จำนวนบ้านพักคนชราในเกาหลีใต้เพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพื่อเตรียมรองรับสังคมผู้สูงอายุ หลังอัตราการเกิดของประชากรในเกาหลีใต้ลดต่ำลง ทำให้ศูนย์ดูแลเด็กเล็กในประเทศแห่งนี้ลดจำนวนลงเกือบ 1 ใน 4 ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

ข้อมูลล่าสุดของรัฐบาลเกาหลีใต้ระบุว่า ในปี 2017 มีจำนวนศูนย์ดูแลเด็กเล็กมากกว่า 40,000 แห่งทั่วประเทศ ก่อนที่ในช่วงปลายปี 2022 มีศูนย์ดูแลเด็กเล็กเพียง 30,900 แห่งเท่านั้นที่ยังคงเปิดให้บริการอยู่ หลายฝ่ายคาดการณ์ว่าตัวเลขดังกล่าวจะลดลงอย่างต่อเนื่อง หากรัฐบาลยังไม่สามารถสร้างแรงจูงใจให้กับประชาชนชาวเกาหลีใต้ให้เพิ่มจำนวนสมาชิกในครอบครัวได้ 

ขณะที่กระทรวงสาธารณสุขและสวัสดิการเกาหลีใต้เผยว่า บ้านพักคนชรากำลังเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างมากในสังคมเกาหลีใต้ จากประมาณ 76,000 แห่งในปี 2017 เป็น 89,643 แห่งในปี 2022 

แนวโน้มและการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงประเด็นปัญหาเชิงประชากรศาสตร์ที่เกาหลีใต้ยังไม่สามารถแก้ไขได้ ส่งผลให้เกาหลีใต้เป็นหนึ่งในประเทศที่มีประชากรเข้าสู่ช่วงสูงวัยเร็วที่สุดในโลก และเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอัตราการเกิดต่ำที่สุดในโลกไปพร้อมกัน 

โดยอัตราการเกิดในเกาหลีใต้ลดลงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นมา แม้ว่าทางการจะพยายามสร้างแรงจูงใจ เพิ่มเงินสนับสนุน เพิ่มสวัสดิการให้แก่บรรดาคู่สมรสทั้งหลาย รวมถึงพยายามที่จะเสนอนโยบายส่งเสริมให้ชายเกาหลีที่มีลูกตั้งแต่ 3 คนขึ้นไปก่อนอายุ 30 ปี จะสามารถละเว้นการเข้ารับเกณฑ์ทหารได้ แต่ก็ดูเหมือนว่าแนวทางของรัฐบาลเกาหลีใต้ในปัจจุบันจะยังไม่ได้ผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจนัก

เมื่อเดือนกันยายน 2022 ประธานาธิบดียุนซอกยอลของเกาหลีใต้เผยว่า ทางการใช้งบประมาณมากกว่า 2 แสนล้านดอลลาร์ (ราว 7.06 ล้านล้านบาท) ในการพยายามเพิ่มจำนวนประชากรของเกาหลีใต้ในช่วง 16 ปีที่ผ่านมา

แฟ้มภาพ: 2p2play / Shutterstock

อ้างอิง:

• https://time.com/6265842/south-korea-birth-rate-military-service-exemption/
• https://edition.cnn.com/2023/07/04/asia/south-korea-childcare-elderly-facilities-intl-hnk/index.html
• https://www.theguardian.com/world/2023/mar/30/foreign-maids-and-no-military-service-south-korea-criticised-over-ideas-to-boost-birthrate

The post บ้านพักคนชราในเกาหลีใต้เพิ่มขึ้นอย่างมาก เพื่อเตรียมรองรับสังคมผู้สูงอายุ หลังอัตราการเกิดต่ำ appeared first on THE STANDARD.

