​หลังจากที่พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 24) พ.ศ. 2567 หรือที่รู้จักกันในชื่อ ‘กฎหมายสมรสเท่าเทียม’ ได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 24 กันยายน 2567 ก็ถือว่ากฎหมายดังกล่าวเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการในประเทศไทย 

เนื่องจากการประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นขั้นตอนสุดท้ายที่แสดงถึงความเสร็จสิ้นบริบูรณ์ของการนิติบัญญัติหรือการตรากฎหมายตามที่รัฐธรรมนูญได้กำหนดเรื่องขั้นตอนสุดท้ายนี้ไว้ในมาตรา 81 วรรคสอง

​อย่างไรก็ดี การประกาศตัวว่ามีกฎหมายเกิดขึ้นในประเทศกับการมีผลใช้บังคับได้ของกฎหมายนั้นเป็นประเด็นที่แยกออกจากกันได้ กล่าวคือแม้กฎหมายนั้นจะถูกประกาศออกมาแล้วแต่กฎหมายนั้นอาจยังไม่มีผลใช้บังคับก็ได้ ซึ่งหมายความว่า กฎหมายนั้นยังไม่เริ่มเปล่งอำนาจที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือความเป็นไปตามที่กฎหมายนั้นได้ตราขึ้น อุปมาเหมือนทารกที่คลอดออกมาแล้วแต่ยังไม่ส่งเสียงร้อง

​เหตุผลที่กฎหมายปรากฏตัวในราชกิจจานุเบกษาแต่ยังไม่มีผลใช้บังคับ เพราะประสงค์ให้ชะลอผลที่จะเกิดขึ้นจากกฎหมายนั้นออกไปก่อน ที่เป็นเช่นนั้นมีเหตุผลสำคัญคือ เพื่อให้มีการเตรียมความพร้อมสำหรับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดในภายหน้า เช่น การวางแผนเกี่ยวกับการทำงานของเจ้าหน้าที่ที่จะต้องปรับตัว การประชาสัมพันธ์ข้อมูลแก่ผู้เกี่ยวข้องเพื่อใช้สิทธิที่จะเกิดขึ้นใหม่

​กฎหมายสมรสเท่าเทียมก็มีลักษณะดังที่ได้กล่าวมา เนื่องจากในมาตรา 2 บัญญัติว่า ‘พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 120 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป’ ซึ่งวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาคือวันที่ 24 กันยายน 2567

​คำถามที่ต้องการความชัดเจนคือ สรุปแล้วกฎหมายสมรสเท่าเทียมใช้บังคับได้ ณ วันใดเป็นวันแรก

เรื่องนี้มีความเห็นไม่ตรงกัน เพราะฝ่ายหนึ่งเห็นว่ามีผล ณ วันที่ 22 มกราคม 2568 แต่อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่ามีผล ณ วันที่ 23 มกราคม 2568 ต่างกันอยู่ 1 วัน

​สำหรับฝ่ายที่เห็นว่ามีผล ณ วันที่ 22 มกราคม 2567 สามารถเห็นได้ตามสื่อต่างๆ ที่ปรากฏข้อมูลเกี่ยวกับการมีผลในวันดังกล่าว ที่น่าสนใจไปกว่านั้นคือ พบข่าวว่ามีภาคประชาชนที่เตรียมจัดแคมเปญรวมคู่รัก LGBTQIA+ ทั้งสิ้น 1,448 คู่ไปจดทะเบียนสมรสตั้งแต่วันแรกซึ่งหมายถึงวันที่ 22 

แต่ฝ่ายที่เห็นว่ามีผล ณ วันที่ 23 มกราคม 2568 ก็มี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ทัศนะจากฝั่งกระทรวงมหาดไทยที่ออกมากล่าวถึงการเตรียมความพร้อมและกล่าวถึงวันเริ่มมีผลบังคับของกฎหมายว่าคือวันที่ 23 ซึ่งขยับออกไปจากฝ่ายแรก 1 วัน

​ข้อควรทราบคือ กระทรวงมหาดไทยคือหน่วยงานของรัฐที่มีบทบาทสำคัญต่อการวางระบบระเบียบเกี่ยวกับการจดทะเบียนครอบครัว และอย่างที่หลายคนรู้อยู่ว่า ที่ว่าการอำเภอทั่วประเทศเป็นสถานที่สำคัญของการจดทะเบียนสมรส ซึ่งสถานที่เหล่านั้นมีกระทรวงมหาดไทยเป็นผู้ดูแล

​แต่ข้อที่น่าจินตนาการคือ หากมีคู่สมรส LGBTQIA+ จำนวน 1,448 คู่หรือมากกว่านั้นเดินทางไปขอจดทะเบียนสมรสในวันที่ 22 แต่ถูกปฏิเสธ สถานการณ์จะเป็นเช่นไร

​คำถามรากฐานของเรื่องนี้คือ เหตุใดวันมีผลของกฎหมายสมรสเท่าเทียมจึงมีมุมมองที่แตกต่าง

