Huy Fong Foods ผู้ผลิต ‘ซอสพริกศรีราชา’ ในสหรัฐฯ แจ้งหยุดผลิตชั่วคราวจากปัญหาภัยแล้งที่กระทบการปลูกพริก จนสินค้าขาดตลาดมานานกว่าสัปดาห์

ติดตาม รายการ Morning Wealth ทุกวัน จันทร์ – ศุกร์ เวลา 7.00-8.00 น. ทาง Facebook และ YouTube ของ THE STANDARD WEALTH

อัปเดตข่าวสารจากสำนักข่าวเศรษฐกิจ ธุรกิจ และการลงทุน โดยทีมข่าว THE STANDARD ได้ที่ https://thestandard.co/wealth/

The post ชมคลิป: ‘ซอสพริกศรีราชา’ ในสหรัฐฯ ขาดตลาด ภัยแล้งกระทบสวนพริก | THE STANDARD WEALTH appeared first on THE STANDARD.

ถึงวันนี้ ‘ซอสพริกศรีราชา’ ก็ยังขาดตลาดอยู่ แถมลากยาวมากว่า 1 สัปดาห์แล้ว Huy Fong Foods ผู้ผลิตในสหรัฐอเมริกาต้องหยุดผลิตชั่วคราวจากปัญหาภัยแล้ง ทำให้วัตถุดิบพริกไม่เพียงพอ จนสินค้าขนาด 500 ml ที่ขายในออนไลน์ราคาสูงถึง 1,000 บาท

Huy Fong Foods ผู้ผลิตซอสพริกในสหรัฐฯ ระบุว่า ในช่วงต้นเดือนที่ผ่านมาบริษัทได้ส่งจดหมายหาร้านค้าว่าบริษัทได้หยุดกระบวนการผลิตซอสพริกศรีราชาชั่วคราว เนื่องจากเม็กซิโกเริ่มประสบปัญหาภัยแล้ง ทำให้ผลผลิตของพริกซึ่งเป็นพืชที่ต้องการน้ำมากลดลงไปด้วย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• ลอดลายมังกรฉบับเวียดนาม ‘เดวิด ทราน’ สร้างตำนาน ‘ซอสพริกศรีราชา’ ที่อเมริกาจนกลายเป็นเจ้าสัวพันล้านได้อย่างไร?
• การขาดแคลน ‘ซอสศรีราชา’ ในอเมริกา ทำให้ราคาขายต่อพุ่งขึ้นจาก 175 บาท เป็น 2,500 บาท จนถูกมองว่ากำเงินไปซื้อหุ้น Coca-Cola, PayPal หรือ Pfizer น่าจะคุ้มกว่า
• ข่าวร้ายแห่งปี! ชาวอเมริกันโอดครวญ ‘ซอสพริกศรีราชา’ กำลังขาดแคลน เพราะไม่มี ‘พริก’ มาผลิตสินค้า

แน่นอนว่าส่งผลกระทบต่อการผลิตซอสพริก และเราได้พิจารณาแล้วว่าหากนำพริกหยวกมาใช้ผลิตแทนจะส่งผลต่อภาพลักษณ์และสีของผลิตภัณฑ์

ทั้งนี้ในทวีปอเมริกาจะมีพริกที่สามารถนำไปทำซอสพริกศรีราชาได้ทั้งหมด 5 สายพันธุ์ กระจายตัวอยู่ในประเทศต่างๆ ตั้งแต่เม็กซิโกไปจนถึงโบลิเวีย ซึ่งพริกเหล่านี้ถูกนำไปใช้ผลิตซอสรสเผ็ดชนิดอื่นๆ ด้วยเช่นกัน

โดยหลังจากซอสพริกศรีราชาขาดตลาด ทำให้ร้านค้าบางรายที่ได้กักตุนสินค้าไว้จำนวนมากนำสินค้ามาขายในราคาสูงบนแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น eBay และ Amazon

จากเดิมซอสพริกศรีราชา ขนาด 500 ml จะจำหน่ายในราคาประมาณ 16.75 ดอลลาร์ (614 บาท) แต่เมื่อมาดูที่ราคาขายขวด 500 ml ในปัจจุบันซื้อ 2 ขวดจะอยู่ในราคา 54.49 ดอลลาร์ (2,000 บาท) เฉลี่ยแล้วราคาอยู่ที่ 27 ดอลลาร์ต่อขวด (1,000 บาท) เรียกได้ว่ามีราคาแพงขึ้น 2 เท่า

อย่างไรก็ตาม ผู้ผลิตซอสพริกในสหรัฐฯ รายดังกล่าวย้ำว่าจะกลับมาเดินสายการผลิตทันทีที่บริหารจัดการวัตถุดิบได้แล้ว ขณะที่ซัพพลายเออร์ก็ยังไม่สามารถประเมินได้ว่าจะสามารถจัดส่งสินค้าได้มากน้อยแค่ไหน

เรียกได้ว่าสร้างผลกระทบให้ร้านอาหารและผู้บริโภค แม้ในสหรัฐฯ จะมีแบรนด์ซอสพริกหลากหลายแบรนด์

แต่แบรนด์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็คือซอสพริกศรีราชาของ Huy Fong Foods ที่ปกติแล้วจะขายได้ประมาณ 10 ล้านขวดต่อปี

อ้างอิง:

• https://www.foxbusiness.com/lifestyle/sriracha-shortage-company-pauses-production-until-after-labor-day

The post คนอเมริกันอดกิน ‘ซอสพริกศรีราชา’ เพราะขาดตลาด หลัง Huy Fong Foods หยุดผลิตชั่วคราว หลังภัยแล้งกระทบสวนพริกแดง appeared first on THE STANDARD.

ในขณะที่โลกต้องต่อสู้กับปัญหาการขาดแคลนที่หลากหลายเนื่องจากสถานการณ์โลกที่คาดเดาไม่ได้ การขาดแคลนครั้งใหม่ที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น นั่นก็คือ ‘ซอสศรีราชา’ (ในที่นี้คือยี่ห้อ Huy Fong) อันเป็นที่รักของชาวอเมริกันหลายคน

Huy Fong Foods ซึ่งเป็นบริษัทผู้ผลิตได้ต่อสู้กับปัญหาการขาดแคลนพริกอันเป็นวัตถุดิบหลักในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากสภาพอากาศที่รุนแรงซึ่งส่งผลกระทบต่อผลผลิต

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• โลกรวนทำซอสศรีราชาขาดตลาด หลังเม็กซิโกแล้งจัดจนปลูกพริกได้น้อยลง
• ลอดลายมังกรฉบับเวียดนาม ‘เดวิด ทราน’ สร้างตำนาน ‘ซอสพริกศรีราชา’ ที่อเมริกาจนกลายเป็นเจ้าสัวพันล้านได้อย่างไร?
• The Secret of Sauce ความลับของ ซอสพริกศรีราชา ยี่ห้อชื่อไทยแท้ๆ แต่ไปดังที่อเมริกาเพราะ ‘คนเวียดนาม’?