ทางการรัสเซียรายงานว่า พบผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 22 ราย และบาดเจ็บ 6 ราย หลังเกิดเหตุไฟไหม้สถานดูแลผู้สูงอายุภายในเมืองเคเมโรโวของแคว้นไซบีเรีย เมื่อคืนวานนี้ (23 ธันวาคม) ตามเวลาท้องถิ่น

ที่เกิดเหตุมีลักษณะเป็นบ้านพักทำจากไม้ขนาด 2 ชั้น โดยรายงานเบื้องต้นระบุว่า สาเหตุเพลิงไหม้อาจเกิดจากหม้อต้มที่ให้ความร้อนภายในบ้านทำงานผิดพลาด ขณะที่ยังไม่มีการยืนยันชัดเจนว่ามีผู้อยู่ภายในบ้านช่วงที่เกิดเหตุทั้งหมดกี่คน

ด้านสำนักข่าว TASS รายงานข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นระบุว่า บ้านพักคนชราแห่งนี้ไม่ได้ลงทะเบียนถูกต้อง และเปิดดำเนินการอย่างผิดกฎหมาย

ขณะที่หลังเกิดเหตุเจ้าหน้าที่ดับเพลิงหลายสิบนายได้รุดเข้าฉีดน้ำควบคุมเพลิง และใช้เวลาราว 2-3 ชั่วโมงจึงควบคุมเพลิงได้สำเร็จ 

โดยหลังจากนี้ผู้ว่าการแคว้นไซบีเรียยืนยันว่า จะดำเนินการตรวจสอบบ้านพักคนชราที่มีลักษณะคล้ายกันนี้ทั้งหมด พร้อมทั้งเดินหน้าสอบสวนทางอาญาแล้ว

ภาพ: Russian Emergencies Ministry/Handout via REUTERS

อ้างอิง:

• https://www.aljazeera.com/news/2022/12/24/at-least-22-killed-in-fire-at-russian-home-for-elderly

The post ไฟไหม้บ้านพักคนชราในรัสเซีย เสียชีวิตอย่างน้อย 22 ราย appeared first on THE STANDARD.

สถานที่ที่คนหนาแน่นเป็นสถานที่เสี่ยงของโควิด-19 ทั้งโอกาสในการได้รับเชื้อเพราะอาจมีผู้ป่วยปะปนอยู่จำนวนมากกว่า และโอกาสในการแพร่เชื้อต่อเพราะมีการสัมผัสใกล้ชิดกันง่ายกว่าสถานที่อื่น 

สถานบันเทิงและสนามกีฬาจึงกลายเป็นสถานที่เกิดการระบาดของโควิด-19 จนต้องมีการสั่งปิดชั่วคราว แต่ยังมีอีกหลายสถานที่ที่มีคนอยู่จำนวนมาก แต่ไม่สามารถปิดทำการได้ เช่น เรือนจำ สถานรับเลี้ยงเด็กกำพร้า และบ้านพักคนชรา

สถานดูแลระยะยาว

ในสถานดูแลระยะยาว (Long-term Care Facility) แห่งหนึ่งในเขตคิง รัฐวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2563 คุณยายวัย 73 ปี มีโรคประจำตัวเป็นเบาหวานที่รักษาด้วยการฉีดอินซูลิน อ้วน โรคไตเรื้อรัง ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ เริ่มมีอาการไข้ ไอ และหายใจลำบากจนต้องให้ออกซิเจนชดเชย (ที่สถานดูแลฯ มีแพทย์และพยาบาล) ต่อมาในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ มีอาการเหนื่อยมากขึ้น จึงถูกย้ายไปยังโรงพยาบาลในพื้นที่

แรกรับมีไข้สูง 39.6 องศาเซลเซียส หัวใจเต้นเร็ว หายใจถี่ และมีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำ 83% (ปกติต้อง 95% ขึ้นไป) ถึงแม้จะได้รับการให้ออกซิเจนด้วยเครื่อง BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) แล้ว แต่คุณยายยังเหนื่อยมากอยู่ ในวันถัดมาแพทย์จึงต้องช่วยเหลือด้วยการใส่ท่อช่วยหายใจ ภาพสแกนคอมพิวเตอร์ปอดแสดงให้เห็นถึงภาวะปอดอักเสบทั้งสองข้าง โดยที่คุณยายไม่เคยไปเที่ยวหรือสัมผัสกับผู้ป่วยโควิด-19 มาก่อน