​จากคำถามดังกล่าวมีข้อสังเกตว่า ก็เพราะวันเริ่มต้นนับระยะเวลาเพื่อหาวันมีผลใช้บังคับไม่ตรงกัน เนื่องจากฝ่ายที่สองนับคนละวันกับฝ่ายแรก โดยฝ่ายที่สองขยับวันเริ่มนับไปอีกหนึ่งวัน

​หากย้อนกลับไปดูตัวบทจะพบถ้อยบัญญัติว่า ‘ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 120 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา’ 

ฝ่ายแรกนับเริ่มนับวันที่ 24 กันยายน 2567 เพราะมองว่าวันนั้นคือวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ดังเนื้อความในตัวบทที่ให้ ‘นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา’ ซึ่งก็คือนับตั้งแต่วันที่ 24 ดังกล่าว ท้ายสุดจึงทำให้วันที่มีผลใช้บังคับ (ซึ่งต้องผ่านพ้น 120 วันก่อน) คือวันที่ 22 มกราคม 2568

แต่ฝ่ายที่สองมีการแถลงจากฝั่งกระทรวงมหาดไทยว่า ถือการนับวันบังคับตามแนวคำพิพากษาศาลฎีกา โดยนับวันแรกคือวันรุ่งขึ้นหลังจากวันที่ราชกิจจานุเบกษาประกาศ ซึ่งหมายความว่าไม่ได้นับตั้งแต่วันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษานั่นเอง ซึ่งตรงนี้มีข้อมูลมาสำทับด้วย กล่าวคือสำนักงานศาลยุติธรรมได้ออกหนังสือเวียนฉบับลงวันที่ 26 กันยายน 2567 เกี่ยวกับการประกาศใช้พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 24) พ.ศ. 2567 ทั้งนี้ มีเนื้อความที่เกี่ยวข้องกับประเด็นนี้โดยสรุปว่า การนับระยะเวลานั้นมิให้นับวันแรกแห่งระยะเวลานั้นรวมเข้าด้วยกัน โดยอ้างถึงประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/3 ที่ว่าด้วยการนับระยะเวลาตามประมวลกฎหมายดังกล่าว พร้อมกับอ้างถึงคำพิพากษาศาลฎีกาอีกจำนวนหนึ่ง ซึ่งประเด็นนี้เชื่อมโยงได้กับการชี้แจงจากฝั่งกระทรวงมหาดไทยที่ออกมากล่าวโดยมีนัยว่ายึดถือตามแนวนี้

อย่างไรก็ตาม ใช่ว่าการนับเวลาของฝ่ายที่หนึ่งจะไม่มีข้อมูลสำทับ เนื่องจากการที่เริ่มต้นนับวันที่ปรากฏในราชกิจจานุเบกษาเป็นวันแรกของการนับเพื่อนำไปสู่การหาวันมีผลใช้บังคับนั้น มีแนวความเห็นจากฝั่งคณะกรรมการกฤษฎีกาเป็นข้อที่สร้างความหนักแน่นให้กับฝั่งนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกาในอดีตที่มีที่มาจากกรณีซึ่งมีประเด็นความเห็น 2 แนวที่เขย่งกัน 1 วันเกี่ยวกับวันที่มีผลใช้บังคับของกฎหมายให้พิจารณา เช่นในคราวที่มีความเห็นเกี่ยวกับวันเริ่มใช้บังคับ พ.ร.บ.ปปง. ซึ่งฝั่งคณะกรรมการกฤษฎีกายืนยันว่า เมื่อกฎหมายกำหนดโดยชัดแจ้งว่าให้เริ่มนับกำหนดระยะเวลาตั้งแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา ก็ต้องนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษานั้น ไม่ใช่นับวันรุ่งขึ้น

​สำหรับตัวผู้เขียนเองมีความเห็นว่ากฎหมายสมรสเท่าเทียมมีผลใช้บังคับ ณ วันที่ 22 มกราคม 2568 เป็นไปในทิศทางเดียวกับฝ่ายแรก ซึ่งมีแนวของฝั่งคณะกรรมการกฤษฎีกาเป็นเครื่องสนับสนุน 

ทั้งนี้ เพราะผู้เขียนเห็นว่ากฎหมายบัญญัติชัดเจนในตัวเอง ว่านับแต่วันใดเป็นวันเริ่มต้นคำนวณ 120 วันที่จะนำไปสู่การหาวันแรกที่กฎหมายมีผล เมื่อตัวกฎหมายสมรสเท่าเทียมกำหนดไว้ในตัวเองว่านับแต่วันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นจุดเริ่มต้นการคำนวณ ก็ต้องเป็นไปตามที่ตัวกฎหมายสมรสเท่าเทียมชี้ชัดไว้เช่นนั้นแล้ว

ดังนั้นจึงนับวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาคือวันที่ 24 กันยายน 2567 เป็นวันที่ 1 และครบกำหนด 120 วันในวันที่ 21 มกราคม 2568 เพราะฉะนั้นกฎหมายสมรสเท่าเทียมจึงมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 22 มกราคม 2568 ซึ่งเป็นวัน ‘พ้น’ กำหนด 120 วันเป็นต้นไปตามที่กฎหมายระบุ