เมื่อผลิตได้น้อยลง แต่ความต้องการซื้อกลับพุ่งสูงขึ้น ผลลัพธ์คือการขาดแคลนซอสได้ผลักดันราคาในการขายต่อให้สูงขึ้นในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน

บนแพลตฟอร์มออนไลน์ ขวดขนาด 17 ออนซ์ถูกขายในราคา 70 ดอลลาร์ หรือราว 2,500 บาท บน eBay ทั้งที่ปกติมีราคาอยู่ที่ 5 ดอลลาร์ หรือราว 175 บาทเท่านั้น และราคาก็สูงขึ้นไปอีกใน Amazon โดยแพ็กคู่มีราคาสูงถึง 124 ดอลลาร์

ราคาที่พุ่งขึ้นเหมือนจรวดที่กำลังบินไปสู่ดวงจันทร์ทำให้เกิดการเปรียบเทียบว่า หากกำเงินไปซื้อหุ้นของบริษัทที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล เช่น Coca-Cola, Bank of America หรือ Pfizer จะมีราคาถูกกว่าการซื้อซอสพริกศรีราชาเพียงขวดเดียว

ตัวอย่างเช่น ณ ตอนนี้ หุ้นของ Coca-Cola ซื้อขายกันที่ 60.58 ดอลลาร์, Pfizer อยู่ที่ 68.10 ดอลลาร์ และ Bank of America อยู่ที่ 29.2 ดอลลาร์เท่านั้น เหล่านี้ล้วนเป็นบริษัทที่มีชื่อเสียงและมีผลการดำเนินงานที่แข็งแกร่งในตลาดหุ้น

แม้นี่จะเป็นการเปรียบเทียบที่ไม่น่าเป็นไปได้ แต่เป็นการขยายภาพประเด็นที่ว่าราคาของศรีราชาสูงเกินจริงในช่วงที่ขาดแคลนนี้

แถมยังสะท้อนหลักการทางเศรษฐศาสตร์ที่ว่า ความขาดแคลนของส่วนผสมทำให้ราคาของผลิตภัณฑ์พุ่งสูงขึ้น จนถึงจุดที่ต้นทุนสูงเกินกว่าราคาหุ้นของบริษัทที่มั่นคงและทำกำไรได้ด้วยซ้ำ 

ความผิดปกติของตลาดดังกล่าวเตือนให้เราต้องคำนึงถึงความผันผวนของราคา ทำความเข้าใจปัจจัยพื้นฐานที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ และตัดสินใจอย่างแม่นยำเมื่อเผชิญกับสถานการณ์ดังกล่าว

ภาพ: Justin Sullivan / Getty Images

อ้างอิง:

• https://markets.businessinsider.com/news/stocks/sriracha-sauce-shortage-cheaper-invest-sp-500-companies-2023-7
• https://edition.cnn.com/2023/06/29/business/sriracha-shortage-resell-prices/index.html

The post การขาดแคลน ‘ซอสศรีราชา’ ในอเมริกา ทำให้ราคาขายต่อพุ่งขึ้นจาก 175 บาท เป็น 2,500 บาท จนถูกมองว่ากำเงินไปซื้อหุ้น Coca-Cola, PayPal หรือ Pfizer น่าจะคุ้มกว่า appeared first on THE STANDARD.

ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าผลกระทบจากภาวะโลกรวนได้ส่งผลกระทบไปถึงซอสพริกศรีราชาขวัญใจคนไทยและคนทั่วโลก เพราะซอสดังกล่าวขาดตลาดมาเข้าสู่ปีที่ 2 แล้ว หลังจากที่เม็กซิโกเผชิญภัยแล้งหนักจนปลูกพริกได้น้อยลงกว่าเดิมมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับพริกฮาลาเปโญ (Jalapeno) สีแดง ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักของศรีราชา ส่งผลให้บริษัทเจ้าของแบรนด์อย่าง Huy Fong Foods ต้องปรับลดปริมาณการผลิตลง

สเตฟานี วอล์กเกอร์ นักวิทยาศาสตร์ด้านพืชแห่งมหาวิทยาลัยรัฐนิวเม็กซิโก กล่าวว่า การเพาะปลูกพริกฮาลาเปโญต้องพึ่งพาแรงงานคนมาก เพราะต้องใช้คนในการเก็บพริกด้วยมือก่อนที่จะนำไปแปรรูป อีกทั้งมันยังเป็นพืชที่เปราะบางต่อสภาพอากาศรุนแรงด้วย อย่างเช่นภัยแล้งทางตอนเหนือของเม็กซิโกที่กินเวลายาวนาน อันเนื่องมาจากปัญหาการขาดแคลนซัพพลายน้ำจากแม่น้ำโคโลราโด

พอล เกปส์ (Paul Gepts) นักวิจัยพืชผลแห่งมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย กล่าวว่า โดยปกติแล้วการปลูกพริกชนิดดังกล่าวจะต้องพึ่งพาการให้น้ำ แต่เมื่อปริมาณน้ำลดลง และเม็กซิโกไม่มีปริมาณน้ำขั้นต่ำที่แน่นอนเพื่อนำมาใช้เพาะปลูกได้ จึงทำให้ผลผลิตลดลง เว้นแต่จะโชคดีมีฝนตกลงมาเท่านั้น

ทั้งนี้ ในทวีปอเมริกาจะมีพริกหลักๆ ทั้งหมด 5 สายพันธุ์ที่สามารถนำไปทำซอสพริกศรีราชาได้ โดยกระจายตัวอยู่ในประเทศต่างๆ ตั้งแต่เม็กซิโกไปจนถึงโบลิเวีย ซึ่งพริกเหล่านี้ถูกนำไปใช้ผลิตซอสรสเผ็ดชนิดอื่นๆ รวมถึงซอสที่ทำเลียนแบบศรีราชาด้วย แต่ถึงเช่นนั้นแฟนพันธุ์แท้ของซอสศรีราชาบอกว่า ‘ของปลอมยังไงก็ไม่เหมือน’ เพราะพวกเขาสามารถจับกลิ่นและรสที่ต่างออกไปได้ และหวังว่าศรีราชาจะกลับมาผลิตล็อตใหญ่ได้เช่นเดิมในเร็ววัน

ฟานส์ 55 ร้านอาหารเวียดนามในรัฐแคลิฟอร์เนียเผยว่า ทางร้านมีจำนวนซอสศรีราชาจำกัดมากในช่วงสามเดือนที่ผ่านมา แต่ตอนนี้ทางร้านแทบจะหาไม่ได้เลย ซึ่งซอสศรีราชาถือเป็นเครื่องปรุงที่สำคัญมากสำหรับอาหารเวียดนามหลายประเภท ตั้งแต่เฝอไปจนถึงเมนูข้าว “รสชาติของซอสศรีราชามีเอกลักษณ์เฉพาะตัว จึงยากที่จะเลียนแบบ” เหงียนกล่าว “ใครๆ ก็อยากได้ซอสศรีราชามากกว่าจะไปใช้แบรนด์อื่นที่พยายามจะลอกเลียนแบบ”

สถานการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้ราคาซอสศรีราชาในแพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง Amazon, eBay และ Craigslist พุ่งขึ้นอย่างมาก ผู้ขายบางคนตั้งราคาสูงถึงแพ็กละ 120 ดอลลาร์ หรือราว 4,200 บาท ขณะที่ตัวแทนของ Huy Fong Foods กล่าวว่า ขณะนี้ทางบริษัทเพิ่งกลับมาผลิตในจำนวนจำกัด แต่ไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าซัพพลายจะเพิ่มขึ้นเมื่อใด หรือจะสามารถวางขายในซูเปอร์มาเก็ตได้ตามปกติเมื่อใด

แฟ้มภาพ: calimedia Via Shutterstock

อ้างอิง:

• https://www.theguardian.com/environment/2023/jul/02/sriracha-hot-sauce-shortage-mexico-drought
• https://www.latimes.com/california/story/2023-06-26/sriracha-shortage-climate-change-mexico-drought

The post โลกรวนทำซอสศรีราชาขาดตลาด หลังเม็กซิโกแล้งจัดจนปลูกพริกได้น้อยลง appeared first on THE STANDARD.

