รัฐบาลจีนกังวลหนัก เมื่อจำนวนสัตว์เลี้ยงมีมากกว่าเด็กเกิดใหม่ถึง 2 เท่า ฟังเสียงสะท้อนของคนรุ่นใหม่ ในภาวะเศรษฐกิจย่ำแย่ ไม่มีค่าใช้จ่ายมากพอที่จะเลี้ยงดูบุตร หันไปเลี้ยงสัตว์เป็นลูกสบายใจกว่า

สำนักข่าว BBC รายงานว่า ในปีที่ผ่านมาประชากรของจีนลดลงเหลือ 1.409 พันล้านคน หนึ่งในปัจจัยดังกล่าวมาจากอัตราการเกิดที่ลดลงเหลือ 6.39 ต่อจำนวนประชากร 1,000 คน ซึ่งเป็นอัตราที่ต่ำที่สุดนับตั้งแต่การก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 1949 สร้างความกังวลให้กับรัฐบาลจีนอย่างมาก

หลังจากยกเลิกใช้กฎหมายให้ 1 ครอบครัวมีลูกได้ 1 คนในปี 2016 และมีการเปลี่ยนนโยบายให้คู่รักมีบุตรจำนวน 3 คนอีกครั้งในปี 2021 แต่ในเมืองใหญ่ๆ อย่างปักกิ่ง แม้รัฐบาลจะเสนอสิ่งจูงใจหลายอย่าง เริ่มตั้งแต่เงินสด ให้วันลาคลอดมากขึ้น ก็ไม่ประสบความสำเร็จในการเพิ่มจำนวนการเกิดได้ตามเป้าหมายที่วางไว้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• โรงเรียนอนุบาลสัตว์เลี้ยงในจีน! เทรนด์ใหม่เอาใจคนรักสัตว์ เหล่าทาสยอมจ่ายแพงเพื่อความสุขของนายท่าน

• สตาร์ทอัพจีนรับ ‘โคลนนิ่ง’ เพื่อให้เจ้าของพบสัตว์เลี้ยงแสนรักที่เสียชีวิตไปแล้วอีกครั้ง เคาะราคาเริ่มต้นสำหรับสุนัข 1.85 ล้านบาท แมว 1.5 ล้านบาท

• สัตว์เลี้ยงยังจำเป็นอยู่ไหม? หลังโควิดซา คนกลับเข้าออฟฟิศ ค่าใช้จ่ายพุ่งจนอยากเลิกเลี้ยงสัตว์ กระทบตลาดสัตว์เลี้ยง

แน่นอนว่าเมื่อจำนวนประชากรมีแนวโน้มลดลงต่อเนื่อง แถมยังเผชิญปัญหาประชากรสูงอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว สิ่งที่ตามมาคือปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ทั้งภาคการผลิตและภาคอสังหาริมทรัพย์ ซึ่งมีผลต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ

อะไรคือปัจจัยลบที่ไม่เอื้อให้ประชากรในจีนอยากมีลูก

ส่วนใหญ่เป็นผลพวงของภาวะเศรษฐกิจและกำลังซื้อ จีนนับว่าเป็นประเทศที่มีค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูเด็กสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก และสูงกว่าประเทศออสเตรเลียและฝรั่งเศส

อีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้จำนวนเด็กแรกเกิดในจีนลดลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หลายครอบครัวทุ่มแรงกายไปเลี้ยงสัตว์ทั้งแมวและสุนัขมากกว่าการมีลูก ตลอดจนปัจจัยทางสังคมต่างๆ เช่น ค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูเด็กที่สูงขึ้น และผู้ปกครองต้องการมีเวลาทำงานมากขึ้น

ทั้งนี้ จากรายงานการวิจัยของธนาคารเพื่อการลงทุน Goldman Sachs ที่ศึกษาเกี่ยวกับความต้องการอาหารสัตว์เลี้ยงที่เพิ่มขึ้น คาดว่าในปีนี้จำนวนสัตว์เลี้ยงในจีนจะมีมากกว่าจำนวนเด็กเล็กที่อายุต่ำกว่า 4 ปี สะท้อนให้เห็นถึงค่านิยมคนรุ่นใหม่ที่เปลี่ยนไป ไม่มองว่าการแต่งงานเป็นเพียงการมีลูกและสืบทอดตระกูลเหมือนคนในอดีตอีกต่อไป

ธุรกิจอาหารสัตว์เลี้ยงบูมมากในจีน

Goldman Sachs พบว่า ระหว่างปี 2017-2023 ยอดขายอาหารสัตว์เลี้ยงเติบโตเฉลี่ยปีละ 16% ปัจจุบันภาพรวมอุตสาหกรรมอาหารสัตว์มีมูลค่า 7 พันล้านดอลลาร์ มีแนวโน้มเติบโตเพิ่มขึ้นเป็น 1.2 หมื่นล้านดอลลาร์ในปี 2030 สวนทางตลาดสินค้าเด็กแรกเกิด โดยคาดการณ์ว่าระหว่างปี 2022-2030 จำนวนการเกิดในจีนจะลดลงในอัตราเฉลี่ยปีละ 4.2%

อ้างอิง:

• https://edition.cnn.com/2024/09/12/business/china-pets-over-toddlers-aging-population-intl-hnk/index.html

The post วิกฤตประชากรจีน จำนวนสัตว์เลี้ยงแซงเด็กเกิดใหม่ ผู้คนไม่มีเงินมากพอ หันไปเลี้ยงสัตว์เป็นลูกสบายใจกว่า appeared first on THE STANDARD.

• รายงานของ Goldman Sachs ชี้ ปี 2030 จีนจะมีประชากรสัตว์เลี้ยงสูงกว่าเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 4 ปีเกือบเท่าตัว อัตราการเกิดของทารกที่ลดลงกำลังสร้างผลกระทบอย่างมากต่อเศรษฐกิจจีน ติดตามรายละเอียดได้ในไฮไลต์นี้

ติดตาม รายการ Morning Wealth ทุกวัน จันทร์ – ศุกร์ เวลา 7.00-8.00 น. ทาง Facebook และ YouTube ของ THE STANDARD WEALTH

อัปเดตข่าวสารจากสำนักข่าวเศรษฐกิจ ธุรกิจ และการลงทุน โดยทีมข่าว THE STANDARD ได้ที่ https://thestandard.co/wealth/

The post ชมคลิป: วิกฤตประชากรจีน คาดปี 2030 จำนวนสัตว์เลี้ยงจะมีมากกว่าเด็กเกือบเท่าตัว | THE STANDARD WEALTH appeared first on THE STANDARD.