​ผู้เขียนเห็นว่าความเห็นที่แตกต่างสองแนวในเรื่องวันมีผลใช้บังคับของกฎหมายสมรสเท่าเทียมจะมีประเด็นต่อไปในวันข้างหน้า หากยังไม่มีข้อยุติหรือยังมีความเห็นที่ต่างกันระหว่างผู้ประสงค์จดทะเบียนสมรสกับหน่วยงานของรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการเข้าไปขอจดทะเบียนสมรสในวันที่ 22 มกราคม 2568 แล้วถูกปฏิเสธจากเจ้าหน้าที่

​อย่างไรก็ดี สถานการณ์ดังกล่าวยังมีช่องทางในการยุติปัญหาข้อพิพาท นั่นคือการยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง เพราะในทัศนะของผู้เขียนเห็นว่า หากเจ้าหน้าที่ปฏิเสธการจดทะเบียนสมรสให้แก่คู่รัก LGBTQIA+ ในวันที่ 22 มกราคม 2568 โดยเจ้าหน้าที่ยืนยันว่ายังไม่ถึงวันที่กฎหมายมีผลใช้บังคับให้จดทะเบียนสมรสได้ ก็ถือว่ามีประเด็นข้อพิพาทเกี่ยวกับการใช้อำนาจตามกฎหมายของเจ้าหน้าที่ มีสภาพเป็นคดีปกครอง ไม่ใช่คดีแพ่งที่ประสงค์ให้บังคับตามสิทธิในทางครอบครัว คู่รัก LGBTQIA+ ที่ถูกปฏิเสธมีสิทธิยื่นฟ้องศาลปกครองได้ เพราะศาลปกครองมีอำนาจในกรณีดังกล่าว ไม่ใช่ศาลยุติธรรม (จากการที่ผู้เขียนลองค้นคว้า พบว่ามีคดีที่เจ้าหน้าที่ปฏิเสธการจดทะเบียนสมรสแล้วถูกฟ้องเป็นคดีในศาลปกครองให้เทียบเคียงคือ คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.233/2557) และถ้าการที่เจ้าหน้าที่ปฏิเสธที่จะจดทะเบียนสมรสให้กับคู่รัก LGBTQIA+ มีคดีเกิดขึ้น ก็คงต้องติดตามกันต่อไปว่า ศาลปกครองจะตัดสินชี้ขาดว่ากฎหมายสมรสเท่าเทียมมีผลในวันที่ 22 มกราคม 2568 หรือวันที่ 23 มกราคม 2568 กันแน่

The post กฎหมายสมรสเท่าเทียม เริ่มมีผลบังคับวันใดกันแน่? appeared first on THE STANDARD.

หลังจากราชกิจจานุเบกษามีประกาศเรื่องกฎหมายสมรสเท่าเทียมเมื่อวันที่ 24 กันยายนที่ผ่านมา โดยกฎหมายดังกล่าวจะมีผลบังคับใช้หลังจากนี้ 120 วัน หรือตั้งแต่วันที่ 22 มกราคม 2568 เป็นต้นไป 

ซึ่งมีเนื้อหาสำคัญเกี่ยวกับการรับรองการสมรสระหว่างบุคคลโดยไม่จำกัดเฉพาะชายและหญิง โดยให้บุคคลสองคนสามารถแต่งงานกันได้ถูกต้องตามกฎหมาย มีการแก้ไขคำว่าชายและหญิงเป็น ‘บุคคล’ และเรียกคู่สามี-ภรรยาเป็น ‘คู่สมรส’

Google ประเทศไทย เผยว่า หากย้อนกลับไปตั้งแต่ต้นปี 2567 จนถึงวันนี้ การค้นหาคำว่า ‘สมรสเท่าเทียม’ ได้รับความสนใจอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงวันที่ 27 มีนาคมที่ผ่านมา ที่สภาผู้แทนราษฎรไทยมีมติเห็นชอบร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม และวันที่ 18 มิถุนายน ที่วุฒิสภามีมติรับร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ที่การค้นหาจะสูงขึ้น

หลังจากมีการประกาศอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 24 กันยายนที่ผ่านมา เวลา 21.00 น. บน Google Trends แสดงให้เห็นว่าเริ่มมีการค้นหาคำว่า ‘สมรสเท่าเทียม’ ตั้งแต่เวลา 19.30-23.00 น. และอีกครั้งในช่วงเวลา 06.30 น. ของวันที่ 25 กันยายน แสดงว่าผู้คนให้ความสนใจอย่างต่อเนื่อง

โดยจังหวัดที่ค้นหาคำว่า ‘สมรสเท่าเทียม’ มากที่สุด 5 อันดับแรกใน 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา ได้แก่ จังหวัดพะเยา, กาญจนบุรี, นนทบุรี, จันทบุรี และกรุงเทพมหานคร ตามลำดับ 