เพราะที่นี่ไม่มีอนาคตเหลืออยู่แล้ว ชายหนุ่มวัย 33 ปีจึงตัดสินใจที่จะทิ้งแผ่นดินเกิดไปโดยไม่คิดที่จะหันหลังกลับมาอีกเลย

จวบจนเวลาผ่านไป 45 ปี สายเลือดของชาวเมืองซ็อกจัง (Soc Trang) ได้กลายเป็นหนึ่งในบุคคลที่มีชื่อเสียงระดับโลก ในฐานะผู้สร้างตำนานซอสพริก ‘ศรีราชา’ ที่กลายเป็นของคู่ครัวของคนอเมริกันและคนทั่วโลก และกลายเป็นมหาเศรษฐีระดับพันล้านคนแรกในอุตสาหกรรมที่เรียกว่า ‘Hot Sauce’ อันเผ็ดร้อน

เรื่องราวของ เดวิด ทราน จึงเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจและหยิบมาเล่าเมื่อไรก็สนุก เพราะมีรายละเอียดและแง่มุมมากมายที่สร้างแรงบันดาลใจให้แก่ผู้คนได้ทุกยุคสมัย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• ข่าวร้ายแห่งปี! ชาวอเมริกันโอดครวญ ‘ซอสพริกศรีราชา’ กำลังขาดแคลน เพราะไม่มี ‘พริก’ มาผลิตสินค้า
• ซอสมะเขือเทศ Heinz เขย่าโลกซอสด้วย Heinz Remix ที่เปิดโอกาสให้เราปรุงรสชาติที่อยากกินมากถึง 171 ชนิด
• The Secret of Sauce ความลับของ ซอสพริกศรีราชา ยี่ห้อชื่อไทยแท้ๆ แต่ไปดังที่อเมริกาเพราะ ‘คนเวียดนาม’?

และต่อให้นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่คุณเคยได้ยินเรื่องราวของเขา เราก็พร้อมที่จะนั่งล้อมวงและฟังกันอีกครั้งใช่ไหม?

กำเนิดซอสพริก…เพราะพริกแพง

ของขึ้นชื่อของเมืองซ็อกจังคือหอมแดงและข้าว แต่ของดีที่ไม่มีใครคิดว่าจะกลายเป็นของคู่ครัวของคนค่อนโลกคือซอสพริก

เดวิด ทราน เกิดในปี 1945 ในยุคสมัยที่เวียดนามยังตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสอยู่ ครอบครัวของเขาถือว่าเป็นครอบครัวใหญ่ มีคุณพ่อเป็นพ่อค้า ส่วนแม่เป็นแม่บ้านธรรมดาคนหนึ่งที่คอยเลี้ยงดูลูกๆ ทั้ง 8 คนอย่างดี

ภาพ: Irfan Khan / Los Angeles Times via Getty Images

ในวัย 16 ปีหลังจบการศึกษาระดับมัธยมต้น ทรานถูกส่งไปอยู่กับพี่ชายที่เมืองไซ่ง่อน หรือปัจจุบันคือโฮจิมินห์ซิตี้เพื่อทำงานในร้านขายอุปกรณ์เคมีภัณฑ์ แต่หลังจากนั้นก็กลับมายังซ็อกจังอีกครั้ง เพื่อเข้าศึกษาต่อในระดับมัธยมปลาย

แต่พอเรียนจบในระดับมัธยมศึกษา ทรานถูกเกณฑ์เข้าไปเป็นทหารในกองทัพของเวียดนาม

“ผมไม่มีทางเลือก” เขาเล่า “ในช่วงกลางดึกตำรวจจะมาเคาะประตูห้องของผมทุกคืน”

โชคดีสำหรับเขาที่ไม่ต้องไปอยู่ในหน่วยต่อสู้ แต่หน้าที่ของทรานก็สำคัญไม่แพ้กัน เพราะกองทัพต้องเดินด้วยท้อง เรียกว่าเขาเก็บเกี่ยววิชาการทำอาหารมาจากช่วงเวลาที่อยู่ในกองทัพเวียดนามนี่เอง ก่อนที่จะปลดประจำการในปี 1975 และแต่งงานกับอาดา (Ada) ภรรยาผู้เป็นที่รักของเขา

ปีดังกล่าวเป็นปีเดียวกับที่กองทัพเวียดนามเหนือบุกยึดไซ่ง่อนได้และเป็นฝ่ายชนะในสงครามเวียดนาม ซึ่งระหว่างนั้นทรานไปทำงานกับพี่ชายช่วยกันปลูกพริกขายอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเมืองไซ่ง่อน และเป็นช่วงที่เขาเริ่มหัดทำซอสพริกขึ้นมาขาย

ซอสพริกของทรานมาจากวิชาที่เขาร่ำเรียนตอนเป็นพ่อครัวอยู่ในกองทัพ ซึ่งเขาสังเกตเห็นว่าซอสพริกในเวียดนามขณะนั้นมันไม่ค่อยเผ็ดถึงใจ รวมถึงขาดกลิ่นและรสสัมผัสที่ร้อนแรง

มันทำให้เขาพยายามที่จะพยายามคิดค้นซอสในแบบของตัวเองขึ้นมาจากความทรงจำที่เคยได้ลิ้มรสชาติซอสพริกที่ล้ำเลิศอย่างซอสพริกศรีราชา

ทรานใช้วิชาความรู้ด้านเคมีที่เขาได้จากการทำงานในร้านเคมีภัณฑ์เพื่อให้พริกที่เขาซื้อมาเพื่อทำซอสนั้นยังคงความสดและมีรสชาติเผ็ดร้อนเหมือนเดิม และที่สำคัญคือถ้าเขาทำได้มันมีโอกาสที่เขาจะกลายเป็นผู้ชนะในตลาด เพราะราคาของพริกสดในเวียดนามขณะนั้นมีความผันผวนสูง บางครั้งราคากระโดดสูงขึ้นเทียมฟ้า บางครั้งดิ่งพสุธาจนตกเหว

“ผมคิดจะทำมันขึ้นมาก็เพราะราคาของพริกสดมันมีทั้งขึ้นและลงผันผวนมาก” ทรานกล่าว “ถ้าผมยังทำได้และคงความสด รวมถึงกดราคาให้ต่ำได้เมื่อราคาของพริกขึ้นอีกรอบ เราก็จะยังคงราคาเดิมได้ และเราก็มีโอกาสจะชนะในตลาดของเรา”

ภาพ: Anne Cusack / Los Angeles Times via Getty Images

การเดินทางของซอสพริก

กิจการซอสพริกของทรานที่ทำร่วมกับพี่ชายและพ่อตาถือว่าไปได้ดีทีเดียว

พวกเขาไม่ได้มีโรงงานอะไรใหญ่ สถานที่ผลิตก็คือที่บ้านนี่แหละ ส่วนบรรจุภัณฑ์ก็ใช้ขวดโหลอาหารเด็กยี่ห้อ Gerber ที่พวกทหารอเมริกันทิ้งไว้จากสงครามเวียดนาม ทำเสร็จก็บรรจุใส่ขวดออกขาย

แต่ชีวิตในรัฐบาลคอมมิวนิสต์ของเวียดนามไม่มีอะไรที่แน่นอน

แรงกดดันจากรัฐบาลทหารคอมมิวนิสต์ผลักดันให้ชาวเวียดนามเสื้อชายจีนต้องเดินทางออกนอกประเทศ ทรานและครอบครัวซึ่งมีเชื้อสายชาวกวางตุ้งไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากต้องทิ้งทุกอย่างบนแผ่นดินเกิด ออกเดินทางเพื่อไปตามหาแผ่นดินใหม่ที่ไม่รู้ว่าวันข้างหน้าจะเป็นอย่างไรบ้าง

มี 3 สิ่งที่ทรานนำติดตัวไปด้วย

อย่างแรกคือความเป็นนักสู้ที่พร้อมจะเริ่มต้นใหม่เสมอ

อย่างที่สองคือวิชาในการทำซอสพริก

และอย่างสุดท้ายคือทองคำหนัก 100 ออนซ์ ซึ่งมีมูลค่าถึง 20,000 ดอลลาร์ในขณะนั้น หรือ 90,000 ดอลลาร์ (ราว 3 ล้านบาท) เมื่อคิดเป็นเงินในปัจจุบัน โดยทองคำเหล่านั้นถูกบรรจุไว้ในกระป๋องนมข้นหวานเพื่อหลบเลี่ยงสายตาของทางการเวียดนาม