สำนักข่าว CNBC เปิดเผยรายงานของ Goldman Sachs ที่อ้างอิงข้อมูลจากสำนักงานสถิติแห่งชาติจีน (National Bureau of Statistics of China) ระบุว่า ในปี 2030 ประเทศจีนจะมีประชากรสัตว์เลี้ยงสูงกว่าประชากรเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 4 ปี โดยประชากรของสัตว์เลี้ยงจะสูงกว่า 70 ล้านตัว ในขณะที่ประชากรเด็กเล็กที่มีอายุต่ำกว่า 4 ปีจะมีน้อยกว่า 40 ล้านคน

ทั้งนี้ ตัวเลขดังกล่าวต่างกันกับช่วงปี 2017 อย่างสิ้นเชิง ที่ประชากรสัตว์เลี้ยง ณ ปีนั้นอยู่ที่ 40 ล้านตัว และประชากรเด็กมีสูงถึง 90 ล้านคน

“เราคาดว่าจะเห็นคนเลี้ยงสัตว์มากขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการเกิดที่อ่อนแอลงและตลาดสัตว์เลี้ยงในครัวเรือนที่สูงขึ้นจากความนิยมของคนรุ่นใหม่” Valerie Zhou นักวิเคราะห์ตลาดทุนสถาบันการลงทุนกล่าว

รายงานระบุต่อว่า อัตราการเกิดของเด็กแรกเกิดคาดว่าจะลดลงโดยเฉลี่ยที่ 4.2% ในปี 2030 เป็นผลมาจากประชากรผู้หญิงอายุ 20-35 ปีลดลง และคนรุ่นใหม่ไม่นิยมมีลูก และอ้างอิงจากตลาดอุตสาหกรรมสัตว์เลี้ยงของจีน (China’s Pet Industry White Paper) รายงานของปี 2023 ครึ่งหนึ่งของผู้เลี้ยงสัตว์นั้นมีอายุอยู่ระหว่าง 23-33 ปี

จากการที่คนหนุ่มสาวชาวจีนหันมาเลือกเลี้ยงสัตว์มากกว่าเลี้ยงลูกจึงมีการคาดการณ์ว่าตลาดอาหารสัตว์เลี้ยงจะเติบโตแข็งแกร่งจนมีมูลค่ากว่า 1.2 หมื่นล้านหยวน ในปี 2030

อัตราการเกิดของเด็กแรกเกิดทั่วโลกลดลงจากการที่ผู้หญิงเลือกที่จะมีลูกน้อยลง ในขณะที่ประชากรโลกกำลังทำจุดสูงสุดในศตวรรษนี้ โดยบางประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกกำลังเผชิญกับอัตราการเกิดใหม่ที่ลดลง

รายงานจากสถิติของรัฐบาลจีนในปี 2023 ประชากรของจีนปรับตัวลดลง 2 ปีซ้อน สู่ระดับ 1.41 พันล้านคน ซึ่งปรับตัวลดลงมาจาก 2.08 พันล้านคน ในปี 2022 ในขณะเดียวกัน ในปี 2023 จำนวนการแต่งงานในจีนกลับปรับตัวเพิ่มขึ้น 12.4% จากปีก่อน แต่มากกว่าครึ่งของประชากรที่มีอายุ 25-29 ปี ยังคงไม่แต่งงาน จากการที่คนนิยมแต่งงานกันในช่วงอายุที่มากขึ้น

การปรับลดของประชากรจีนนั้นมีผลกระทบอย่างมากกับเศรษฐกิจจีน โดยเฉพาะภาคตลาดแรงงาน “อัตราการเกิดของเด็กแรกเกิดนั้นจะกลายมาเป็นประชากรในตลาดแรงงานในอีก 2 ทศวรรษต่อมา” Tay จากสถาบันการเงิน Maybank กล่าวกับ CNBC

อ้างอิง:

• https://www.cnbc.com/2024/08/08/china-will-have-nearly-twice-the-pets-than-young-children-by-2030.html
• https://www.cnbc.com/2024/07/04/chinas-working-population-is-shrinking-facing-low-birth-rate.html#:~:text=China’s%20population%20is%20shrinking%2C%20and,fiscal%20balance%2C%20the%20EIU%20said

The post สถานะทางประชากรจีนอาจกำลังแย่ Goldman Sachs เผย ภายในปี 2030 จีนจะมีจำนวนสัตว์เลี้ยงมากกว่าประชากรเด็กเกือบเท่าตัว appeared first on THE STANDARD.

นับตั้งแต่มีรายงานเมื่อต้นปีว่า ตัวเลขประชากรจีนลดต่ำลงเป็นครั้งแรกในรอบ 60 ปี ด้วยอัตราเกิดลดต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ เหลือ 6.77 คนต่อประชากร 1,000 คน เวลานี้รัฐบาลจีนกำลังเผชิญความยากลำบากอีกครั้งในการหาทางออกเพื่อพลิกฟื้นอัตราการเกิดที่ลดน้อยลงไปเรื่อยๆ สาเหตุหลักอาจไม่ใช่ปัจจัยเศรษฐกิจจีนที่ซบเซาเพียงอย่างเดียว การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายก็สะเทือนเศรษฐกิจภายในของจีนไม่น้อย

สำนักข่าว Nikkei Asia รายงานว่า นักวิจัยจาก YuWa Population Research ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยประชากร ออกมาเปิดเผยว่า ประเทศจีนกำลังเผชิญกับการฟื้นฟูอัตราการเกิดที่นับวันเริ่มทยอยลดลง โดยนักวิเคราะห์ประเมินว่า อัตราการเกิดใหม่ในจีนในปี 2566 จะลดลงมากกว่า 10% เหลือต่ำกว่า 9 ล้านคน จากปัจจัยหลักคือ หนุ่มสาวจีนเริ่มระมัดระวังสภาวะทางเศรษฐกิจภายในประเทศที่ซบเซาต่อเนื่อง แม้ว่ารัฐบาลจะปลดล็อกข้อจำกัดจากโควิดไปแล้วก็ตาม

Qiao Jie สถาบันการแพทย์ประจำมหาวิทยาลัยปักกิ่ง ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติของจีน ระบุว่า ทารกแรกเกิดของจีนลดลงถึง 40% ตลอดช่วง 5 ปีที่ผ่านมา และจำนวนการเกิดในปีนี้จะมากที่สุดได้แค่ 8 ล้านคน 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง: 

• ส่องแผนกระตุ้นเศรษฐกิจแบบฉบับ ‘จีนยุคใหม่’ ในวันที่เศรษฐกิจซึม ให้นายจ้างเพิ่มวันหยุดแบบมีค่าจ้าง ลดเงื่อนไขซื้อรถ EV หนุนจัดคอนเสิร์ต

• ค่าเงินหยวนถูกกดดันหนัก 3 เดือนเงินไหลออกไปแล้ว 2.2 หมื่นล้านดอลลาร์ มากที่สุดเป็นประวัติการณ์ 

• เกิดอะไรขึ้นกับ สปป.ลาว? ทั้งหนี้ท่วม เงินกีบไร้ค่า เศรษฐกิจกำลังเข้าขั้นโคม่า

นักวิจัยยังประเมินอีกว่า หลังอัตราการเกิดใหม่ของจีนลดลงสู่ต่ำกว่า 10 ล้านคนเป็นครั้งแรกในปี 2565 อยู่ที่ 9.56 ล้านคน ซึ่งเป็นตัวเลขที่ลดลง 50% จากปี 2559 โดยขณะนั้นรัฐบาลจีนมีนโยบายให้คู่สมรสมีลูกคนที่สอง แต่เมื่อดูจากอัตราการเกิดที่ลดลงในปี 2566 ก็ถือว่าติดต่อกันเป็นปีที่ 3 และเป็นตัวเลขต่ำสุดนับตั้งแต่การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่ปกครองประเทศในปี 2492 ที่มีอัตราการเกิด 8.5 ล้านคน 

เศรษฐกิจจีนซบเซา ค่าเรียนแพง รายได้บริษัทเอกชนฟื้นตัวช้า 

นักวิเคราะห์หลายฝ่ายประเมินว่า สาเหตุหลักๆ มาจากเศรษฐกิจจีนที่กำลังถดถอย และรายได้ของบริษัทเอกชนฟื้นตัวช้า ประกอบกับการว่างงานในกลุ่มคนหนุ่มสาวก็สูงขึ้น บวกกับค่าใช้จ่ายที่สูงของเยาวชนจีนซึ่งมากกว่า 60% กำลังศึกษาระดับอุดมศึกษา 