เมื่อเปรียบเทียบการค้นหาบน Google Trends ย้อนหลังไป 1 ปีในการยื่นร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม วันที่ 9 สิงหาคม 2566 จนถึงวันที่มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 24 กันยายน 2567 จะเห็นความสนใจของคนไทยในการค้นหาคำว่าสมรสเท่าเทียม ดังนี้

• วันที่ 9 สิงหาคม 2566: เปิดประชุมรัฐสภาใหม่ พร้อมยื่นร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม

• วันที่ 21 ธันวาคม 2566: ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรลงมติรับหลักการร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม วาระที่ 1 เข้าสู่วาระที่ 2

• วันที่ 27 มีนาคม 2567: ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรลงมติรับหลักการร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม วาระที่ 3

• วันที่ 18 มิถุนายน 2567: วุฒิสภามีมติรับร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม

• วันที่ 24 กันยายน 2567: กฎหมายสมรสเท่าเทียมประกาศในราชกิจจานุเบกษา

นอกจากคำค้นหาจดทะเบียนสมรส ก็พบว่าสมรสเท่าเทียมล่าสุดอยู่ในการค้นหาที่เกี่ยวข้องที่มาแรงเป็นอันดับ 1 ตามมาด้วยจดทะเบียนสมรส 2567, ฤกษ์ดีจดทะเบียนสมรส 2567 และวันจดทะเบียนสมรส 2567

The post ‘พะเยา’ แชมป์เสิร์ช Google! คนไทยตื่นตัว ‘สมรสเท่าเทียม’ หลังประกาศใช้จริง ค้นหา ‘จดทะเบียนสมรส’ ก็มาแรง appeared first on THE STANDARD.

หลายสำนักข่าวรายงานตรงกันว่า เมื่อวานนี้ (19 กันยายน) สถานะของร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่…) พ.ศ. … หรือกฎหมาย ‘สมรสเท่าเทียม’ แสดงผลว่า ‘พ้น 90 วัน พระมหากษัตริย์ทรงยับยั้ง’ ในเว็บไซต์ระบบสารสนเทศของรัฐสภา เป็น ‘ความผิดพลาดของเว็บไซต์ที่อ่านค่าผิด’

ก่อนที่ต่อมาในวันเดียวกัน เว็บไซต์ได้เปลี่ยนแปลงสถานะของร่าง พ.ร.บ. เป็น ‘ส่งร่าง พ.ร.บ. ให้คณะรัฐมนตรีนำขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย’

เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้สังคมหันกลับมาสนใจความคืบหน้าของร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมอีกครั้ง ที่แม้ว่าหลังวุฒิสภาให้ความเห็นชอบไปเมื่อ 18 มิถุนายนที่ผ่านมา จนเกิดเป็นปรากฏการณ์ระดับโลกที่ประชาชนต่างร่วมยินดีกับความก้าวหน้าในมิติทางกฎหมายของไทย ทว่าในความเป็นจริงแล้ว กฎหมายสมรสเท่าเทียมจะยังไม่มีผลบังคับใช้ อย่างเร็วก็จนกระทั่งวันที่ 30 มกราคม 2568 ที่กระบวนการทุกอย่างเสร็จสิ้นแล้ว

ไม่ใช่เพียงเรื่องของระยะเวลาเท่านั้น คำถามสำคัญอีกประการคือ ภาคส่วนต่างๆ ของสังคมไทยมีความพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของประเทศ ที่จะตามมากับกฎหมายฉบับนี้แล้วหรือไม่

THE STANDARD ชวนหาคำตอบในเวทีเสวนา ‘เตรียมประเทศไทยสู่กฎหมายสมรสเท่าเทียม’ ของ ‘บางกอกไพรด์’ ที่ร่วมสนทนากับตัวแทนภาคประชาชน ภาครัฐ ภาคธุรกิจ ตลอดจนตัวแทนจากวงการบันเทิง เพื่อทำความเข้าใจกับการเปลี่ยนแปลงไปพร้อมกัน

เวทีเสวนา ‘เตรียมประเทศไทยสู่กฎหมายสมรสเท่าเทียม’ ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

ไม่ได้จบแค่กฎหมายฉบับเดียว

วาดดาว-อรรณว์ ชุมาพร ประธานและผู้ก่อตั้ง ‘นฤมิตรไพรด์’ และหนึ่งในกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม สัดส่วนภาคประชาชน เป็นผู้นำการเสวนา พร้อมอธิบายถึงความคืบหน้าและขั้นตอนก่อนร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมจะมีผลบังคับใช้ โดยคาดว่าหากพิจารณาตามกรอบเวลาที่นายกรัฐมนตรีนำขึ้นทูลเกล้าฯ ร่างกฎหมายจะประกาศในราชกิจจานุเบกษาภายในวันที่ 2 ตุลาคม 2567 และมีผลบังคับใช้ในวันที่ 30 มกราคม 2568

จากนั้น นัยนา สุภาพึ่ง ที่ปรึกษามูลนิธิเพื่อสิทธิและความเป็นธรรมทางเพศ (for-sogi) และอดีตกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม สัดส่วนภาคประชาชน ชวนให้ประชาชนมองถึงผลที่ตามมาหลังจากจดทะเบียนแล้ว คือสิทธิและหน้าที่ของคู่สมรสตามกฎหมาย ที่กำหนดว่าคู่สมรสต้องอุปการะซึ่งกันและกัน