ช่วงนั้นศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) แห่งสหรัฐอเมริกาเพิ่งปรับปรุงเกณฑ์การส่งตรวจวินิจฉัยโควิด-19 พอดี โดยถ้าผู้ป่วยที่มีอาการปอดอักเสบรุนแรงที่หาสาเหตุไม่ได้จะต้องส่งตัวอย่างตรวจหาเชื้อ SARS-CoV-2 ด้วย ซึ่งกรณีของคุณยาย โรงพยาบาลได้ส่งตรวจหาไวรัสก่อโรคในระบบทางเดินหายใจ (Multiplex Viral Respiratory Panel) และการเพาะเชื้อแบคทีเรียแล้วกลับไม่พบเชื้อใดเลย แพทย์จึงส่งตัวอย่างของคุณยายไปตรวจในวันที่ 27 กุมภาพันธ์

และผลการตรวจกลับมาในวันที่ 28 กุมภาพันธ์ว่าเป็น ‘บวก’

โดยจนถึงวันดังกล่าว ในเขตคิงมีผู้ป่วยโควิด-19 เพียง 4 ราย คือ 1 รายที่มีประวัติเดินทางกลับมาจากพื้นที่เสี่ยง อีก 3 รายเป็นผู้ป่วยที่นอนรักษาในโรงพยาบาล ซึ่งหนึ่งในนั้นคือคุณยาย และอีก 1 คนเป็นเจ้าหน้าที่ ดังนั้นผู้ที่พักในสถานดูแลฯ และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับคุณยาย รวมถึงผู้ที่เข้ามาเยี่ยมทั้งหมดจึงถูกติดตาม พบว่าอย่างน้อย 45 รายที่มีอาการทางระบบทางเดินหายใจ และทั้งหมดถูกกักโรค (Quarantine) หรือแยกโรค (Isolation)

การสอบสวนโรคยังได้ขยายไปถึงสถานดูแลฯ แห่งอื่นในเขตคิงด้วยการส่งแบบสอบถามทางอีเมลและระบบที่ใช้ติดตามกลุ่มก้อนผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายโรคไข้หวัดใหญ่อยู่เดิม หากพบผู้ป่วยตั้งแต่ 2 รายขึ้นไปภายใน 72 ชั่วโมงก็จะมีการโทรสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการควบคุมการติดเชื้อและความพร้อมของชุดป้องกันตัว (PPE) จากนั้นจะมีทีมสอบสวนโรคลงเก็บตัวอย่างจากผู้ป่วยเหล่านั้นไปตรวจยืนยันว่าป่วยเป็นโควิด-19 หรือไม่

ผลการสอบสวนโรค

จนถึงวันที่ 18 มีนาคม 2563 (ประมาณ 2 สัปดาห์หลังจากวินิจฉัยคุณยายได้) พบผู้ป่วยโควิด-19 ทั้งหมด 167 คนที่มีความเชื่อมโยงกับสถานดูแลฯ แห่งนี้ โดย 144 คนอาศัยในเขตคิง ส่วนอีก 23 คนอาศัยในเขตสโนโฮมิช 

แบ่งเป็นผู้ที่พักในสถานดูแลฯ 101 คน เจ้าหน้าที่ที่ดูแล 50 คน และผู้ที่เข้ามาเยี่ยม 16 คน โดยมีตั้งแต่ไม่ปรากฏอาการ 7 คน อาการเล็กน้อย ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล จนถึงอาการรุนแรง ซึ่งมีผู้เสียชีวิตรวม 35 คน

ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง 67.1% ค่ามัธยฐานอายุในกลุ่มผู้ที่พักอยู่ในสถานดูแลฯ กลุ่มผู้ที่เข้ามาเยี่ยม และกลุ่มเจ้าหน้าที่ เท่ากับ 83 ปี (ระหว่าง 51-100 ปี), 62.5 ปี (ระหว่าง 52-88 ปี) และ 43.5 ปี (ระหว่าง 21-79 ปี) สัมพันธ์กับอัตราป่วยตายเท่ากับ 33.7 และ 6.2% ในขณะที่ยังไม่มีเจ้าหน้าที่เสียชีวิต ตามลำดับ 