หมายความว่า ปัจจุบันเด็กจีนยิ่งเรียนสูงยิ่งมีค่าใช้จ่ายที่ราคาแพงขึ้นเรื่อยๆ ส่งผลให้คนรุ่นใหม่ลังเลที่จะเริ่มวางแผนมีครอบครัว โดยคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติของจีนรายงานอีกว่า คู่รักหลายคู่เลือกที่จะไม่มีลูก

อย่างไรก็ตาม หลังจากที่ก่อนหน้านี้รัฐบาลจีนอนุญาตให้มีลูกคนที่สาม แต่ก็พบว่าจำนวนเด็กแรกเกิดที่ไม่ใช่ลูกคนแรกของคู่รักมีจำนวนทั้งสิ้น 5.15 ล้านคน ซึ่งเป็นตัวเลขที่ลดลง 43% ในรอบ 5 ปี

ย้อนมาดูนโยบายลูกคนเดียวก็ไม่เป็นผล เพราะในปี 2563 ข้อมูลระบุว่า ผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์อายุ 20-39 ปี ลดลงเกือบ 20% ดังนั้น ในช่วงทศวรรษนี้ไปจนถึงปี 2030 การคลอดบุตรมีแนวโน้มลดลงต่อเนื่อง 

น่าสนใจว่า แม้ว่าจำนวนการแต่งงานตั้งแต่เดือนมกราคม-กันยายนจะเพิ่มขึ้น 4% ต่อปี และคาดว่าจะเพิ่มขึ้นทั้งปีเป็นครั้งแรกในรอบ 10 ปี แต่การมีลูกยังคงอยู่ในระดับต่ำ เนื่องจากการหย่าร้างที่เพิ่มขึ้นก็มีส่วนสำคัญต่อการมีลูกที่ลดลง โดยกระทรวงกิจการพลเรือนของจีนรายงานว่า ปี 2566 ในช่วงเดือนมกราคม-กันยายน อัตราการหย่าร้างในจีนมีมากถึง 1.97 ล้านครั้ง เพิ่มขึ้นถึง 25% จากช่วงเวลาเดียวกันของปี 2564

ห่วงอัตราการเกิดที่ลดลงอาจนำไปสู่การขาดแคลนแรงงาน

อย่างไรก็ตาม เมื่อเดือนตุลาคมประธานาธิบดีสีจิ้นผิงกล่าวกับผู้นำสหพันธ์สตรีแห่งประเทศจีนว่า ปักกิ่งสนับสนุนให้ผู้หญิงมีลูก โดยรัฐบาลวางแผนที่จะเพิ่มการสนับสนุนทั้งการศึกษา กระตุ้นการแต่งงาน ค่าเลี้ยงดูบุตร และส่งเสริมการมีครอบครัว ตลอดจนอุปถัมภ์การคลอดบุตร

เนื่องจากรัฐบาลมองว่าอัตราการเกิดที่ลดลงอาจนำไปสู่การขาดแคลนแรงงานในระยะยาว ดังนั้น เพื่อแก้ไขปัญหานี้ รัฐบาลได้รวมการเพิ่มอายุเกษียณตามกฎหมายไว้ในแผนนโยบาย 5 ปี จนถึงปี 2568 ด้วย

แม้การเพิ่มอายุเกษียณต้องเผชิญกับการต่อต้านจากสาธารณชนอย่างต่อเนื่อง คนรุ่นเก่ากลัวว่าสิทธิประโยชน์เงินบำนาญของตนจะลดลง ในขณะที่คนอายุน้อยกังวลว่าการเปลี่ยนแปลงจะทำให้พวกเขาขาดโอกาสในการจ้างงาน ซึ่งรายงานข่าวอยู่ระหว่างตรวจสอบ

สอดคล้องกับการรายงานข่าวจาก South China Morning Post ที่ระบุว่า ในช่วง 3 ไตรมาสแรกของจีน มีการแต่งงาน 5.69 ล้านคู่ และมีแนวโน้มว่าจะมียอดการแต่งงานทั้งปีสูงกว่า 7 ล้านคู่เป็นครั้งแรก นับตั้งแต่ปี 2564 ที่การแต่งงานในจีนดิ่งลงสู่ระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ แต่การแต่งงานที่เพิ่มขึ้นกลับสะท้อนปัญหาท่ามกลางวิกฤตทางประชากรที่หนุ่มสาวจีนวางแผนที่จะมีลูกลดลง สวนทางจำนวนประชากรสูงวัยที่เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

สำหรับประเทศไทย ข้อมูลจากสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สภาพัฒน์) ระบุเช่นเดียวกันว่า สถานการณ์ประชากรประเทศไทยเองก็เป็นที่น่ากังวล หากดูจากโครงสร้างประชากรไทยในขณะนี้ ‘อยู่ในสภาวะขาดความสมดุล’

โดยในช่วง 20 ปีถึงปัจจุบันพบว่า จำนวนเด็กและแรงงานไทยลดลงอย่างต่อเนื่อง สวนทางกับสัดส่วนของผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก

อ้างอิง: 

• https://asia.nikkei.com/Spotlight/Society/Chinese-births-at-risk-of-falling-below-9m-in-accelerating-crisis 
• www.scmp.com/economy/economic-indicators/article/3241518/china-population-marriages-set-end-9-year-run-declines-2023-demographic-issues-remain 
• www.thecoverage.info/news/content/5465

The post ปีนี้อาจไม่ใช่ปีของจีน? เหตุใดหนุ่มสาวจีนยุคใหม่ลังเลที่จะแต่งงาน กลัวการมีลูก และอัตราการหย่าร้างปีนี้ก็พุ่งถึง 1.97 ล้านครั้ง appeared first on THE STANDARD.

ครอบครัวชาวจีนที่ให้กำเนิดลูกคนที่ 2 ในปีที่แล้วจำนวนลดน้อยลง ซึ่งนี่เป็นการส่งสัญญาณถึงผลกระทบที่ค่อยๆ หายไปจากนโยบายลูกสองคนของจีนที่ริเริ่มในปี 2016

คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติของแดนมังกรระบุว่า ปี 2022 มีทารกเกิดในจีนทั้งหมด 9.56 ล้านคน ซึ่งลดลง 10% จากปีที่แล้ว และคาดว่าอัตราการเกิดจะลดลงต่อไป แม้ว่ารัฐบาลจะพยายามเปลี่ยนจากข้อจำกัดการเกิดมาเป็นการส่งเสริมให้คู่รักทุกคู่มีลูก 3 คนก็ตาม

He Yafu นักประชากรศาสตร์ระบุว่า จำนวนบุตรคนที่ 1, 2 และ 3 ทั้งหมดลดลงเมื่อเทียบกับปี 2021 สะท้อนถึงจำนวนสตรีวัยเจริญพันธุ์และอัตราการเจริญพันธุ์ที่ลดลง

ในช่วง 2-3 ปีแรก หลังปี 2016 เมื่อนโยบายลูกสองคนถูกนำมาใช้อย่างเต็มที่ ผลกระทบจากการสั่งห้ามก่อนหน้านี้ได้ผลักดันอัตราส่วนของทารกคนที่ 2 ให้สูงขึ้น แต่ผลกระทบดังกล่าวเริ่มจางหายไปในปี 2018 เมื่ออัตราส่วนลูกคนที่ 2 ลดลง และจำนวนลูกคนแรกเพิ่มขึ้น