ทราน ภรรยา ลูก และครอบครัวของเขาออกเดินทางจากเวียดนามด้วยเรือบรรทุกสินค้าที่ชื่อ ‘Huy Fong’

เรือที่กลายมาเป็นจุดเริ่มต้นอีกครั้งของทรานในปี 1978

ศรีราชาตราไก่

จากซ็อกจัง ทรานและสมาชิกครอบครัวเดินทางมาพักพิงอยู่ในค่ายผู้อพยพที่ฮ่องกง

เขาอยู่ที่นั่นเป็นเวลา 8 เดือนด้วยกัน ก่อนจะออกเดินทางอีกครั้ง คราวนี้เป็นการเดินทางไกลข้ามโลกจากฮ่องกงมาสู่บอสตัน บนดินแดนแห่งเสรีภาพอย่างสหรัฐอเมริกา แต่ทรานก็ไม่ได้อยู่บอสตันตลอดไป เขาอยู่ที่นี่แค่เพียงครึ่งปีเท่านั้นก่อนจะออกเดินทางอีกครั้ง

การเดินทางครั้งนี้ในช่วงต้นปี 1980 พาเขามาถึงฝั่งตะวันตกของอเมริกา และที่ลอสแอนเจลิสมีชีวิตใหม่ให้เขาและครอบครัวได้แน่ เพราะเขาได้รับคำตอบที่ต้องการได้ยินจากพี่สะใภ้ของเขาที่เดินทางไปใช้ชีวิตอยู่ที่นั่นแล้ว

“ที่นั่นเขามีพริกไหม” ทรานถามขึ้นในสายโทรศัพท์จากบอสตันถึงแอลเอ

“มีสิ ที่แคลิฟอร์เนียมีพริก”

พริกคือสิ่งที่พลิกชีวิตของทรานได้ เพราะเขามีวิชาติดตัวในการทำซอสพริกติดตัวมา สิ่งที่ต้องทำคือการพยายามหาวัตถุดิบที่จำเป็นสำหรับการทำซอสให้ได้ ซึ่งนอกจากพริกสดๆ จากแคลิฟอร์เนียแล้วเขาค่อยๆ ค้นหาส่วนผสมอีกหลายอย่างที่นำมาประกอบร่างเข้าด้วยกัน โดยมีรสชาติในความทรงจำและจินตนาการของซอสพริกศรีราชาจากประเทศไทยเป็นตัวนำทาง

จากนั้นคือการหาสถานที่สร้างโรงงานเล็กๆ ในแบบของเขาเอง ซึ่งทรานค้นพบพื้นที่ขนาด 2,500 ตารางฟุตที่อยู่ในย่านไชน่าทาวน์ของแอลเอ เขาตัดสินใจเด็ดเดี่ยวว่าเขาจะเดิมพันทุกอย่างที่นี่ และถึงเวลาที่ทองที่เขาเก็บไว้ในกระป๋องนมข้นหวานจะถูกนำออกมาใช้แล้ว

ทองที่ติดตัวมาจากเวียดนามมีมูลค่ามากพอที่จะทำให้ทรานซื้อที่และวัตถุดิบในการเริ่มต้นกิจการใหม่อีกครั้ง

เขาใช้ชื่อแบรนด์ว่าฮุยฟง (Huy Fong) ซึ่งมีความหมายว่า ‘เพื่อความเจริญรุ่งเรือง’ ตามชื่อเรือสินค้าที่พาเขาออกเดินทางมาค้นพบชีวิตใหม่ โดยตราสินค้าเป็นรูปไก่ (Rooster) ซึ่งก็ไม่ได้มีความหมายอะไรพิเศษนอกจากเป็นปีนักษัตรของเขา

ส่วนชื่อของซอสชนิดนี้? ก็เรียกว่า ‘Sriracha’ ไปเลย

ภาพ: David McNew via Getty Images    

ตำนานการตลาด 0 เหรียญ

ที่ผลิตมีแล้ว แหล่งหาวัตถุดิบมีแล้ว ยี่ห้อก็มีแล้ว สิ่งที่เหลือที่ เดวิด ทราน ต้องทำคือ ‘ลุย’ เท่านั้น!

และเขาก็ลุยจริงแบบดุ่ยๆ ตามประสา โดยกลุ่มลูกค้าแรกสำหรับทรานไม่ใช่ใครที่ไหน แต่เป็นชาวเวียดนามอพยพด้วยกันที่ย้ายมาค้นหาชีวิตใหม่ที่แอลเอ แต่ยังขาด ‘รสชาติของชีวิต’ ที่หาที่อเมริกาไม่ได้ ซึ่งสิ่งนั้นก็คือซอสพริกที่เอาไว้ใส่กับก๋วยเตี๋ยวแบบญวนหรือที่เรียกว่า ‘เฝอ’ นั่นเอง

“ผมรู้ว่าคนเวียดนามที่ย้ายมาตั้งรกรากอยู่ที่นี่เขาอยากได้ซอสพริกเอาไว้กินกับเฝอของพวกเขา” ทรานเคยบอกเล่าถึงเรื่องราวในตอนเริ่มต้นของเขาไว้

ทรานทำซอสของเขาซึ่งมีความแตกต่างเล็กน้อยจากสูตรเดิมคือการใส่พริกฮาลาเปนโญ (Jalapeño) พริกจากเม็กซิโกที่มีความเผ็ดร้อนสูงและมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งซอสพริกศรีราชาของเขากลายเป็นที่นิยมอย่างรวดเร็ว

ในแต่ละวันทรานจะขับรถตู้ Chevy สีฟ้าที่เขาซื้อมาในราคาถูกเพื่อนำซอสไปส่งให้ตามบ้านเรือนครอบครัวชาวเวียดนาม ไปจนถึงชาวเอเชียที่ย้ายมาอยู่แอลเอ

ความอร่อยเด็ดดวงของซอสศรีราชาทำให้เกิดการทำการตลาดที่ดีที่สุด เมื่อผู้ใช้บอกกันปากต่อปาก จากบ้านสู่บ้าน ลามไปถึงร้านค้าของชาวเอเชียที่นำซอสพริกนี้มาใช้ประกอบอาหารและให้ลูกค้าได้เพิ่มรสชาติเผ็ดร้อนตามใจชอบ

ซอสพริกศรีราชาของทรานกลายเป็น ‘The Secret Sauce’ หรือ ‘ซอสลับ’ ของจริง ที่คนรู้เหมือนจะไม่อยากบอกใครต่อ แต่ก็อดจะบอกต่อไม่ได้ว่ามีซอสรสชาติเผ็ดร้อนจัดจ้านที่ใส่กับอะไรก็อร่อย ซึ่งก็ตรงกับที่ทรานต้องการ เพราะเขาไม่ได้อยากให้ซอสนี้ใส่ได้เฉพาะเฝอเท่านั้น เขาอยากให้ซอสพริกของเขาไปได้ไกลกว่านั้น

จากเฝอจึงไปสู่การใส่ในซุป พิซซ่า ฮอตด็อก แฮมเบอร์เกอร์ และอีกมากมาย จากครอบครัวชาวเวียดนาม สู่ชาวเอเชีย บุกสู่ครัวบ้านของชาวอเมริกัน และจากนั้นก็ไม่มีอะไรจะหยุดได้แล้ว