รวมถึงทรัพย์สินที่ได้มาหลังจดทะเบียนสมรสครึ่งหนึ่งจะต้องเป็นของคู่สมรสด้วย หรือที่เรียกว่า ‘สินสมรส’ ดังนั้น ก่อนจะตัดสินใจจดทะเบียนสมรสกัน ควรรับทราบข้อมูลเบื้องต้นเหล่านี้ด้วย

นัยนายังกล่าวว่า หนึ่งในคำถามที่พบมากเกี่ยวกับกฎหมายฉบับนี้ คือ หากคู่สมรสเป็นคนต่างชาติ จะสามารถจดทะเบียนกันได้ตามกฎหมายหรือไม่ ซึ่งกฎหมายสมรสเท่าเทียมไม่ได้มีข้อกำหนดเรื่องสัญชาติ แต่ปัญหาอยู่ที่ ‘เงื่อนไขในการได้มาซึ่งสัญชาติ’ ที่กำหนดไว้ตาม พ.ร.บ.สัญชาติ ซึ่งยังมีร่องรอยของการเลือกปฏิบัติทางเพศอยู่ เช่น การกำหนดให้ผู้หญิงต่างสัญชาติต้องสามารถพูดภาษาไทยได้ แต่หากเป็นผู้ชายต่างสัญชาติกลับไม่มีเงื่อนไขดังกล่าว

นอกจากนี้ นัยนาระบุว่า ยังมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องอีกหลายฉบับมาก ที่ควรต้องได้รับการแก้ไขปรับปรุงภายหลังกฎหมายสมรสเท่าเทียมมีผลบังคับใช้ ทั้งเรื่องการรับบุตรบุญธรรม คำนำหน้า คำที่เป็นกลางเพศซึ่งยังไม่มีในกฎหมาย และอื่นๆ ซึ่งคณะกรรมาธิการวิสามัญได้จัดทำข้อสังเกตส่งให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) แล้วเมื่อวันที่ 13 สิงหาคม

วาดดาว-อรรณว์ ชุมาพร ประธานและผู้ก่อตั้งนฤมิตรไพรด์ และอดีตกรรมาธิการสมรสเท่าเทียมฯ

ภาครัฐยืนยันความพร้อมจดทะเบียน

ด้าน ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ตัวแทนภาครัฐ เผยว่า กรุงเทพมหานครร่วมกับภาคีในมุมของงานท้องถิ่น ก็คือการจดทะเบียนสมรส กรุงเทพมหานครมีความพร้อมตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ในวันวาเลนไทน์ที่ผ่านมามีการซักซ้อมแล้ว คือให้จดแจ้งสมรสเท่าเทียม แต่ตอนนั้นยังจดทะเบียนไม่ได้เพราะกฎหมายยังไม่ผ่าน จึงให้จดแจ้งไว้ก่อน มีทั้งหมด 164 คู่ หากอนาคตกฎหมายผ่านทุกอย่างก็พร้อม

ทั้งนี้ คาดว่าประมาณเดือนตุลาคม 2567 ทั้ง 164 คู่จะได้มาจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม เพื่อที่จะได้สิทธิทุกอย่างตามกฎหมาย ดังนั้น ในมิติที่เกี่ยวกับท้องถิ่น กรุงเทพมหานครมีความพร้อมมากที่จะสนับสนุนเรื่องนี้

“ยืนยันว่าทุกสำนักงานเขตในกรุงเทพฯ พร้อมจดทะเบียนทันที และพร้อมจดในวันพรุ่งนี้ด้วยซ้ำ หากกฎหมายผ่านบังคับใช้” ศานนท์กล่าวในช่วงหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม ศานนท์ยังกล่าวว่า กทม. ให้ความสำคัญกับการอบรมเจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการ ซึ่งมองว่าเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องทำควบคู่ไปกับการแก้ไขกฎหมาย โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบกับกฎการไว้ทรงผมและการแต่งกายของนักเรียน ที่ทำให้เกิดกรณีนักเรียนมีปัญหาขัดแย้งกับครอบครัวหรือสถาบันการศึกษา ซึ่งเป็นปัญหาที่ต้องแก้ด้วยความเข้าใจและการปลูกฝังทัศนคติ

ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ผู้ร่วมเสวนาในฐานะตัวแทนภาครัฐ

ภาคธุรกิจและวงการบันเทิง เน้นเพิ่มพื้นที่ของความเข้าใจ

สรัญญา เจริญศิริ ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาด บริษัท เอ็ม บี เค จำกัด (มหาชน) ในฐานะตัวแทนภาคเอกชน เชื่อว่าภาคเอกชนมีความพร้อมมาก หากกฎหมายสมรสเท่าเทียมผ่าน อัตราการแต่งงานของกลุ่มความหลากหลายทางเพศในไทย จะช่วยส่งเสริมมูลค่าทางเศรษฐกิจในด้านต่างๆ ทั้งช่วยกระตุ้นการท่องเที่ยว ตลอดจนธุรกิจด้านสาธารณสุขทั่วทั้งประเทศไทย