ปีที่แล้วนับเป็นครั้งแรกที่มีการบันทึกว่าจำนวนทารกแรกเกิดลดลงต่ำกว่า 10 ล้านคน และน้อยกว่าจำนวนผู้เสียชีวิต จำนวนประชากรของจีนก็ลดลงในปี 2022 เป็นครั้งแรกในรอบ 60 ปี จนแดนมังกรต้องเสียตำแหน่งที่มีมายาวนานในฐานะประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกให้กับอินเดีย

Chen Wei ศาสตราจารย์จากศูนย์การศึกษาประชากรและการพัฒนา มหาวิทยาลัยเหรินหมินแห่งประเทศจีน กล่าวว่า เหตุผลหนึ่งที่ทำให้อัตราการเจริญพันธุ์ลดลงก็คือ จำนวนสตรีวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดในช่วงทศวรรษ 1980 และ 1990 ลดลงอย่างมากจากรุ่นพ่อแม่ อันเป็นผลมาจากนโยบายลูกคนเดียว

นักประชากรศาสตร์หลายคนกล่าวว่า จำนวนประชากรของจีนถึงจุดสูงสุดแล้ว และการเติบโตของจำนวนประชากรติดลบเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ คาดการณ์ในการศึกษาพบว่า จำนวนประชากรของจีนจะลดลง 10 ล้านคนต่อปีหลังจากปี 2050

นักวิชาการตั้งข้อสังเกตว่า นโยบาย บรรทัดฐานทางสังคม และประเพณีของครอบครัวของจีนหลายอย่าง เกิดขึ้นเมื่อประชากรมีอัตราการเจริญพันธุ์สูงและมีโครงสร้างที่ค่อนข้างใหม่ นโยบายเหล่านี้ไม่ได้รับการปรับให้เข้ากับแนวโน้มการพัฒนาประชากรในปัจจุบันและอนาคต และจำเป็นต้องได้รับการปรับเปลี่ยนและเปลี่ยนแปลงอย่างทันท่วงที

อ้างอิง:

• https://asia.nikkei.com/Spotlight/Caixin/China-s-two-child-policy-runs-out-of-gas

The post นโยบายลูกคนที่ 2 ไม่ได้ผล อัตราการเกิดลดลงเรื่อยๆ ผู้เชี่ยวชาญคาดหลังปี 2050 ประชากรของจีนจะลดลง 10 ล้านคนต่อปี appeared first on THE STANDARD.

องค์การสหประชาชาติ (UN) คาดการณ์ว่า อินเดียเตรียมเป็นประเทศที่มีจำนวนประชากรมากที่สุดในโลกแซงหน้าจีนเกือบ 3 ล้านคน ภายในช่วงกลางปี 2023

โดยข้อมูลด้านประชากรศาสตร์ในรายงานฉบับล่าสุดปี 2023 ของกองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติ (UNFPA) คาดการณ์ว่า อินเดียจะมีจำนวนประชากรราว 1.4286 พันล้านคน สูงกว่าจีนที่มีจำนวนประชากรราว 1.4257 พันล้านคน ก่อนช่วงกลางปีนี้

ทางด้านผู้เชี่ยวชาญด้านประชากรศาสตร์เผยว่า จากข้อมูลของ UN ก่อนหน้านี้ มีความเป็นไปได้ที่อินเดียจะแซงหน้าจีนภายในเดือนเมษายนนี้ แต่รายงานฉบับล่าสุดกลับไม่ได้ระบุวันเวลาของการเปลี่ยนแปลงที่คาดว่าจะเกิดขึ้นไว้แต่อย่างใด 

ส่วนหนึ่งเป็นเพราะความไม่แน่นอนของข้อมูลด้านประชากรศาสตร์ของอินเดียและจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อมูลการสำรวจสำมะโนประชากรครั้งสุดท้ายของอินเดียที่เคยจัดทำข้อมูลไว้เมื่อปี 2011 ซึ่งรอบถัดไปคือปี 2021 แต่กลับต้องล่าช้าออกไป เนื่องจากวิกฤตการแพร่ระบาดของโควิด

แม้ว่าจำนวนประชากรของอินเดียและจีนจะคิดเป็นราว 1 ใน 3 ของจำนวนประชากรทั่วทั้งโลก 8.045 พันล้านคน แต่การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรในประเทศยักษ์ใหญ่ของเอเชียทั้ง 2 ประเทศกลับมีแนวโน้มชะลอตัวลง ซึ่งเกิดขึ้นในจีนมากกว่าอินเดีย

เมื่อปี 2022 จำนวนประชากรของจีนลดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 6 ทศวรรษ นับเป็นจุดเปลี่ยนครั้งประวัติศาสตร์ที่หลายฝ่ายคาดว่า จะเป็นจุดเริ่มต้นของช่วงเวลาที่จำนวนประชากรชาวจีนจะลดลงต่อเนื่องยาวนาน ซึ่งจะส่งผลกระทบอย่างมากต่อเศรษฐกิจจีนและเศรษฐกิจโลก

ขณะที่การเติบโตของจำนวนประชากรเฉลี่ยต่อปีของอินเดียอยู่ที่ 1.2% นับตั้งแต่ปี 2011 ซึ่งลดลงจาก 1.7% ในช่วงทศวรรษก่อนหน้านั้น

ด้าน อันเดรีย โวจนาร์ ผู้แทนของ UNFPA อินเดีย แสดงความเห็นว่า “จำนวนประชากรไม่ควรเป็นปัจจัยในการสร้างความตื่นตระหนกหรือกระวนกระวายใจให้กับภาคส่วนต่างๆ ในสังคม แต่ควรเป็นสัญลักษณ์ของความก้าวหน้า การพัฒนา และแรงขับเคลื่อนสังคมนั้นๆ หากสิทธิและทางเลือกส่วนบุคคลในสังคมนั้นๆ ต่างได้รับการปกป้อง”

ขณะที่ประเทศอันดับ 3 ที่มีจำนวนประชากรมากที่สุดในโลกคือ สหรัฐอเมริกา (339.6 ล้านคน) ตามมาด้วยอินโดนีเซีย (277 ล้านคน) และปากีสถาน (239.5 ล้านคน)

ภาพ: Pradeep Gaurs / Shutterstock

อ้างอิง:

• https://www.reuters.com/world/india/india-have-29-mln-more-people-than-china-by-mid-2023-un-estimate-shows-2023-04-19/
• https://www.hindustantimes.com/india-news/india-overtakes-china-as-world-s-most-populous-country-with-2-9-million-more-people-says-un-report-101681880853544.html 
• https://worldpopulationreview.com/countries 

The post UN คาดการณ์ อินเดียจะมีประชากรแซงหน้าจีนเกือบ 3 ล้านคน ภายในช่วงกลางปี 2023 appeared first on THE STANDARD.