ความนิยมของซอสศรีราชาตราไก่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เร็วเสียจนภายในระยะเวลา 7 ปีทรานต้องขยายกิจการครั้งใหญ่ด้วยการไปซื้อที่ทำโรงงานทางตะวันออกของแอลเอ โดยเนื้อที่เพิ่มเป็น 240,000 ตารางฟุต (ก่อนที่จะขยายโรงงานในอีก 10 ปีต่อมา)

และความนิยมก็ไม่เคยหยุดหย่อน มันขยายวงกว้างไปเรื่อยๆ จนซอสศรีราชาตราไก่ยี่ห้อ Huy Fong ของเขากลายเป็นสินค้าตัวแทนทางวัฒนธรรม และทำให้เกิดวัฒนธรรมอาหารที่ใช้ซอสศรีราชาเป็นส่วนประกอบ

โดยทั้งหมดนี้ทรานไม่เคยให้ Huy Fong ใช้งบเพื่อทำการตลาด ประชาสัมพันธ์ หรือทำแคมเปญอะไรเลย

ทุกอย่างเกิดขึ้นได้ด้วยเหตุผลเดียว

ซอสพริกของเขาดีพอที่จะทำให้ทุกคนรักและอยากบอกต่อให้ทุกคนที่รักได้ลิ้มลองบ้าง

เจ้าสัวซอสพริกพันล้าน

จากจุดเริ่มต้นผ่านเวลามากว่า 4 ทศวรรษ มังกรลอดลายฉบับเวียดนามอย่างทรานผ่านอะไรมาเยอะแยะมากมาย

โรงงานของเขาย้ายอีกครั้งในปี 2010 คราวนี้อยู่ที่เออร์วินเดล (Irwindale) มาอยู่บนพื้นที่ขนาดใหญ่ถึง 650,000 ตารางฟุต เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้นอย่างไม่หยุดยั้งของซอสศรีราชาในแบบของเขาเอง

แต่ไม่ใช่ทุกอย่างจะราบรื่นไปหมด Huy Fong เคยถูกฟ้องว่าโรงงานใหม่ของพวกเขาสร้างมลพิษในอากาศจากพริกที่ใช้ในการผลิต และมีการเรียกร้องให้ย้ายโรงงานไปเสีย

ทรานซึ่งปกติเป็นคนเก็บเนื้อเก็บตัวตัดสินใจที่จะเปิดโรงงานให้ทุกคนได้ชมเป็นครั้งแรกว่าโรงงานซอสพริกของเขามีการควบคุมทุกอย่างเป็นอย่างดี ซึ่งสุดท้ายทางเมืองเท็กซัสที่ดำเนินการฟ้องร้องก็ขอถอนคำร้องไป

วัฒนธรรม Hot Sauce ที่เกิดจากซอสศรีราชาของเขายังนำไปสู่การแข่งขันที่รุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ นอกจากคู่แข่งอื่นในตลาดที่พยายามเดินตามแล้ว ยังมีผู้แข่งขันบางรายที่ใช้ทางลัดด้วยการทำเลียนแบบผลิตภัณฑ์ขึ้นทั้งรูปร่างของขวด ฝา ไปจนถึงตราฉลาก

เรื่องนี้ก็ทำให้ Huy Fong ต้องขึ้นโรงขึ้นศาลอีกรอบ เพียงแต่สุดท้ายแล้วซอสพริกของพวกเขาก็เป็นเอกลักษณ์ที่ไม่มีใครเลียนแบบได้ ซึ่งเป็นการปกป้องตัวผลิตภัณฑ์ที่ดีที่สุด และทำให้ซอสพริกนี้ขึ้นหิ้งระดับตำนาน

ปัจจุบัน Huy Fong มีมูลค่า 1 พันล้านดอลลาร์ หรือราว 3.2 หมื่นล้านบาท และทำให้ เดวิด ทราน กลายเป็น ‘เจ้าสัวซอสพริกพันล้าน’ (Hot Sauce Billionaire) คนแรกและคนเดียวในสหรัฐอเมริกาเวลานี้

ขณะที่แบรนด์คู่แข่งอย่าง ‘Cholula’ เพิ่งจะถูกยักษ์ใหญ่อย่าง McCormick ซื้อไปในราคา 800 ล้านดอลลาร์ แต่ทรานในวัย 77 ปียังไม่มีความคิดที่จะขายธุรกิจของเขาออกไปแต่อย่างใด

ทรานตั้งใจว่าจะยกธุรกิจของเขาให้ลูกๆ อย่าง วิลเลียม (William) และ แยสซี (Yassie) ในวัย 47 และ 41 ปีตามลำดับ ซึ่งทั้งสองก็ทำงานอยู่กับ Huy Fong นี่แหละ

แต่สำหรับเวลานี้ทรานไม่ได้คิดอะไรไปไกลกว่าการทำวันนี้ให้ดีที่สุด

“ผมอยากจะทำผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดี เหมือนกับที่ทำซอสพริกให้มันเผ็ดขึ้น….โดยไม่มาคิดวิธีหากำไรมากกว่านี้” ทรานบอกกับ Forbes ไว้

ดังนั้นหากจะถามว่าความลับที่ทำให้ เดวิด ทราน ประสบความสำเร็จกับ Huy Fong ซอสพริกศรีราชาตราไก่ของเขาได้อย่างไร?

บางทีคำตอบอาจจะเป็นความรักที่มีให้กับการทำซอสพริกของเขานั่นเอง

อ้างอิง:

• https://www.forbes.com/sites/giacomotognini/2023/02/05/how-vietnamese-refugee-david-tran-became-americas-first-hot-sauce-billionaire/ 
• https://www.insider.com/sriracha-david-tran-huy-fong-immigration-food-history-aapi-2022-12

The post ลอดลายมังกรฉบับเวียดนาม ‘เดวิด ทราน’ สร้างตำนาน ‘ซอสพริกศรีราชา’ ที่อเมริกาจนกลายเป็นเจ้าสัวพันล้านได้อย่างไร? appeared first on THE STANDARD.

เพราะของบางอย่างนั้นเราอาจไม่รู้สึกถึงคุณค่าและความสำคัญจนกระทั่งสิ่งนั้นหายไป และด้วยเหตุผลนี้เองที่ทำให้ข่าวการขาดแคลนของ ซอสพริกศรีราชา ที่ประกาศออกมาเมื่อช่วงต้นเดือนที่ผ่านมากำลังเขย่าหัวใจของชาวอเมริกันที่เป็นแฟนคลับของ Hot Sauce แบรนด์นี้อย่างรุนแรง

โดยสาเหตุนั้นเกิดจากการที่วัตถุดิบสำคัญอย่าง ‘พริก’ กำลังขาดแคลนอย่างหนัก จนทำให้ Huy Fong Foods, Inc. ผู้ผลิตเครื่องปรุงรสยอดนิยมของสหรัฐฯ ได้ออกจดหมายถึงผู้ซื้อฉบับหนึ่งว่า 

“ปัจจุบันเนื่องจากสภาพอากาศที่ส่งผลต่อคุณภาพของพริก ตอนนี้เราต้องเผชิญกับการขาดแคลนพริกที่รุนแรงมากขึ้น โชคไม่ดีที่สิ่งนี้อยู่เหนือการควบคุมของเรา และหากไม่มีส่วนประกอบสำคัญนี้ เราก็ไม่สามารถผลิตผลิตภัณฑ์ใดๆ ของเราได้”

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ข่าวร้ายแห่งปี! ชาวอเมริกันโอดครวญ ‘ซอสพริกศรีราชา’ กำลังขาดแคลน เพราะไม่มี ‘พริก’ มาผลิตสินค้า
• ฉลองวันแห่งซอสเผ็ด! ซอสศรีราชาขึ้นแท่นซอสเผ็ดในดวงใจของชาวอเมริกัน
• คนรักของเผ็ดต้องลอง! Ba Hao จับมือ ซอสพริกศรีราชาตราห่านบิน ครีเอตเมนูจีนทวิสต์จัดจ้านต้อนรับเทศกาลโดยเฉพาะ