ขณะที่ศูนย์การค้า MBK Center เอง ได้วางบทบาทเป็นศูนย์การค้าซึ่งกลุ่ม LGBTQIA+ จะมีความสบายใจในการมาใช้บริการ ซึ่งไม่ได้ให้ความสำคัญเพียงแค่ช่วงเดือนมิถุนายน หรือ Pride Month เท่านั้น แต่จะมีกิจกรรมตลอดทั้งปีเพื่อสนับสนุนการแสดงออกของผู้ใช้บริการ และให้การสนับสนุนทางด้านธุรกิจและด้านจิตใจ

นอกจากนี้ ต๋อง-ธนายุทธ ฐากูรอรรถยา นักแสดงและศิลปิน ให้ความเห็นว่า สำหรับวงการบันเทิงเองมีความพร้อมมานานแล้ว และมองว่าวงการบันเทิงควรเป็นตัวกลางสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องความหลากหลายทางเพศ และเผยแผ่ความเข้าใจนั้นไปสู่ทั่วโลก โดยเฉพาะในด้านของผู้ผลิตเอง เช่น นักเขียนนิยายแนว LGBTQIA+ ที่มียอดขายดีมาก

อย่างไรก็ตาม ยังมีผลงานบางส่วนที่สร้างขึ้นมา โดยผู้สร้างมีเจตนาที่ดี แต่บางครั้งก็มีภาพจำที่ยังไม่ถูกต้อง และยังแสดงออกถึงความไม่เท่าเทียมอยู่บ้าง เช่น นิยายที่ถ่ายทอดเรื่องราวของคู่รักเพศเดียวกัน แต่ก็ต้องมีฝ่ายที่มีความเป็นชาย (Masculinity) มากกว่าอีกฝ่าย จึงควรมีการพูดคุยกันในกลุ่มผู้ผลิตเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง และสอดแทรกวาระสำคัญๆ เข้าไปในผลงาน

ต๋อง-ธนายุทธ ฐากูรอรรถยา นักแสดง และผู้ร่วมเสวนาในฐานะตัวแทนจากวงการบันเทิง

The post เมื่อ ‘สมรสเท่าเทียม’ กำลังจะมา ประเทศไทยพร้อมหรือไม่ ที่จะ ‘เข้าใจ’ และ ‘เปลี่ยนแปลง’? appeared first on THE STANDARD.

หลังจากวานนี้ (19 กันยายน) เกิดความกังวลจากสื่อสังคมออนไลน์เรื่องสถานภาพของร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม หรือร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. เนื่องจากปรากฏข้อมูลในเว็บไซต์ว่า พ้นช่วงเวลา 90 วันในการลงพระปรมาภิไธยในร่างกฎหมายแล้ว

แม้ต่อมาเว็บไซต์รายงานสารบบกระบวนการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติของสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร แต่ประชาชนอาจยังสงสัยว่า ท้ายที่สุดแล้วกฎหมายจะมีผลบังคับใช้เมื่อไร หรือวันไหนที่สามารถจดทะเบียนสมรสได้จริงๆ

THE STANDARD สรุปความคืบหน้าของร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม นับตั้งแต่รัฐสภาลงมติเห็นชอบ จนถึงวันและเวลาเบื้องต้นที่คาดการณ์ว่ากฎหมายจะมีผลบังคับใช้

ภาพประกอบ: กริน วสุรัฐกร

The post ความคืบหน้า ‘สมรสเท่าเทียม’ จะได้จดทะเบียนเมื่อไร? appeared first on THE STANDARD.

วันนี้ (20 กันยายน) ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ร่วมแถลงข่าว ‘เตรียมพร้อมแต่งงาน : นับถอยหลังวันจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม’ โดยกล่าวว่า วันนี้เป็นอีกขั้นหนึ่งของการสมรสเท่าเทียมซึ่งผ่านวาระ 2-3 แล้ว 

กรุงเทพมหานครมาร่วมกับภาคีในมุมของงานท้องถิ่น ก็คือการจดทะเบียนสมรส โดยปกติการจดทะเบียนสมรสจะจดที่สำนักงานเขตตาม พ.ร.บ. เดิม ซึ่งจะเป็นผู้ชายกับผู้หญิง แต่ครั้งนี้ถ้ากฎหมายลูกทั้งหมดผ่าน กรุงเทพมหานครจะเป็นหน่วยงานสำคัญในการรับจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม ฉะนั้นงานครั้งนี้เหมือนประกาศความพร้อมที่ 50 สำนักงานเขตพร้อมที่จะร่วมกับภาคีเครือข่ายถ้ากฎหมายผ่าน