“ตอนนี้แค่เอาตัวเองให้รอดก็ยากแล้ว ไม่ต้องไปพูดถึงเรื่องว่าจะมีลูกเลย” 

เสียงจากชาวจีนคนหนึ่งที่ระบายความในใจของเธอออกมาบนแอปพลิเคชัน Weibo หลังจากที่โลกโซเชียลได้ถกเถียงกันถึงข่าวใหญ่ที่ออกมาในช่วงต้นสัปดาห์นี้ว่า ‘จำนวนประชากรจีนลดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 60 ปี’ ท่ามกลางความพยายามของรัฐบาลสีจิ้นผิง ที่เข็นหลากนโยบายออกมาจูงใจให้คนรุ่นใหม่อยากมีลูกกันมากขึ้น เพื่อผลักดันอัตราการเกิดให้กลับมาพุ่งขึ้นอีกครั้ง

โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติของจีนเผยว่า เมื่อปี 2022 อัตราการเกิดในประเทศต่ำเป็นประวัติการณ์อยู่ที่ 6.77 ต่อประชากร 1,000 ราย ซึ่งลดลงจากปี 2021 ถึงราว 8.5 แสนราย ถือเป็นคลื่นความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญที่ซัดถาโถมเข้าสู่จีน ซึ่งกำลังเผชิญกับปัญหาแรงงานสูงวัย และเศรษฐกิจที่ยังบอบช้ำจากการใช้นโยบายสกัดโควิดที่เข้มงวดถึง 3 ปี

ข่าวดังกล่าวยังเกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกันกับที่องค์การสหประชาชาติ (UN) ประกาศการคาดการณ์ว่า อินเดียจะก้าวขึ้นเป็นแชมป์ใหม่ที่แซงหน้าจีนขึ้นเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกในปีนี้ ซึ่งนี่ถือเป็นอีกหนึ่งจุดเปลี่ยนสำคัญที่จะพลิกโฉมเศรษฐกิจโลกในระยะยาว

ย้อนกลับไปในอดีต ครั้งสุดท้ายที่จำนวนประชากรจีนลดลงคือปี 1961 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชาวจีนเผชิญกับปัญหาขาดแคลนอาหารที่รุนแรงและเลวร้ายสุดในประวัติศาสตร์ จนมีประชากรหลายสิบล้านคนต้องจากโลกนี้ไป

แต่ในโลกยุคปัจจุบันที่จีนพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างมาก ปัจจัยที่ทำให้ประชากรลดลงไม่ใช่ความอดอยากอีกแล้ว แต่เป็นเพราะหลายปัญหาสุมรวมกัน หนึ่งในนั้นก็เป็นผลพวงมาจากการที่จีนบังคับใช้นโยบายลูกคนเดียวมานานหลายทศวรรษ ประกอบกับว่าคนรุ่นใหม่ในจีนมีทัศนคติต่อการแต่งงานและการมีครอบครัวที่แตกต่างไปจากในอดีต รวมถึงปัญหาความไม่เท่าเทียมทางเพศที่หยั่งรากลึกในสังคมจีน และความท้าทายในการเลี้ยงดูเด็กคนหนึ่งให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ ท่ามกลางค่าครองชีพ ค่าเทอม และค่าเรียนพิเศษที่สูงลิบลิ่วจนทำให้ผู้ปกครองเลือดตาแทบกระเด็น

ด้านผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า หากประชากรจีนส่อแววลดลงต่อเนื่องเช่นนี้ก็อาจส่งผลกระทบต่อประเทศอื่นๆ เนื่องจากจีนถือเป็นประเทศที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนการขยายตัวของเศรษฐกิจโลก ในฐานะประเทศที่มีเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 2 รองก็เพียงสหรัฐอเมริกาเท่านั้น

ทำไมประชากรจีนถึงลดลง

• หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำให้ประชากรจีนหดตัวลงนั้นคือ ‘นโยบายลูกคนเดียว’ อย่างที่กล่าวไปแล้วข้างต้น โดยจีนได้บังคับใช้นโยบายดังกล่าวเป็นเวลาถึง 35 ปีเต็ม หรือในช่วงปี 1980-2015 เพื่อชะลออัตราการเกิดของประชากรที่พุ่งขึ้นอย่างรวดเร็วจนภาคสังคมและเศรษฐกิจของจีนในขณะนั้นไม่อาจรับมือได้ทัน หากครอบครัวไหนฝ่าฝืนก็จะถูกปรับ และหลายครั้งก็เกิดกรณีที่สตรีมีครรภ์ถูกบังคับให้ทำแท้ง 

• ขณะเดียวกันค่านิยมของชาวจีนสมัยก่อนที่อยากได้ลูกชายมาสืบสกุล ก็ส่งผลให้มีปัญหาการทำแท้งเพื่อเลือกเพศลูกเกิดขึ้นพร้อมกันไปด้วย 

• โดยจีนเคยเปิดเผยว่า นโยบายดังกล่าวสามารถป้องกันอัตราการเกิดได้ถึง 400 ล้านคน

• แต่ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา จีนเริ่มตระหนักได้ว่าการหดตัวของประชากรระยะยาวอาจสร้างความเสียหายกับเศรษฐกิจได้ จึงมีความพยายามที่จะกระตุ้นอัตราการเกิดให้มากขึ้น โดยในปี 2015 ทางการให้ได้อนุญาตให้คู่สามี-ภรรยาสามารถมีลูกคนที่ 2 ได้ และต่อมาในปี 2021 เป็นอีกครั้งที่จีนได้ประกาศนโยบายให้คู่รักมีลูกคนที่ 3 ได้ พร้อมกับชุดมาตรการจูงใจต่างๆ มากมาย เช่น การลดหย่อนภาษีจากการมีลูก การให้เงินอุดหนุนลดต้นทุนที่อยู่อาศัย การคุมเข้มติวเตอร์ไม่ให้แสวงหากำไร และนโยบายในระดับเมืองหรือมณฑลอีกหลายขนาน แต่ถึงเช่นนั้นก็ดูเหมือนว่าจะไม่สามารถโน้มน้าวให้คนอยากมีลูกได้มากนัก

• ปัญหาหลักๆ เลยคือ ค่าครองชีพในจีนสูงลิบลิ่ว ส่วนค่าเทอมของเด็กๆ ก็แพงหูฉี่ ยังไม่นับรวมการแข่งขันทางการศึกษาที่ต้องผลักดันให้ผู้ปกครองส่งลูกหลานไปเรียนกับติวเตอร์ที่ราคาก็ไม่ได้ถูก แถมราคาที่อยู่อาศัยที่มีพื้นที่กว้างพอจะอยู่ได้เป็นครอบครัวใหญ่ก็หนักหนาสาหัส โดยเฉพาะในเขตเมือง หลายคนเจอกับปัญหาค่าจ้างที่ไม่กระเตื้องขึ้น โอกาสในการหางานที่น้อยลง แต่ชั่วโมงการทำงานยังโหดเอาเรื่องเหมือนเดิม มวลปัญหาที่เล่ามานี้จึงทำให้ชาวจีนมองว่าการเลี้ยงเด็กคนหนึ่งนั้น ทั้งยาก ทั้งแพง ไม่ต้องพูดถึงว่าจะมี 3 คนเลย

• แรงกดทับด้านเพศก็เป็นอีกประเด็นหนึ่งที่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย โดยในสังคมจีน ผู้หญิงมักจะถูกวางบทบาทให้เป็นทั้งแม่บ้านที่ต้องดูแลบ้านช่องให้เรียบร้อย รวมถึงต้องรับบทหนักในการเลี้ยงดูอบรมบุตร แต่ในโลกสมัยใหม่ ผู้หญิงมีการศึกษาสูงขึ้น รวมถึงสามารถสร้างความมั่นคงทางการเงินได้ด้วยตัวเองโดยไม่ต้องพึ่งพาฝ่ายชาย ทำให้ผู้หญิงยุคใหม่เริ่มมีมุมมองที่ไม่อยากรับภาระที่พวกเธอมองว่าไม่เท่าเทียมกันอีกแล้ว

• นอกจากนี้ ผู้หญิงยังมักเจอปัญหาการเลือกปฏิบัติในสถานที่ทำงาน โดยเฉพาะหากแต่งงานหรือมีลูกแล้ว เพราะนายจ้างมักลังเลที่จะจ่ายเงินให้พวกเธอในช่วงลาคลอด หรืออาจมีปัญหาต้องลางานเพื่อดูแลลูก ขณะที่ผู้ชายถึงแม้จะมีลูกแล้วก็ไม่ได้เจอกับสถานการณ์เดียวกัน