ข่าวนี้ทำให้แฟนคลับซอสเผ็ดแบรนด์นี้ถึงกับโอดครวญว่า ‘นี่คือข่าวร้ายแห่งปี’ ขณะที่บางคนอาการหนักถึงขั้นเปรียบเปรยข่าวนี้ว่า ‘เป็นวันสิ้นโลก’ ขนาดนั้นเลย

ภาพ: Ted Soqui / Corbis via Getty Images

อะไรที่ทำให้พวกเขาติดอกติดใจอะไรนักหนากับซอสพริกศรีราชา? รวมถึงเรื่องราวที่น่าสนใจของซอสพริกแบรนด์ที่มีชื่อเป็นไทย แต่เจ้าของที่ทำให้ซอสเผ็ดชนิดนี้อยู่ในใจผู้คนชาวอเมริกันและชาวโลกดันเป็นคนเวียดนาม แล้วมันต่างจากซอสพริกศรีราชาของคนไทยอย่างไร

มาไขความลับของซอสลับไปด้วยกัน

‘ศรีราชา’ จากน้ำพริกตำรับลับสู่ซอสพริกในตำนาน

ก่อนที่จะไปคุยกันเรื่องอื่น สิ่งแรกที่เราควรทำความรู้จักกับซอสพริกศรีราชาคือต้นกำเนิดของซอสระดับตำนานก่อน

ซอสระดับตำนานนั้นก็เกิดจากการตำพริกเป็นเวลานานจริงๆ โดยอ้างอิงจาก ‘ชมรมรักคนรักศรีราชา’ ซอสพริกศรีราชาเกิดจากคุณทวดกิมซัว ทิมกระจ่าง ที่คิดค้นสูตรเครื่องจิ้มที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ โดยครั้งนั้นเรียกว่า ‘น้ำพริกศรีราชา’

เครื่องจิ้มสีแดงชาดที่มีครบรสทั้งเปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ดนี้ถูกถ่ายทอดมาถึงรุ่นต่อมาอย่างคุณย่าถนอม จักกะพาก ซึ่งทำไว้รับประทานกันเองในครอบครัว แต่เมื่อมีโอกาสนำไปแจกจ่ายให้เพื่อนบ้านได้ชิมบ้าง เสียงเล่าเสียงลือก็ทำให้ทุกคนอยากชิม และเมื่อได้ลิ้มรสแล้วก็อยากเชียร์ให้มีการทำขายกันอย่างเป็นเรื่องเป็นราว

โดยสิ่งที่ทำให้น้ำพริกศรีราชาแตกต่างคือเรื่องของรสชาติที่ให้รส ‘เผ็ดหวาน’ ซึ่งเป็นรสที่ได้มาจากวัตถุดิบหลักอย่างพริกชี้ฟ้า (พันธุ์มันดำ สีแดงสด ผิวเกลี้ยง และมีขนาดเท่าๆ กัน) กระเทียมไทย (ผ่านกรรมวิธีการดอง 7 วัน) น้ำตาลทรายขาว น้ำส้มสายชู และเกลือทะเล 

นี่คือต้นกำเนิดของ ‘ซอสพริกศรีราชาพานิช’ อันโด่งดัง ที่มีการตั้งโรงงานใน พ.ศ. 2505 โดยเริ่มจำหน่ายทั่วไปและโด่งดังอย่างมาก ชนิดเป็นที่ร่ำลือกันว่าหากใครได้แวะเวียนมาเที่ยวศรีราชาแล้วก็ต้องแวะซื้อซอสพริกศรีราชาพานิชนี้กลับไปด้วยร่ำไป

ก่อนที่จะถึงจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญของธุรกิจในครัวเรือนนี้ บริษัท ไทยเทพรส จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นเจ้าของซอสตราภูเขาทองได้เข้าซื้อกิจการใน พ.ศ. 2527 และผลิตซอสพริกศรีราชาออกจำหน่ายในวงกว้าง ให้คนไทยได้มีโอกาสลิ้มรสความอร่อยอันเป็นเอกลักษณ์ของซอสนี้ โดยหัวใจสำคัญคือ ‘รสชาติ’ นั้นยังได้รับการรักษาให้ถูกต้องตรงตามต้นตำรับด้วย

แต่แน่นอนว่าอะไรที่ดีย่อมมีคนที่ได้รับแรงบันดาลใจ และนำไปสู่การคิดค้นซอสพริกศรีราชาในสูตรที่มีความแตกต่างกันออกไป เช่น ซอสพริกศรีราชา ตราเกาะลอย ซึ่งเป็นอีกหนึ่งยี่ห้อระดับตำนานเช่นเดียวกัน

สิ่งที่ไม่มีใครคาดคิดคือแรงบันดาลใจนี้ได้เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลไปถึงแผ่นดินที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ค้นพบ

กับการกำเนิดของซอสพริกศรีราชาจากการ Re-create ของชาวเวียดนามที่เดินทางไปเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่ดินแดนแห่งเสรีภาพ

‘Sriracha’ ซอสตราไก่ที่พิชิตหัวใจชาวอเมริกัน

เดวิด ทราน ชายชาวเวียดนาม กำลังเริ่มต้นธุรกิจของตัวเองบนชีวิตที่เรียบง่ายในการผลิตซอสเผ็ดที่เอาไว้รับประทานกับเฝอ และกรอกใส่ขวดเร่ขายไปตามถนนในบ้านเกิด

แต่เพราะชีวิตในประเทศคอมมิวนิสต์อย่างเวียดนามนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย และนั่นทำให้เขาตัดสินใจที่จะหนีไปตายเอาดาบหน้าด้วยการเดินทางหลบหนีไปกับเรือสัญชาติไต้หวันที่ชื่อ ‘ฮุยฟง’ (Huy Fong) ซึ่งชื่อนั้นมีความหมายว่า ‘เพื่อความเจริญรุ่งเรือง’ โดยหลังการเดินทางอันยาวนานและแสนยากลำบาก ที่สุดแล้วทรานและครอบครัวก็ได้มาถึงแผ่นดินอเมริกาจนได้

เดวิด ทราน – ภาพ: Gina Ferazzi / Los Angeles Times via Getty Images

และเพื่อเริ่มต้นชีวิตใหม่บนแผ่นดินที่เขาไม่เคยรู้จัก ทรานตัดสินใจที่จะเริ่มต้นทำในสิ่งที่เขาถนัดอีกครั้ง และมองเห็นโอกาสในการทำธุรกิจด้วยการขายซอสเผ็ดที่ไม่มีขายในอเมริกา ให้แก่ชุมชนของชาวเอเชียอาคเนย์ที่เดินทางไปตั้งรกรากอยู่ที่แคลิฟอร์เนียเป็นจำนวนมาก

อาศัยแรงบันดาลใจจากรสชาติของซอสพริกศรีราชาเป็นสารตั้งต้น ทรานเติมความเป็นตัวของตัวเองในการเพิ่มความเผ็ดร้อนขึ้นไปอีก โดยมีส่วนประกอบสำคัญที่แตกต่างจากซอสพริกศรีราชาตำรับดั้งเดิมคือพริกจาลาปิโน

ปรากฏว่าซอสเผ็ดของเขาถูกอกถูกใจคนเป็นจำนวนมาก ไม่เฉพาะแค่ในครัวเรือนของชาวเอเชียอาคเนย์ แต่ยังรวมถึงตามร้านอาหารเอเชียที่สั่งซื้อซอสของเขาเป็นจำนวนมาก และทำให้จากเดิมที่ผลิตกันในครัวเรือน กรอกใส่ขวดกันทีละขวด ทรานเริ่มตั้งโรงงานผลิตอย่างจริงจัง และนับจากนั้นก็ไม่มีอะไรหยุดเขาได้อีก

