อาจวรงค์ จันทมาศ

ไอแซก นิวตัน นักคณิตศาสตร์และนักฟิสิกส์เอกของโลก เคยกล่าวไว้ว่า “ที่ฉันสามารถมองได้ไกล ก็เพราะฉันยืนอยู่บนไหล่ของยักษ์” คำอุปมาอันเก่าแก่นี้หมายความว่า การค้นพบความรู้ใหม่นั้นย่อมเกิดขึ้นจากการสั่งสมองค์ความรู้ที่มีมาก่อนหน้า งานของนักวิทยาศาสตร์จึงไม่จบลงเพียงแค่การพิสูจน์ความจริงของธรรมชาติตามกระบวนการวิทยาศาสตร์ แต่ยังต้องเผยแพร่งานของตนเอ...

ปี 2018 ที่กำลังจะมาถึงนี้ ความก้าวหน้าในแวดวงวิทยาศาสตร์คงจะเกิดขึ้นมากมายไม่แพ้ปีที่ผ่านมา หลายเรื่องเป็นสิ่งที่คาดเดาไม่ได้ว่าจะมีการค้นพบ แต่หลายเรื่องก็ถูกวางแผนและทำนายไว้แล้วว่าจะเกิดขึ้น ส่วนจะมีเรื่องอะไรบ้าง ลองไปดูกันเลย     1. ปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวง วันที่ 31 มกราคม เวลาราวๆ สองทุ่มครึ่ง เตรียมตัวชม...

หากพูดถึงวิธีการรักษามะเร็ง วิธีแรกๆ ที่ทุกคนจะนึกถึงคือการใช้ยาเคมีบำบัดมาจัดการก้อนเนื้อร้ายให้สิ้นซาก แต่ยาที่รับเข้าไปไม่ว่าจะด้วยการกินหรือผ่านสายน้ำเกลือนั้นจะหมุนเวียนในกระแสเลือดไปออกฤทธิ์กับเซลล์อื่นๆ ทั่วทั้งร่างกายด้วย ทำให้เกิดผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์มากมาย ไม่ว่าจะเป็นอาการคลื่นไส้ อาเจียน ผมร่วง ไม่อยากอาหาร ไม่มีแรง กล่า...

ปี 2017 ที่กำลังจะผ่านพ้นไปนี้เป็นปีที่วงการวิทยาศาสตร์เต็มไปด้วยความก้าวหน้าที่น่าสนใจมากมาย หลักหมุดใหม่ๆ โดยเฉพาะความรู้เรื่องดาราศาสตร์นั้นก้าวไปมากกว่าปีที่ผ่านมานี้อย่างมหาศาลจนหลายๆ คนคาดไม่ถึง โลกหมุนเร็วขึ้นเรื่อยๆ ก่อนจะเข้าสู่ปี 2018 เรามาทบทวนกันดีกว่าว่าปีที่กำลังจะผ่านไปนี้มีความคืบหน้าอะไรสำคัญๆ ที่น่ารู้บ้าง  &nbs...

สมมติว่าผู้ป่วยอัมพาตคนหนึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการทดสอบแขนกลในห้องปฏิบัติการเพื่อเชื่อมต่อสมองของเขาเข้ากับคอมพิวเตอร์ (brain-computer interface หรือ BCI) โดยชิปที่ฝังอยู่ในสมองของเขาจะส่งสัญญาณไปยังคอมพิวเตอร์เพื่อถอดรหัสและเรียนรู้สัญญาณประสาท จากนั้นคอมพิวเตอร์จะส่งสัญญาณไปยังแขนกลของเขาเพื่อให้เคลื่อนไหวตามที่เขานึก   วันหนึ่งผู้ป่วยร...

  แผนภาพแสดงมวลหลุมดำก่อนและหลังชนกันที่ถูกตรวจจับได้จากคลื่นความโน้มถ่วง        หลังจากเริ่มดำเนินการมาได้ 2 ปีเศษ เครื่องตรวจจับคลื่นความโน้มถ่วง LIGO ประสบความสำเร็จในการตรวจจับการสั่นไหวของกาล-อวกาศ (space-time) ไปแล้ว 6 ครั้ง คลื่นความโน้มถ่วงที่ตรวจจับได้มาจากดาวนิวตรอนคู่ชนกันหนึ่งครั้ง ส่วนที่เหลือเ...

     การใช้ชีวิตเป็นเรื่องไม่ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทางชีววิทยา การจะประสบความสำเร็จในชีวิตอาจนั้นไม่ใช่แค่การอยู่รอดเพียงอย่างเดียว แต่ต้องสืบเผ่าพันธุ์เพื่อส่งต่อยีนของตนเองไปยังลูกหลานด้วย      สิ่งมีชีวิตหลากหลายสายพันธุ์ที่มีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศจึงต้องปรับตัวเพื่อเอาชนะกันในเกมการแย่งชิงคู่ครองอันดุเดือดให...

     คนรักสุนัขหลายคนคงจะเข้าใจดีเวลาเพื่อนสี่ขาทำท่าทาง ส่งเสียง หรือแม้กระทั่งทำหน้าทำตาเว้าวอน รวมทั้งการสะบัดหางไปมา ทำเสียงครางหงิงๆ วิ่งวนเป็นวงกลม ฯลฯ แสดงว่ามันต้องการสื่อสารบางอย่างกับเรา      น่าทึ่งที่ความแตกต่างด้านสายพันธุ์ไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการสื่อสารกัน ไม่ใช่เพียงเพราะเราเอาใจใส่และพยายามเข้าใจสุนัข...

     วันที่ 4 ตุลาคมที่ผ่านมานี้ คณะกรรมการโนเบลได้ประกาศรายชื่อนักวิทยาศาสตร์ที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมี อันเป็นเกียรติยศสูงสุดแห่งวงการวิทยาศาสตร์ให้กับนักวิทยาศาสตร์ 3 ท่าน ได้แก่ ฌาคส์ ดูโบเชต์ (Jacques Dubochet), โยอาคิม แฟรงก์ (Joachim Frank) และริชาร์ด เฮนเดอร์สัน (Richard Henderson) จากผลงานการพัฒนาเทคนิคกล้องจุลทรรศน์อิเล็ก...

     คณะกรรมการโนเบลสาขาฟิสิกส์ (The Nobel Committee for Physics) ตัดสินใจมอบรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2017 ให้แก่นักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน 3 ท่าน ได้แก่ ไรเนอร์ ไวส์ (Rainer Weiss) แบร์รี เบริช (Barry Barish) และ คิป เอส. โธรน (Kip S. Thorn) สำหรับความร่วมมือในการสร้างเครื่องตรวจจับ LIGO และการสังเกตการณ์คลื่นความโน้มถ่วง ซึ่งยื...