• อย่างไรก็ตาม ในบางเมืองและมณฑลของจีนได้เริ่มบังคับใช้มาตรการต่างๆ เพื่อจูงใจให้คนอยากมีลูก เช่น การให้สิทธิลาเพื่อดูแลบุตร และขยายบริการด้านการดูแลเด็กๆ มากขึ้น แต่ถึงเช่นนั้นบรรดานักเคลื่อนไหวด้านสิทธิและผู้หญิงจำนวนมากต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ‘แค่นี้ยังไม่พอ’

• ขณะเดียวกันการแพร่ระบาดของโควิดก็ยิ่งทำให้อัตราการเกิดน้อยลง เนื่องจากโรคระบาดทำให้คู่รักต้องเลื่อนการแต่งงานออกไป บางคู่ต้องเลื่อนการมีลูกเพราะกังวลเรื่องของสุขภาพ รวมถึงสถานะทางการเงินที่ไม่มั่นคงเนื่องจากโควิดทำให้หลายคนต้องตกงาน 

จีนต้องเจอกับอะไรบ้าง

• การที่ประชากรหดตัวลงนั้นมีแนวโน้มซ้ำเติมปัญหาด้านประชากรศาสตร์ที่จีนกำลังเผชิญอยู่แล้ว เนื่องจากปัจจุบันจีนกำลังเจอกับปัญหาสังคมผู้สูงอายุ ขณะที่ประชากรวัยแรงงานหดตัวลง ซึ่งสร้างแรงกดดันให้กับคนรุ่นใหม่อย่างมาก

• ปัจจุบันสัดส่วนของผู้สูงอายุอยู่ที่เกือบ 1 ใน 5 ของจำนวนประชากรทั้งประเทศ โดยผู้เชี่ยวชาญบางคนได้เตือนว่า ในท้ายที่สุดจีนจะลงเอยเช่นเดียวกับญี่ปุ่น ซึ่งประสบกับภาวะเศรษฐกิจชะงักงันมาแต่ตั้งแต่ช่วงต้นปี 1990 หรือกว่า 30 ปีมาแล้ว และภาวะเศรษฐกิจฝืดเคืองนี้ก็สอดคล้องกับจำนวนประชากรสูงวัยที่เพิ่มขึ้น

• สถานการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจจีนกำลังมีปัญหา โดยในปี 2022 เศรษฐกิจจีนขยายตัวเพียงแค่ 3% ซึ่งถือเป็นหนึ่งในระดับต่ำสุดในรอบเกือบ 50 ปี เนื่องจากทางการจีนได้สั่งล็อกดาวน์และใช้มาตรการที่เข้มงวดสกัดโควิดต่อเนื่องเป็นเวลานาน จนส่งผลกระทบต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ประกอบกับวิกฤตในตลาดอสังหาริมทรัพย์ที่ยังไม่คลี่คลาย

• ขณะเดียวกันจำนวนแรงงานที่หดตัวลงจะทำให้การฟื้นฟูเศรษฐกิจมีความท้าทายมากขึ้น ในช่วงเวลาที่จีนกลับมาเปิดประเทศอีกครั้ง รวมถึงยกเลิกมาตรการด้านโควิดที่เข้มงวดทั้งหมด

• นอกจากนี้ ระบบประกันสังคมของจีนมีแนวโน้มที่จะเผชิญกับความตึงเครียด เนื่องจากเมื่อจำนวนแรงงานลดลง จำนวนเงินสมทบที่จะเข้าระบบก็จะลดลงตามไปด้วย สวนทางกับความต้องการเงินบำนาญและสวัสดิการด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้นจากจำนวนประชากรสูงอายุที่มากขึ้นเรื่อยๆ

• ทั้งนี้ จำนวนผู้ที่จะช่วยดูแลผู้สูงอายุก็จะน้อยลงด้วย โดยปัจจุบันมีคนหนุ่มสาวจำนวนมากที่เผชิญกับแรงกดดันอย่างหนัก เนื่องจากต้องทำงานเพื่อซัพพอร์ตพ่อและแม่ตัวเอง รวมถึงไปปู่ย่าตายายอีก

โลกจะได้รับผลกระทบอะไรบ้าง

• ในฐานะที่จีนเป็นประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่ การหดตัวลงของประชากรจึงสร้างแรงสั่นสะเทือนไปถึงประเทศอื่นๆ ทั่วโลก ดังที่เราเคยเห็นจากในช่วงโควิดมาแล้ว โดยในช่วงที่เกิดโรคระบาด ปัญหาที่เกิดในจีนก็ส่งผลกระทบต่อภาคการค้าและการลงทุนโลก เนื่องจากการล็อกดาวน์และการควบคุมพรมแดนทำให้ซัพพลายเชนโลกหยุดชะงักลง

• เฟรเดริก นอยมันน์ (Frederic Neumann) หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ประจำภูมิภาคเอเชียของธนาคาร HSBC กล่าวว่า “เศรษฐกิจจีนกำลังเข้าสู่ช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญ ซึ่งไม่สามารถพึ่งพากำลังแรงงานที่มีจำนวนมากและมีต้นทุนต่ำเพื่อขับเคลื่อนอุตสาหกรรมและการเติบโตของเศรษฐกิจได้อีกต่อไป” 

• โดยในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา แรงงานต้นทุนต่ำของจีนนับว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อเศรษฐกิจโลก เพราะแรงงานจำนวนมหาศาลเหล่านี้ทำงานในโรงงานผลิตสินค้าที่ส่งออกไปยังประเทศต่างๆ ซึ่งในระยะยาวนั้น ปัญหาแรงงานหดตัวจะทำให้ต้นทุนสินค้าในต่างประเทศเพิ่มขึ้นด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสหรัฐฯ ที่พึ่งพาการนำเข้าสินค้าจากจีนอย่างมาก

• และด้วยความที่ค่าแรงของแรงงานจีนปรับตัวขึ้น ทำให้ตอนนี้หลายบริษัทได้โยกย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศที่มีค่าแรงถูกกว่า เช่น เวียดนาม และเม็กซิโก

• ขณะเดียวกันการที่ประชากรจีนลดลงก็หมายความว่ายอดการบริโภคจากชาวจีนจะลดลงด้วย ส่งผลให้ยอดขายของแบรนด์ระดับโลกที่ขายดีในจีนมีแนวโน้มลดลงด้วยเช่นกัน เช่น ผลิตภัณฑ์ของ Apple และรองเท้าของ Nike

• นอกจากนี้ เป้าหมายอันทะเยอทะยานของจีนที่จะแซงหน้าสหรัฐฯ ขึ้นเป็นเขตเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลกก็เสี่ยงไปไม่ถึงฝัน

• ศูนย์ยุทธศาสตร์และการศึกษาระหว่างประเทศในสหรัฐฯ ประเมินเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมาว่า หากจีนไม่สามารถแก้ไขปัญหาด้านการเปลี่ยนแปลงของประชากรศาสตร์นี้ได้ ก็มีแนวโน้มที่เศรษฐกิจจะชะลอตัวลงในอีก 20-30 ปีข้างหน้า และส่งผลกระทบต่อความสามารถในการแข่งขันในเวทีโลกกับสหรัฐฯ

• นอกจากนี้ จีนยังเตรียมที่จะเสียแชมป์ประเทศที่มีพลเมืองมากที่สุดในโลกให้กับอินเดีย ซึ่งขณะนี้กำลังเติบโตอย่างต่อเนื่องทั้งในแง่ของเศรษฐกิจและประชากร