ศานนท์กล่าวต่อว่า จริงๆ แล้วกรุงเทพมหานครมีความพร้อมตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมาในวันวาเลนไทน์ที่มีการซักซ้อมแล้ว คือให้จดแจ้งสมรสเท่าเทียม แต่ตอนนั้นยังจดทะเบียนไม่ได้เพราะกฎหมายยังไม่ผ่าน จึงให้จดแจ้งไว้ก่อน มีทั้งหมด 164 คู่ หากอนาคตกฎหมายผ่าน ทุกอย่างพร้อม คาดว่าประมาณเดือนตุลาคม 2567 ทั้ง 164 คู่จะได้มาจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม เพื่อที่จะได้สิทธิทุกอย่างตามกฎหมาย ดังนั้นในมิติที่เกี่ยวกับท้องถิ่น กรุงเทพมหานครมีความพร้อมมากที่จะสนับสนุนเรื่องนี้

ทั้งนี้ นฤมิตไพรด์และภาคีเครือข่ายจัดงาน ‘เตรียมพร้อมแต่งงาน : นับถอยหลังวันจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม’ เพื่อส่งเสริมการรับรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายสมรสเท่าเทียม และเปิดช่องทางลงทะเบียนสำหรับคู่รัก LGBTQIA+ โดยคู่รักทุกเพศที่ต้องการจดทะเบียนสมรส สามารถลงทะเบียนล่วงหน้าเพื่อเตรียมตัวจดทะเบียนสมรสในวันที่ประกาศใช้กฎหมาย พร้อมเดินหน้าจัดงานแต่งงานคู่รัก LGBTQIA+ และจดทะเบียนสมรสเท่าเทียมกว่า 1,000 คู่ ครั้งแรกในประวัติศาสตร์

The post 50 เขต กทม. ประกาศความพร้อมสนับสนุนจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม ขณะนี้มี 164 คู่ จดแจ้งคู่ชีวิตไว้แล้ว appeared first on THE STANDARD.

วานนี้ (5 สิงหาคม) มีการจัดพิธีมอบรางวัลเพื่อสิทธิของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศปารีส หรือ Paris Prize for LGBT Rights (Prix international de Paris pour les droits des personnes LGBTQIA+) สาขาต่างประเทศ ประจำปี 2024 โดยกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส มีมติมอบรางวัลดังกล่าวให้แก่องค์กรบางกอกไพรด์ (Bangkok Pride) ซึ่งเป็นผู้จัดกิจกรรม Bangkok Pride Festival ในประเทศไทย ณ ทำเนียบเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย

ในการนี้ ฌ็อง-ลุก รอเมโร-มีแชล (Jean-Luc Romero-Michel) รองนายกเทศมนตรีกรุงปารีส เป็นผู้มอบรางวัลให้แก่ผู้ดูแลองค์กรบางกอกไพรด์ โดยมี เรมี ล็องแบร์ (Rémi Lambert) อุปทูตรักษาการแทนเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย ร่วมเป็นสักขีพยาน

ขณะที่ ดนุพร ปุณณกันต์ สส. บัญชีรายชื่อ และโฆษกพรรคเพื่อไทย ในฐานะประธานกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. หรือร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ร่วมงานและแสดงความยินดี รวมถึง ธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ สส. บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล และตัวแทนจากองค์กรภาครัฐและเอกชน

สำหรับรางวัล Paris Prize for LGBT Rights จัดตั้งขึ้นในปี 2561 โดยความร่วมมือของสมาคมระหว่างประเทศของนายกเทศมนตรีของกลุ่มประเทศที่ใช้ภาษาฝรั่งเศส (Association Internationale des Maires Francophones: AIMF) เพื่อมอบแก่บุคคลและองค์กรที่อุทิศตนเพื่อผลักดันสิทธิของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศทั้งในประเทศฝรั่งเศสและในประเทศอื่นๆ ทั่วโลก ซึ่งในปีนี้ บางกอกไพรด์ได้ร่วมมือกับรัฐบาล องค์กรเอกชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดขบวน Bangkok Pride 2024 ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่สภาผู้แทนราษฎรอยู่ในระหว่างการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันระหว่าง สส. ทุกพรรค ภาคประชาชน และรัฐบาล เพื่อผลักดันให้เกิดความเท่าเทียมในสังคมไทย จนในท้ายที่สุดสมาชิกวุฒิสภามีมติเสียงส่วนใหญ่ผ่านกฎหมายฉบับนี้ และประกาศในราชกิจจานุเบกษาต่อไป

The post บางกอกไพรด์รับรางวัล Paris Prize for LGBT Rights ร่วมผลักดันสมรสเท่าเทียมในไทย appeared first on THE STANDARD.