นอกจากนี้กลุ่มผู้ที่พักอยู่ในสถานดูแลฯ ยังมีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคไต โรคเบาหวาน โรคปอด และโรคอ้วน

แสดงให้เห็นว่าปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตคืออายุและโรคประจำตัว

ส่วนเจ้าหน้าที่ที่ป่วยประกอบด้วย นักกายภาพ ผู้ช่วยนักบำบัด นักฝึกพูด แม่บ้านทำความสะอาด ช่างซ่อมบำรุง พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาล เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ แพทย์ และผู้ดูแลผู้ป่วย เรียกได้ว่าครบทุกแผนกเลยทีเดียว

จากการขยายผลการสอบสวนและการเฝ้าระวังไปถึงสถานดูแลฯ อื่นก็พบว่า 30 สถานดูแลฯ ทั้งบ้านพักผู้สูงอายุ (Assisted Living) และศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ (Nursing Home) มีผู้ป่วยโควิด-19 อย่างน้อย 1 คน รวมถึงสถานดูแลของคุณยาย (สมมติว่าชื่อ A) และในจำนวน 8 สถานดูแลฯ แรกที่พบผู้ป่วยต่อจากนั้นมีจำนวนอย่างน้อย 3 สถานดูแลฯ ที่มีความเชื่อมโยงกับสถานดูแลฯ A ดังภาพที่ 2 โดยมีเจ้าหน้าที่ที่ทำงานอยู่ทั้ง 2 สถานดูแลฯ และอีกสถานดูแลฯ ได้รับการย้ายผู้ป่วยจากสถานดูแลฯ A ไป ทำให้มีโอกาสติดเชื้อต่อกันได้

บทเรียนจากกรณีนี้

สถานดูแลระยะยาวเป็นสถานที่เสี่ยงต่อการระบาดของโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ เช่น หวัด หรือไข้หวัดใหญ่ อยู่เดิมแล้ว แต่การระบาดของไข้หวัดใหญ่ที่ผ่านมาจะไม่รุนแรงเท่ากับโควิด-19 เพราะมีการฉีดวัคซีนป้องกันและมียาต้านไวรัสที่ช่วยควบคุมการระบาดได้ แต่ปัจจุบันยังไม่มีทั้งวัคซีนและยาที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันและรักษาโควิด-19 การระบาดภายใน และการระบาดต่อเนื่องไปยังสถานดูแลฯ อื่น ยิ่งสะท้อนว่าสถานดูแลฯ เหล่านี้เปราะบางมาก

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดการระบาดในสถานดูแลฯ คือเจ้าหน้าที่ โดยเจ้าหน้าที่ยังคงทำงานอยู่ทั้งที่มีอาการ ทำงานมากกว่าหนึ่งสถานดูแลฯ ไม่คุ้นเคยและไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำการใช้ PPE ซึ่งนอกจากจะป้องกันไม่ให้เจ้าหน้าที่ติดเชื้อจากผู้ป่วยแล้ว ยังป้องกันไม่ให้เจ้าหน้าที่เป็นพาหะนำเชื้อจากผู้ป่วยรายหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่งด้วย 

แต่ปัญหานี้อาจเป็นผลมาจากการขาดแคลนชุด PPE และอุปกรณ์อื่น เช่น เจลล้างมือแอลกอฮอล์ โดยสถานดูแลฯ เหล่านี้มักได้รับบริจาคมาจากหลายองค์กร ทำให้มีการเปลี่ยนชนิดของอุปกรณ์บ่อยครั้ง และบางครั้งอาจไม่มีผู้บริจาค

หน่วยงานด้านสาธารณสุขแก้ปัญหาด้วยการจัดอบรมการสวมชุด PPE ให้กับเจ้าหน้าของสถานดูแลฯ โดยเน้นใน 5 หัวข้อ ได้แก่
1. การสวมและการถอดอุปกรณ์ผ่านการสาธิต
2. การฝึกปฏิบัติจริง
3. การประเมินการล้างมือ
4. การประเมินการสวมชุด PPE
5. การทบทวนการทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมและการกำจัดเชื้อ 