• อี้ฟู่เสียน (Yi Fuxian) นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน กล่าวว่า ในอนาคตเศรษฐกิจอินเดียอาจโตก้าวกระโดดแซงหน้าสหรัฐฯ แต่ถึงเช่นนั้นหนทางข้างหน้าก็ยังมีอุปสรรคหลายประการที่อินเดียจะต้องฝ่าไปให้ได้ โดยปัจจุบันอินเดียเป็นประเทศที่มีเศรษฐกิจขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 5 หลังเบียดขึ้นแซงอังกฤษได้สำเร็จในปีที่ผ่านมา ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญได้แสดงความกังวลว่าอินเดียจะต้องเร่งสร้างตำแหน่งงานใหม่ให้เพียงพอ เพื่อรองรับกับจำนวนประชากรที่กำลังเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

• อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญบางส่วนมองว่า ในวิกฤตที่เกิดขึ้นก็ยังมีโอกาสสำหรับจีนอยู่บ้าง เพราะท่ามกลางปัญหาโลกรวนและสิ่งแวดล้อมที่กำลังดำเนินอยู่ในขณะนี้ การมีประชากรน้อยลงก็อาจเป็นผลดีกับประเทศมากกว่า

• ปีเตอร์ คาลมุส (Peter Kalmus) นักวิทยาศาสตร์ด้านสภาพอากาศของ NASA มองว่าการที่ประชากรลดลงไม่ใช่เป็นเรื่องที่ไม่ดีเสมอไป เพราะการที่ยิ่งประชากรมาก ก็จะยิ่งทำให้โลกร้อนมากกว่าเดิม และยิ่งเร่งให้เกิดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ

รัฐบาลจีนทำอะไรเพื่อแก้ไขปัญหานี้

• ดังที่เกริ่นไปแล้วข้างต้นว่ารัฐบาลจีนเองก็พยายามออกนโยบายที่จะช่วยกระตุ้นอัตราการเกิด เช่น เพิ่มสิทธิในการลาคลอด การลดหย่อนภาษีจากการมีลูก และให้เงินอุดหนุนลดต้นทุนที่อยู่อาศัยสำหรับครอบครัวใหญ่ รวมถึงชุดมาตรการอื่นๆ อีกมากมายเพื่อจูงใจให้คนรุ่นใหม่อยากมีลูกมากขึ้น

• ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงได้ประกาศเมื่อเดือนตุลาคมว่า ทางการจีนจะเดินหน้ายกระดับกลยุทธ์ด้านการพัฒนาประชากร โดยจะวางระบบนโยบายที่ช่วยกระตุ้นการเกิด และลดค่าใช้จ่ายให้กับผู้ปกครอง ตั้งแต่การฝากครรภ์ ไปจนถึงการคลอดบุตร การเลี้ยงดู และการศึกษา ขณะเดียวกันก็จะวางแผนกลยุทธ์ระดับชาติในการรับมือกับประชากรสูงอายุที่เพิ่มขึ้น ผ่านการพัฒนาโปรแกรมการดูแลผู้สูงอายุ ตลอดจนบริการต่างๆ สำหรับผู้สูงอายุที่ไม่มีลูกหลานดูแล

• ขณะเดียวกันบางเมืองและมณฑลของจีนก็ได้ออกมาตรการจูงใจเพื่อกระตุ้นอัตราการเกิดด้วย เช่น เมืองเซินเจิ้นประกาศให้เงินอุดหนุนครอบครัวที่มีลูก 3 คนขึ้นไป ปีละ 6,000 หยวน จนกว่าลูกจะอายุ 3 ขวบ ส่วนครอบครัวที่มีลูก 2-3 คนในเมืองจี่หนาน สามารถรับเงินช่วยเหลือเดือนละ 600 หยวน จนกว่าลูกจะอายุ 3 ขวบ ขณะบางเมืองประกาศมอบสิทธิซื้อบ้านเพิ่มสำหรับครอบครัวที่มีลูกหลายคน

• อย่างไรก็ตาม ความพยายามของจีนนั้นก็ยังไม่เห็นผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม โดยผู้เชี่ยวชาญและประชาชนหลายคนพูดตรงกันว่า จีนยังต้องปฏิรูปนโยบายอีกมาก และที่สำคัญที่สุดคือ ทางการจีนจะต้องสร้างความมั่นใจให้กับคนรุ่นใหม่ได้ก่อน เพราะในวันนี้หลายคนยังไม่เห็นโอกาสที่จะลืมตาอ้าปากได้

“เงินเดือนเราน้อยเหลือเกิน ค่าเช่าบ้านก็แพงหูดับ สภาพการเงินเราง่อนแง่น ว่าที่สามีฉันต้องทำโอทีถึงตี 3 ทุกวันจนถึงสิ้นปีนี้” ผู้ใช้ Weibo คนหนึ่งเขียนระบายความในใจ 

“ตอนนี้แค่เอาตัวเองให้รอดก็ยากแล้ว ไม่ต้องไปพูดถึงเรื่องว่าจะมีลูกเลย”

แฟ้มภาพ: VCG/VCG via Getty Images

อ้างอิง:

• https://edition.cnn.com/2023/01/18/china/china-population-drop-explainer-intl-hnk/index.html
• https://www.nytimes.com/2023/01/18/world/asia/china-population-shrinking.html
• https://www.bbc.com/future/article/20230118-is-chinas-population-decline-surprising
• https://theconversation.com/chinas-population-is-now-inexorably-shrinking-bringing-forward-the-day-the-planets-population-turns-down-198061
• https://www.reuters.com/world/china/chinas-population-shrinks-first-time-since-1961-2023-01-17/

The post ประชากรจีนอาจหดตัวระยะยาว จะส่งผลอย่างไรต่อโลกใบนี้ appeared first on THE STANDARD.

ประชากรจีนลดลงมากถึง 850,000 คนในปี 2022 โดยเป็นการหดตัวลงครั้งแรกในรอบกว่า 6 ทศวรรษ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญระบุว่า นี่อาจเป็นจุดเริ่มต้นของจำนวนพลเมืองที่คาดว่าจะลดลงในระยะยาว และแน่นอนว่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนี้จะส่งผลกระทบต่อภาคเศรษฐกิจด้วยแน่นอน

ย้อนกลับไปในปี 1980 จีนได้บังคับใช้นโยบาย ‘ลูกคนเดียว’ อย่างเป็นรูปธรรมครั้งแรก เพื่อชะลออัตราการเกิดของประชากรที่พุ่งขึ้นอย่างรวดเร็วจนภาคสังคมและเศรษฐกิจของจีนในขณะนั้นไม่อาจรับมือได้ทัน ซึ่งหากครอบครัวไหนฝ่าฝืนก็จะถูกปรับ และหลายครั้งก็เกิดกรณีที่สตรีมีครรภ์ถูกบังคับให้ทำแท้ง ขณะเดียวกัน ค่านิยมของชาวจีนสมัยก่อนที่อยากได้ลูกชายมาสืบสกุลก็ส่งผลให้มีปัญหาการทำแท้งเพื่อเลือกเพศลูกเกิดขึ้นพร้อมกันไปด้วย โดยจีนเคยเปิดเผยว่า นโยบายดังกล่าวสามารถป้องกันอัตราการเกิดได้ถึง 400 ล้านคน