ซอสพริกที่ผลิตจากโรงงาน ‘ฮุยฟง’ ซึ่งทรานตั้งชื่อตามเรือที่นำพาเขามาสู่ชีวิตใหม่ที่ดีกว่า ในขวดใสมีฝาสีเขียว แปะโลโก้แบรนด์เป็นรูปไก่ (โต้ง) ซึ่งก็ไม่ได้มีที่มาซับซ้อนอะไร แค่เป็นปีนักษัตรของเขา (และทรานก็ลืมไปแล้วว่าใครเป็นคนออกแบบ แต่ก็ใช้โลโก้นี้ไม่เคยเปลี่ยนจนถึงวันนี้) กลายเป็นขวัญใจของอเมริกันชน

โดยที่คนรักนั้นแทบไม่ได้ลดลง มีแต่จะเพิ่มขึ้นทุกเวลานาที

‘Secret Sauce’ พิชิตอเมริกาด้วยการตลาด 0 ดอลลาร์

เรื่องที่ทำให้ซอสพริกศรีราชาตราไก่ของเดวิด ทราน กลายเป็นตำราการตลาดระดับสุดยอดคือ การที่เขาทำให้ซอสชนิดนี้กลายเป็นซอสที่ขายดีลำดับต้นๆ และเป็นที่รู้จักไม่เฉพาะแค่ในหมู่คนเอเชีย แต่เป็นชาวอเมริกัน และลามไปถึงตลาดโลก

ที่เจ๋งคือความสำเร็จนี้เกิดขึ้นโดยไม่ได้ใช้งบการตลาดเลยแม้แต่ดอลลาร์เดียว!

ปรากฏการณ์ ‘Sriracha’ นั้นเกิดขึ้นจากการพูดกันแบบปากต่อปาก โดยเริ่มจากในหมู่ชาวเอเชียด้วยกันที่เป็นลูกค้าประจำของซอสพริกศรีราชาตราไก่ในยุค 80 ที่นำไปสู่การเริ่มพูดถึงวงในแคบๆ ในกลุ่มพ่อครัวแม่ครัวด้วยกันเกี่ยวกับซอสเผ็ดของดียี่ห้อหนึ่ง ซึ่งในยุค 90 นั้นไม่ได้มีการเรียกชื่อว่าเป็นซอส Sriracha อะไร

สิ่งที่เรียกกันในช่วงนั้นคือ ‘Secret Sauce’ หรือ ‘ซอสลับ’ 

และเพราะความลับไม่มีในโลก ซอสลับที่เกิดในแคลิฟอร์เนียได้เริ่มเป็นที่รู้จักในวงกว้างมากขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงกลางปี 2000 ซอสพริกศรีราชาตราไก่มีการเติบโตสูงถึงกว่า 150% โตเร็วยิ่งกว่าใครในตลาด ตามร้านอาหารในอเมริกาต้องมีซอสนี้สำหรับลูกค้า และซูเปอร์มาร์เก็ตต้องสั่งซื้อเอาไว้ เพราะความต้องการของซอสเผ็ดแบรนด์นี้สูงจนน่าเหลือเชื่อ

ในช่วงปี 2010 แบรนด์คู่แข่งเริ่มต้นคิดค้นซอสศรีราชาของตัวเองขึ้นมา แต่ก็ถูกแฟนคลับหยามหยันว่าซอสชนิดนี้ไม่มีทางผลิตเลียนแบบได้ (คนไทยอาจจะเลิกคิ้วนิดหนึ่งเมื่อได้ยิน) และบรรดาเชฟชั้นนำก็เริ่มคิดค้นสูตรอาหารที่ใช้ซอสศรีราชามาประกอบอาหาร (เช่น ปีกไก่ทอดศรีราชา)

ก่อนที่จะเกิดกระแสที่รุนแรงในช่วงปี 2013 ที่ชาวอเมริกันเริ่มเอาซอสศรีราชามาเหยาะใส่ของกินทุกอย่าง

Sriracha กลายเป็นราชาแห่งซอสไปโดยที่บริษัทแม่อย่าง Huy Fong Foods, Inc. กอบโกยรายได้ถึง 150 ล้านดอลลาร์ หรือ 5,000 ล้านบาท หรือคิดเป็น 9.9% ของตลาดซอสเผ็ดในอเมริกา โดยที่ไม่ต้องจ่ายค่าการตลาดเลย

ตัวเลขดังกล่าวทำให้ศรีราชาพานิช ต้นตำรับตัวจริงได้แต่มองตาปริบๆ แต่ไม่ใช่พวกเขาไม่คิดที่จะลุกขึ้นสู้

เมื่อ ‘ของแท้’ แต่ดันกลายเป็นผู้ท้าชิง

เอาละ มาถึงตรงนี้แล้วคงพอจะเข้าใจแล้วว่าซอสพริกศรีราชานั้นมีต้นกำเนิดที่อำเภอศรีราชา ประเทศไทย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอาหารของคนไทยจริงๆ

แต่ในมุมของเดวิด ทราน เจ้าของ ‘Sriracha’ ซอสตำรับของเขาที่เป็น ‘ที่รัก’ ของชาวอเมริกันนั้นเป็นผลงานการคิดค้นปรับปรุงรสชาติของตัวเอง เพียงแค่ได้รับแรงบันดาลใจจากซอสที่ถูกปากถูกใจอย่างซอสพริกศรีราชาพานิชเท่านั้น และซอสทั้งสองก็ไม่ได้มีรสชาติที่เหมือนกันด้วย

อย่างไรก็ดีเมื่อมูลค่าตลาดซอสเผ็ดในอเมริกานั้นสูงถึง 1.5 พันล้านดอลลาร์ หรือกว่า 50,000 ล้านบาท ก็ไม่แปลกที่บริษัทไทยเทพรสจะอยากนำซอสศรีราชาพานิช ต้นตำรับของซอสลับไปให้อเมริกันชนชิมบ้าง ซึ่งดันสวนทางกับซอสพริกศรีราชาตราไก่ของทราน ที่ส่งออกสู่ตลาดโลกและมาถึงซูเปอร์มาร์เก็ตในไทยด้วยราคาที่สูงกว่าซอสพริกศรีราชาตำรับบ้านเรา

เรื่องนี้ก็เลยกลายเป็นดราม่าอยู่ประมาณหนึ่ง และกลายเป็นกรณีศึกษาที่ทำให้หลายคนได้รู้เกี่ยวกับเรื่องของการจดทะเบียนทางการค้า โดยเฉพาะในเรื่องประเด็นที่ว่า ‘ศรีราชา’ (Sriracha) เป็นชื่ออำเภอในประเทศไทย แต่ทำไมถูกชาวเวียดนามนำไปจดทะเบียนการค้าในสหรัฐอเมริกาได้ ซึ่งเป็นเรื่องที่มีความละเอียดอ่อน

เว็บไซต์กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ ไขปริศนาของคำถามที่ว่า ใครเป็นเจ้าของสิทธิชื่อ ‘ซอสพริกศรีราชา’ โดยอธิบายว่า คำว่า ‘ศรีราชา’ เป็นชื่อในอำเภอหนึ่งของจังหวัดชลบุรี และถือเป็นชื่อทางภูมิศาสตร์ ‘ไม่สามารถจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า เพื่อถือสิทธิแต่เพียงผู้เดียวได้’ แต่ผู้ประกอบการสามารถใช้คำว่า ‘ซอสพริกศรีราชา’ บรรยายสินค้า โดยจะต้องมีโลโก้หรือเครื่องหมายการค้าของตนกำกับด้วยเสมอ