นอกจากนี้จะต้องมีแผนความร่วมมือระดับเขตและระดับรัฐในการจัดหาอุปกรณ์ PPE ให้กับสถานดูแลฯ อย่างเพียงพอด้วย

อีกประเด็นสำหรับเจ้าหน้าที่คือการตรวจพบผู้ป่วยล่าช้า เพราะไม่สงสัยว่าผู้ป่วยเป็นโควิด-19 ความยากในการคัดกรองผู้ป่วยจากอาการและการตรวจร่างกาย และการขาดชุดตรวจวินิจฉัย (กรณีของคุณยายได้รับการรักษาที่สถานดูแลฯ เป็นเวลา 5 วันก่อนที่จะส่งตัวไปยังโรงพยาบาล และถ้าอาการปอดอักเสบของคุณยายไม่รุนแรงจนต้องใส่ท่อช่วยหายใจก็อาจไม่ได้รับการตรวจหาโควิด-19 และเป็นเรื่องเศร้าที่คุณยายเสียชีวิตในวันที่ 2 มีนาคม 2563)

ปัจจัยต่อมาคือผู้ที่เข้ามาเยี่ยมจะต้องมีการคัดกรองอาการและจำกัดการเข้าเยี่ยมของญาติ โดยเปลี่ยนเป็นการเยี่ยมผ่านสไกป์หรือเฟซไทม์แทน และจำกัดอาสาสมัครที่ไม่จำเป็น เช่น ช่างตัดผม โดยการคัดกรองจะประกอบด้วยการวัดอุณหภูมิร่างกายและการซักถามอาการทางระบบทางเดินหายใจ ซึ่งไม่เพียงเฉพาะผู้ที่เข้ามาเยี่ยมเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบุคลากรทางการแพทย์และเจ้าหน้าที่ที่จะเข้ามาภายในสถานดูแลฯ ด้วย

ปัจจัยสุดท้ายคือผู้ที่พักอยู่ในสถานดูแลฯ จะต้องมีการเว้นระยะห่างจากผู้อื่น (Social Distancing) เช่น จำกัดการเดินไปมาหาสู่กันระหว่างผู้สูงอายุ ซึ่งบางบ้านพักอาจมีพื้นที่ส่วนรวม (Common Areas) ที่ต้องใช้ร่วมกัน งดกิจกรรมที่ต้องทำร่วมกันเป็นกลุ่ม หรือการรับประทานอาหารเย็นร่วมกัน แต่ยังสามารถเดินออกกำลังกายคนเดียว หากสามารถเดินได้ปลอดภัยและมีอุปกรณ์ช่วยเดิน แนะนำการล้างมือบ่อยๆ และมีการติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

สถานการณ์โควิด-19 ของประเทศไทยที่ระบาดเป็นวงกว้างในบ้านพักคนชรา รวมถึงสถานที่ที่มีคนหนาแน่นที่ไม่สามารถปิดทำการได้ จะต้องมีมาตรการเฝ้าระวังผู้ป่วยและมาตรการควบคุมป้องกันโรคที่มีการค้นหาและตัดโอกาสในการแพร่ระบาดทั้งในกลุ่มผู้ที่พักอยู่ในสถานดูแลฯ และอีก 2 กลุ่มที่จะเป็นพาหะนำเชื้อจากภายนอกเข้ามาได้ คือกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ เจ้าหน้าที่ และผู้ที่เข้ามาเยี่ยม เพื่อไม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบเดียวกับในรัฐวอชิงตัน

พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์

อ้างอิง:

• Epidemiology of Covid-19 in a Long-Term Care Facility in King County, Washington https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2005412
• Preparing for COVID-19: Long-term Care Facilities, Nursing Homes https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/healthcare-facilities/prevent-spread-in-long-term-care-facilities.html

The post เมื่อโควิด-19 เข้าไปในบ้านพักคนชรา บทเรียนจากการสอบสวนโรคที่วอชิงตัน appeared first on THE STANDARD.