แม้ต่อมาในปี 2016 จีนจะกลับมาอนุญาตให้คู่สามี-ภรรยา สามารถมีลูกคนที่สองได้แล้ว แต่ดูเหมือนว่าจะไม่ช่วยกระตุ้นให้อัตราการเกิดขยับขึ้นมาอยู่ในระดับที่น่าพอใจ เพราะประชาชนเจ็บปวดกับค่าครองชีพและค่าเทอมเด็กที่สูงลิ่ว จนในปี 2021 เป็นอีกครั้งที่จีนได้ประกาศนโยบายให้คู่รักมีลูกคนที่สามได้ พร้อมกับชุดมาตรการต่างๆ ที่จะรองรับโครงสร้างประชากรจำนวนมหาศาล 

THE STANDARD ขอชวนย้อนดูนโยบายที่จีนผลักดันในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ เพื่อหวังกระตุ้นให้คนรุ่นใหม่อยากมีลูกมากขึ้น

ภาพประกอบ: เทียนจรัส วงศ์พิเศษกุล

อ้างอิง:

• https://www.reuters.com/article/idUSL4N33Y261
• https://edition.cnn.com/2023/01/16/economy/china-population-decline-sixty-years-intl-hnk/index.html
• https://www.bbc.com/news/world-asia-china-64300190

The post จีนใช้นโยบายอะไรกระตุ้นให้คนรุ่นใหม่อยากมีลูก ขณะประชากรลดลงครั้งแรกในรอบ 60 ปี appeared first on THE STANDARD.

วานนี้ (17 มกราคม) สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า จำนวนประชากรจีนลดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 60 ปี อัตราการเกิดแห่งชาติต่ำเป็นประวัติการณ์อยู่ที่ 6.77 ต่อประชากร 1,000 ราย โดยจีนมีประชากรในปี 2022 ที่ผ่านมา 1.4118 พันล้านราย ลดลงจากปี 2021 ถึงราว 8.5 แสนราย 

อัตราการเกิดของจีนมีแนวโน้มลดลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทำให้ทางการจีนต้องออกมาตรการต่างๆ เพื่อช่วยชะลอแนวโน้มดังกล่าว โดยเจ้าหน้าที่ทางการจีนรายหนึ่งชี้ว่า 7 ปีหลังจากที่ทางการจีนประกาศยกเลิกนโยบายลูกคนเดียวอย่างเป็นทางการเมื่อปี 2015 จีนก็ได้เข้าสู่ช่วงที่ขนาดประชากรจีนลดลงแล้ว

โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติของจีนเผยว่า อัตราการเกิดในปี 2022 ลดลงจาก 7.52 ต่อประชากร 1,000 ราย เมื่อปี 2021 ซึ่งในช่วงเวลาเดียวกันนั้น อัตราการเกิดของประชากรสหรัฐอเมริกาอยู่ที่ 11.06 ต่อประชากร 1,000 ราย ส่วนอัตราการเกิดของประชากรสหราชอาณาจักรอยู่ที่ 10.08 ต่อประชากร 1,000 ราย นักวิชาการคาด อัตราการเกิดของประชากรอินเดียในปีเดียวกันนี้ที่อยู่ที่ 16.42 ต่อประชากร 1,000 ราย จะมีส่วนทำให้อินเดียแซงหน้าจีน กลายเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกในอนาคตอันใกล้

นอกจากนี้ เมื่อปี 2022 อัตราการเสียชีวิตในจีนยังมากกว่าอัตราการเกิดเป็นครั้งแรก โดยมีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 7.37 ต่อประชากร 1,000 ราย เพิ่มขึ้นจาก 7.18 เมื่อปี 2021 ถือเป็นอัตราการเสียชีวิตที่สูงที่สุดนับตั้งแต่ปี 1976

ผลการสำรวจจำนวนประชากรเพียงครั้งเดียวในรอบทศวรรษที่ประกาศในปี 2021 แสดงให้เห็นว่า จำนวนประชากรจีนเติบโตช้าที่สุดในรอบหลายทศวรรษ ขณะที่ประชากรในหลายประเทศแถบเอเชียตะวันออก เช่น ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ก็มีแนวโน้มลดจำนวนลง และเข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุ

โดย Yue Su หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์จาก Economist Intelligence Unit ระบุว่า แนวโน้มนี้จะดำเนินต่อไป และอาจจะยิ่งเลวร้ายลงในช่วงยุคหลังโควิด โดยอัตราการว่างงานของบรรดาคนรุ่นใหม่ และความเหนื่อยอ่อนจากความคาดหวังในประเด็นเรื่องรายได้ มีส่วนสำคัญที่ช่วยชะลอแผนการแต่งงานและการมีลูกให้ล่าช้าออกไปมากยิ่งขึ้น ทำให้จำนวนทารกแรกเกิดมีจำนวนลดลง ซึ่งเธอเป็นหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญที่คาดการณ์ว่า จำนวนประชากรจีนจะลดลงอีกจนถึงปี 2023

นอกจากนี้ผู้เชี่ยวชาญจำนวนไม่น้อยยังมองว่า แม้ทางการจีนจะพยายามสนับสนุนนโยบายการมีลูก 2 คน นับตั้งแต่ปี 2016 พร้อมเสนอมาตรการลดหย่อนภาษีและนโยบายที่ดูแลสุขภาพของแม่ให้ดียิ่งขึ้น เพื่อหวังจะชะลอแนวโน้มที่อัตราการเกิดลดลง แต่กระนั้นนโยบายเหล่านี้ก็ไม่ได้นำไปสู่การเพิ่มอัตราการเกิดอย่างยั่งยืน บางรายวิพากษ์ว่า นโยบายของรัฐที่สนับสนุนให้คนมีลูกอาจไม่ได้มาพร้อมกับความพยายามที่จะแบ่งเบาภาระการดูแลเด็ก หรือมอบความช่วยเหลืออื่นๆ เพิ่มเติมหลังจาก

ภาพ: Testing / Shutterstock

อ้างอิง:

• https://www.bbc.com/news/world-asia-china-64300190 
• https://apnews.com/article/taiwan-china-hong-kong-eb24f22b99fc777ec9909f6e0c7e322f 
• https://edition.cnn.com/2023/01/16/economy/china-population-decline-sixty-years-intl-hnk/index.html

The post ประชากรจีนลดลงครั้งแรกในรอบ 60 ปี นักวิชาการคาด อินเดียเตรียมแซงจีนขึ้นเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก appeared first on THE STANDARD.

วันนี้เมื่อ ค.ศ. 1982 จีนได้ประกาศต่อสาธารณชนว่ามีประชากรเกินกว่าหนึ่งพันล้านคน ทำให้จีนเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก

รายงานของสำนักสถิติแห่งชาติของจีนระบุว่า ในช่วงกลาง ค.ศ. 1982 จีนมีประชากรประมาณ 1,000,868,900 คน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วน 1 ใน 4 ของประชากรโลกในขณะนั้น

ขณะที่คณะกรรมการสุขภาพและการวางแผนครอบครัวแห่งชาติจีนคาดการณ์ว่า จำนวนประชากรในประเทศจะเพิ่มขึ้นเป็น 1,420 ล้านคน ภายในปี 2020 โดยรายงานระบุว่า ณ สิ้นปี 2015 จีนมีจำนวนประชากรอยู่ที่ประมาณ 1,370 ล้านคน อัตราการเพิ่มของประชากรตามธรรมชาติในแต่ละปีจะอยู่ที่ประมาณ 6 ต่อ 1,000 คน 

อ้างอิง:

• www.historychannel.com.au/this-day-in-history/chinese-population-hits-1-billion/

The post 27 ตุลาคม 1982 – ประชากรจีนทะลุพันล้านคน appeared first on THE STANDARD.