สรุปง่ายๆ คือใครก็ใช้คำว่า ‘ซอสพริกศรีราชา’ ได้ แต่ต้องมีโลโก้หรือเครื่องหมายการค้าของตนเองกำกับด้วยเสมอ แต่ถ้าวันหนึ่งผู้ผลิตพิสูจน์ได้ว่า พริกที่ปลูกมีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ หรือมีลักษณะพิเศษต่างจากพริกแหล่งอื่น และได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indications หรือ GI) ในประเทศไทยคำว่า ‘ซอสพริกศรีราชา’ ก็จะใช้ได้เฉพาะบริษัทที่ยื่นขอขึ้นทะเบียน GI เพียงผู้เดียว

สำหรับเป้าหมายของซอสพริกศรีราชาพานิชที่เคยให้สัมภาษณ์กับ Bloomberg ไว้เมื่อปี 2019 บัญชา วิญญรัตน์ รองประธานบริษัทไทยเทพรสบอกว่า “ถ้าหากเราสามารถชิงส่วนแบ่งตลาด 1% ที่สหรัฐฯ ได้ ก็นับว่าเราประสบความสำเร็จมากแล้ว”

และจริงอยู่ที่อเมริกันชนผูกพันกับรสชาติของ ‘ซอสตราไก่’ มานาน แต่อย่างน้อยคนไทยก็แอบหวังว่าขอให้พวกเขาได้ลองเปิดใจชิมซอสพริกศรีราชาพานิช (Sriraja Panich) ดูสักหน่อยเถิด

ไม่แน่อาจจะเปลี่ยนใจก็ได้!

แต่นั่นก็หมายถึงการที่ศรีราชาพานิชต้องทำการบ้านอย่างหนัก เพราะการจะสร้างปรากฏการณ์เหมือนที่เดวิด ทราน ทำในช่วง 30 กว่าปีมานี้นั้นไม่ง่าย และที่ยากที่สุดคือการเปลี่ยนใจของคน

อ้างอิง:

• https://www.bloomberg.com/news/features/2019-04-06/thaitheparos-sriraja-panich-sriracha-comes-to-the-u-s-market?sref=CVqPBMVg
• https://www.wsj.com/articles/sriracha-hot-sauce-maker-warns-of-summer-shortage-11654915671?mod=e2tw
• https://www.latimes.com/food/dailydish/la-dd-sriracha-documentary-20131211-story.html
• https://vietcetera.com/en/how-huy-fongs-sriracha-hit-150-million-a-year-in-sales-with-zero-marketing
• https://www.thrillist.com/news/nation/history-of-sriracha-origin
• https://vietcetera.com/en/how-huy-fongs-sriracha-hit-150-million-a-year-in-sales-with-zero-marketing
• https://www.konruksriracha.in.th/15414246/-%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2

ช่องทางติดตาม THE STANDARD WEALTH

Twitter: twitter.com/standard_wealth
Instagram: instagram.com/thestandardwealth
Official Line: https://lin.ee/xfPbXUP

The post The Secret of Sauce ความลับของ ซอสพริกศรีราชา ยี่ห้อชื่อไทยแท้ๆ แต่ไปดังที่อเมริกาเพราะ ‘คนเวียดนาม’? appeared first on THE STANDARD.

ชาวอเมริกันต่างออกมาโอดครวญ เมื่อ ‘ซอสพริกศรีราชา’ หรือที่รู้จักในชื่อ ‘ศรีราชาตราไก่’ กำลังจะหาซื้อไม่ได้ หลัง Huy Fong Foods Inc. ผู้ผลิตเครื่องปรุงรสยอดนิยมของสหรัฐฯ ออกมาระบุว่า วัตถุดิบสำคัญอย่าง ‘พริก’ กำลังขาดแคลนอย่างหนัก 

Bloomberg รายงานว่า สิ่งที่ดูเหมือนจะเป็นจดหมายฉบับเดือนเมษายนจากบริษัทถึงผู้ซื้อได้ระบุว่า “ปัจจุบันเนื่องจากสภาพอากาศที่ส่งผลต่อคุณภาพของพริก ตอนนี้เราต้องเผชิญกับการขาดแคลนพริกที่รุนแรงมากขึ้น โชคไม่ดีที่สิ่งนี้อยู่เหนือการควบคุมของเรา และหากไม่มีส่วนประกอบสำคัญนี้ เราก็ไม่สามารถผลิตผลิตภัณฑ์ใดๆ ของเราได้”

แฟนคลับซอสพริกศรีราชาถึงกับออกมาคร่ำครวญเมื่อซอสโปรดกำลังจะหาซื้อไม่ได้ บ้างก็ว่า ‘นี่คือข่าวร้ายแห่งปี’ และ ‘วันสิ้นโลก’ ขณะที่หลายคนกำลังจะออกไปตุนก่อนที่สินค้าจะหมด

สภาพอากาศสุดขั้ว ซัพพลายเชนที่ได้รับผลกระทบหนักจากการระบาด และการรุกรานยูเครนของรัสเซีย ล้วนส่งผลกระทบต่อการผลิตอาหารในปีนี้ โดยพริกเป็นเพียงรายการล่าสุดในรายการอาหารที่ขาดแคลนทั่วโลก ซึ่งรวมถึงไก่ ป๊อปคอร์น ซาลามี และมันฝรั่งทอด

สำหรับ ‘ซอสพริกศรีราชา’ แม้ชื่อจะมีความเป็นไทยจากการเป็นอำเภอหนึ่งในชลบุรี แต่ในความเป็นจริงแล้วซอสยอดฮิตในสหรัฐฯ ถูกผลิตโดยชาวเวียดนาม ซึ่งทำยอดขายได้มากถึง 150 ล้านดอลลาร์ หรือราว 5 พันล้านบาทต่อปี โดยไม่ต้องมีทีมการตลาดหรือการโฆษณา 

รายได้ดังกล่าวคิดเป็น 10% ของตลาดซอสเผ็ดทั้งหมดในสหรัฐฯ สำหรับปี 2019 โดยซอสเผ็ดเป็นหนึ่งในเครื่องปรุงรสที่เติบโตเร็วที่สุดในสหรัฐฯ ดังนั้นจึงไม่แปลกใจที่จะมีแบรนด์อื่นๆ ผลิตตามออกมา

“ฉันไม่เคยกังวลเกี่ยวกับเรื่องนี้ (แบรนด์อื่น) เพราะเรากำลังยุ่งอยู่กับการผลิต ฉันไม่สามารถสร้างผลิตภัณฑ์ให้เพียงพอกับความต้องการได้ ดังนั้นให้พวกเขาได้ผลิตและทำงานร่วมกันเพื่อผู้บริโภค” เดวิด ทราน กล่าวในการให้สัมภาษณ์กับ Bloomberg และถือว่า ‘โฆษณาฟรี’ เมื่อแบรนด์อื่นใช้ชื่อศรีราชา 

สำหรับทราน ศรีราชาคือ ‘น้ำจิ้มของคนรวยในราคาคนจน’ นั่นเป็นเหตุผลที่เขาจำกัดราคาขายของผู้ค้าปลีกไว้ที่น้อยกว่า 10 ดอลลาร์ ในขณะเดียวกันคู่แข่งของเขาเรียกเก็บเงินมากกว่า 3 เท่า 

ภาพ: David McNew / Getty Images

อ้างอิง:

• https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-06-09/huy-fong-sriracha-shortage-production-halted-after-weather-ruins-chili-crop 
• https://vietcetera.com/en/how-huy-fongs-sriracha-hit-150-million-a-year-in-sales-with-zero-marketing 

The post ข่าวร้ายแห่งปี! ชาวอเมริกันโอดครวญ ‘ซอสพริกศรีราชา’ กำลังขาดแคลน เพราะไม่มี ‘พริก’ มาผลิตสินค้า appeared first on THE STANDARD.