ของราคาหน้าโรงงาน

ภาษีเครื่องดื่มแบบใหม่ = VAT 7% + ภาษีสรรพสามิตของราคาขายปลีกแนะนำ + ภาษีปริมาณน้ำตาล

     สำหรับการคำนวณภาษีปริมาณน้ำตาลให้เทียบต่อเครื่องดื่ม 1 ลิตร เช่น กรณีมีน้ำตาล 18 กรัม ต่อ 100 มล. ถ้าสินค้านั้นมีความจุ 1 ลิตร จะจ่ายภาษี 1 บาท แต่ถ้าครึ่งลิตร จ่าย 50 สตางค์

เครื่องดื่มใด ‘หวาน’ แค่ไหน?

     THE STANDARD ได้สุ่มผลิตภัณฑ์ที่ต้องเสียภาษีความหวาน โดยคำนวณปริมาณน้ำตาลตามอัตราภาษีที่กระทรวงการคลังกำหนด

     ภาษีที่เพิ่มขึ้นในที่นี้คือ ภาษีปริมาณน้ำตาล ไม่ใช่ภาษีรวมสุทธิที่เพิ่มขึ้นตาม พ.ร.บ. ภาษีสรรพสามิต 2560

เก็บ ‘ภาษีความหวาน’ ช่วยให้เลิกกินจริงหรือ?

     ใช่ว่าเมื่อภาษีความหวานมีผลบังคับใช้สมบูรณ์แล้ว จะแก้ปัญหาสุขภาพของคนไทยได้ทันทีทันใด

     วรรณพงษ์ ดุรงคเวโรจน์ จากคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เคยแสดงทัศนะไว้ว่า ภาษีจะต้องไม่สูงไปจนทำให้ราคาสูงมากเสียจนผู้บริโภคเลิกซื้อ เพราะผู้ผลิตจะอยู่ไม่ได้ แต่ภาษีก็จะต้องไม่ต่ำจนเกินไปจนทำให้ผู้บริโภครู้สึกว่า ราคาที่สูงขึ้นไม่ได้มีผลต่อการตัดสินใจ ความยากจึงอยู่ที่การกำหนดความเหมาะสมของภาษี สิ่งเหล่านี้ ภาษาวิชาการเรียกว่า ‘ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ที่มีต่อราคา’ ซึ่งผู้บริโภคแต่ละกลุ่มจะมีการตอบสนองต่อราคาที่แพงขึ้นไม่เหมือนกัน

     คำถามคือคนรวยกับคนจนใครบริโภคน้ำหวานมากกว่ากัน หากคนรวยบริโภคมากกว่า ราคาที่เพิ่มขึ้นอาจไม่กระทบการตัดสินใจในการบริโภค การบริโภคน้ำหวานก็อาจไม่ลดลงอย่างที่คาดไว้

     อีกทั้งภาษีประเภทนี้คือ ‘ภาษีทางอ้อม’ ผู้ประกอบการต้องตัดสินใจว่าจะผลักภาระภาษีไปให้ผู้บริโภคเท่าไหร่ จะรับเองเท่าไหร่ ซึ่งจะรู้ได้ก็ต่อเมื่อเข้าใจว่าพฤติกรรมผู้บริโภคเป็นอย่างไร

     ดังนั้นผู้ผลิตอาจยอมขาดทุนกำไร แบกรับภาษีน้ำตาลไว้ส่วนหนึ่ง ทำให้ราคาไม่ได้แพงขึ้นกันอย่างที่ตั้งใจไว้

     ผลที่จะไปลดปริมาณการบริโภคจึงอาจไม่มากเท่าที่คำนวณไว้อีกเช่นกัน

ภาพประกอบ: Nisakorn Rittapai

อ้างอิง :

• www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1497848479
• www.bangkokbiznews.com/blog/detail/640294
• www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1470220681
• www.hfocus.org/content/2016/05/12195
• www.thansettakij.com/content/54901

The post เก็บภาษีความหวาน ช่วยคนไทยรักษาสุขภาพได้จริงหรือ? appeared first on THE STANDARD.