อาจวรงค์ จันทมาศ

ลองนึกภาพนักเปียโนที่บรรเลงเพลงแสนไพเราะได้โดยแทบไม่ต้องดูโน้ต ผู้เข้าแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกที่กำลังขะมักเขม้นทำข้อสอบก่อนที่จะคว้าเหรียญทอง นักบัลเลต์ที่เริงระบำอยู่บนเวที ทั้งหมดที่กล่าวมานี้เกิดขึ้นได้ด้วยความสามารถในการเรียนรู้ของสมอง ซึ่งทำให้มนุษย์พัฒนาศักยภาพได้หลากหลายทางหลังจากคลอดออกมาจากท้องแม่   การเรียนรู้ทำให้เราปรับเปลี...

ซูเปอร์โนวา คือการระเบิดของดาวฤกษ์มวลมากที่สิ้นอายุขัย โดยดาวฤกษ์ดวงนั้นจะปลดปล่อยพลังงานและแสงสว่างออกมามหาศาล แต่ไม่กี่สัปดาห์ก็จะค่อยๆ จางหายไป   หากดาวฤกษ์ดังกล่าวมีมวล 1.4-3 เท่าของดวงอาทิตย์ หลังจากเกิดซูเปอร์โนวาแล้ว แก่นที่หลงเหลืออยู่จะเป็นดาวนิวตรอน ส่วนดาวฤกษ์ที่มีมวลเกิน 3 เท่าของดวงอาทิตย์ มีโอกาสที่แก่นของมันจะกลายเป็นหลุม...

วิทยาศาสตร์นั้นเป็นพื้นฐานของเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงโลกของเรา บ่อยครั้งการค้นพบทางวิทยาศาสตร์แม้ยังไม่ทำให้เกิดเทคโนโลยี ก็อาจเปลี่ยนแปลงความคิดความเชื่อของมนุษย์เราได้มาก   มาดูกันครับว่าปี 2018 ที่กำลังจะผ่านไปมีอะไรน่าสนใจในโลกวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นบ้าง   น้ำแข็งใต้ดาวอังคาร จรวดฟอลคอนเฮฟวี ดวงจันทร์ดวงใหม่ของดาวพฤหัสบดี : ควา...

หนึ่งในสิ่งที่ลึกลับที่สุดในโลกฟิสิกส์ยุคปัจจุบัน คือ สสารมืด (Dark Matter) สสารทั้งหมดที่อยู่รอบตัวเราที่ประกอบขึ้นเป็นตารางธาตุ ข้าวของเครื่องใช้ ร่างกายสิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิต แสง และแม้แต่ดาวฤกษ์ทั้งหมดบนท้องฟ้า ฯลฯ คิดเป็นสัดส่วนเพียง 5% ของมวลสารและพลังงานทั้งหมดในเอกภพ   ที่เหลืออีกราวๆ 27% เป็นสสารมืด (Dark Matter) และอี...

เรื่องราวของมนุษย์ต่างดาวนั้นอยู่คู่กับมนุษย์เรามาอย่างยาวนาน แต่จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์มายืนยันว่ามนุษย์ต่างดาวมีจริง   แต่เชื่อว่าหลายๆ คนก็หวังให้พวกเขาเหล่านั้นดำรงอยู่ร่วมกับเราในเอกภพแห่งนี้   ล่าสุด เจมส์ คลาร์ก นักศึกษาด้านดาราศาสตร์จากสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) เสนอวิธีติดต่อกับมนุษย์ต่างดา...

เมื่อปลายเดือนตุลาคม 2017 นักดาราศาสตร์ประกาศการค้นพบวัตถุจากนอกระบบสุริยะที่เคลื่อนที่เข้ามาในระบบสุริยะของเรา วัตถุดังกล่าวถูกค้นพบโดย โรเบิร์ต เวริก นักดาราศาสตร์ชาวแคนาดา โดยเขาใช้กล้องโทรทรรศน์ Pan-STARRS 1 ที่ฮาวายในการค้นพบวัตถุดังกล่าว   Photo: NASA / JPL-Caltech   เมื่อทำการวิเคราะห์ก็พบว่าวัตถุปริศนานี้มีคว...

รางวัลโนเบลสาขาเคมีประจำปี 2018 ตกเป็นของนักวิทยาศาสตร์ 3 ท่านที่อาศัยหลักการทางวิวัฒนาการมาพัฒนาเอ็นไซม์และแอนติบอดี้ให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น   รางวัลครึ่งแรกถูกมอบให้กับ ฟรานเซส อาร์โนลด์ (Frances Arnold) แห่งสถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย (California Institute of Technology) สหรัฐอเมริกา สำหรับการพัฒนาเอ็นไซม์ด้วยกระบวนการวิวัฒนาการอย่...

รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี ค.ศ. 2018 ตกเป็นของนักวิทยาศาสตร์สามท่านผู้พลิกโฉมวงการเลเซอร์ฟิสิกส์ ได้แก่ อาร์เธอร์ แอชคิน (Arthur Ashkin) จากเบลแล็บส์ (Bell Laboratories) สหรัฐอเมริกา สำหรับการคิดค้นคีมจับเชิงแสง (Optical Tweezers) ซึ่งมีการประยุกต์ใช้ในระบบทางชีวภาพ เจราร์ด โมโร (Gérard Mourou) จาก École Polytechnique ประเทศฝรั่งเศส และดอนนา สตร...

รางวัลโนเบลสาขาการแพทย์ประจำปี 2018 นี้เป็นของ เจมส์ อัลลิสัน (James Allison) และ ทาสุกุ ฮอนโจ (Tasuku Honjo) ผู้ค้นพบการบำบัดมะเร็งด้วยการยับยั้งการควบคุมภูมิคุ้มกันเชิงลบ (Inhibition of Negative Immune Regulation)   ปัจจุบันคนนับล้านต้องจากไปด้วยโรคมะเร็งทุกปี ซึ่งมะเร็งเกิดจากการเพิ่มจำนวนของเซลล์อย่างควบคุมไม่ได้ จนในที่สุดกลายเป็นเน...

ถ้าถามว่าระบบสุริยะของเรามีดาวเคราะห์กี่ดวง ผมเชื่อว่าผู้อ่านทุกท่านคงจำกันได้   ถ้าเป็นสมัยก่อนจริงๆ คือ ก่อนปี ค.ศ. 2006 หนังสือเรียนจะบอกว่าดาวเคราะห์มีทั้งหมด 9 ดวง แต่ต่อมาดาวพลูโตได้ถูกลดระดับลงมาเป็นดาวเคราะห์แคระเมื่อปี ค.ศ. 2006 นี่เอง ส่งผลให้ตั้งแต่นั้นมาดาวเคราะห์ในระบบสุริยะของเราเหลือเพียง 8 ดวงเท่านั้น   ในปีนั้...