วันนี้ (1 สิงหาคม) สหการณ์ เพ็ชรนรินทร์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ นำสื่อมวลชนแขนงต่างๆ เข้าศึกษาดูงานการควบคุมดูแลตามมาตรการการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังที่มีความหลากหลายทางเพศ ตามโครงการ ‘สื่อมวลชนสัญจร Press Tour เพื่อศึกษาดูงานการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังข้ามเพศ’ ภายในแดน 1 เรือนจำกลางคลองเปรม ซึ่งมีผู้ต้องขังจำนวนทั้งสิ้น 1,085 คน โดยเป็นกลุ่มผู้ต้องขังข้ามเพศจำนวนทั้งสิ้น 64 คน แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 

• ประเภทที่ 1 คือ ผู้ต้องขังข้ามเพศที่แปลงเพศโดยสมบูรณ์แล้ว จำนวน 14 คน

• ประเภทที่ 2 คือ ผู้ต้องขังข้ามเพศที่ยังไม่แปลงเพศ แต่ลักษณะทางกายภาพไม่เป็นไปตามเพศกำเนิด เช่น เสริมหน้าอก จำนวน 9 คน
• ประเภทที่ 3 คือ ผู้ต้องขังข้ามเพศที่ยังไม่แปลงเพศและไม่ได้มีลักษณะทางกายภาพที่เปลี่ยนแปลงไป เพียงแต่พิจารณาแล้วเห็นควรให้แยกขัง เนื่องจากเสี่ยงต่อการถูกล่วงละเมิดทางเพศ จำนวน 41 คน 

ทั้งนี้ เรือนจำได้ดำเนินการตามมาตรฐานการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังที่มีความหลากหลายทางเพศ (SOPs) โดยยึดถือหลักการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังข้ามเพศโดยไม่เลือกปฏิบัติ และจะต้องปฏิบัติต่อผู้ต้องขังเหล่านี้เช่นเดียวกันกับผู้ต้องขังทั่วไป รวมถึงสิทธิการคุ้มครองอย่างเท่าเทียมกันทางกฎหมาย ตลอดจนการพัฒนาพฤตินิสัยที่ผู้ต้องขังจะได้รับทั้งด้านร่างกายและจิตใจ

The post เปิดคุกคลองเปรม ส่องมาตรการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังข้ามเพศ appeared first on THE STANDARD.

วันนี้ (1 สิงหาคม) พล.ต.ต. เชิงรณ ริมผดี ผู้บังคับการตรวจคนเข้าเมือง 2 (ผบก.ตม.2) กล่าวถึงกรณีที่ ตม. สนามบินสุวรรณภูมิติดสติกเกอร์มีสัญลักษณ์เป็นรูปหัวใจสีรุ้ง มีอักษร LGBTQIA2S+ และข้อความ Immigration 2 บริเวณช่องตรวจหนังสือเดินทางขาเข้าและขาออกประเทศว่า เนื่องจากโลกยุคปัจจุบันเปิดกว้างด้านเพศทางเลือกต่างๆ และรัฐบาลให้ความสำคัญกับความเสมอภาคทางเพศ โดยเฉพาะชาว LGBTQIA+ ซึ่งประเทศไทยประกาศจะเป็นเจ้าภาพจัดงาน World Pride 2030 ขึ้น 

ผบก.ตม.2 กล่าวว่า ในฐานะที่ด่าน ตม. สนามบินทั้ง 5 แห่งของ บก.ตม.2 ได้แก่ สุวรรณภูมิ, ดอนเมือง, ภูเก็ต, เชียงใหม่ และหาดใหญ่ เป็นประตูหลักของประเทศ และมีคนเดินทางเข้า-ออกจากทั่วโลกกว่าวันละ 1.2 แสนคน มีคนไทยและคนต่างชาติที่มีความหลากหลายทางเพศเดินทางผ่านแดนจำนวนมาก พบว่าที่ผ่านมา กลุ่ม LGBTQIA+ หลายท่านวิตกกังวลต่อการตรวจผ่านแดน เนื่องจากอาจมีเพศสรีระ เช่น การแต่งตัว ที่ไม่ตรงกับเพศสภาพในเอกสารการเดินทาง อาจด้วยข้อจำกัดทางกฎหมายของประเทศเจ้าของสัญชาติในการเปลี่ยนสถานะทางเพศ หรือบางกรณีอาจทำศัลยกรรมเปลี่ยนแปลงเค้าโครงใบหน้าผิดไปจากเดิม ทำให้การตรวจผ่านแดนที่ช่องตรวจ ตม. ติดขัดไม่ราบรื่น และอาจเป็นข้อสงสัยว่า เจ้าหน้าที่กีดกั้นเจาะจงเฉพาะกลุ่ม

เพื่อสร้างความมั่นใจแก่คนเดินทางที่มีความหลากหลายทางเพศทั้งไทยและต่างชาติในการเข้า-ออกประเทศไทย โดยจะขยายการปฏิบัติไปยังช่องทางตรวจคนเข้าเมืองสนามบินหลักให้ครบทั้ง 5 แห่งในสังกัด บก.ตม.2 และเริ่มคิกออฟตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม 2567 เป็นต้นไป เพื่อบอกให้สังคมโลกได้รับทราบว่า ประเทศไทยเป็นดินแดนที่เปิดกว้างสำหรับนักเดินทางจากทั่วโลก โดยไม่มีข้อจำกัดด้านเพศแต่อย่างใด และนับเป็นการจัดกิจกรรมที่ด่าน ตม. ของประเทศไทย เป็นแห่งแรกของโลกที่สร้างความชัดเจนในเรื่องดังกล่าวให้ปรากฏต่อสังคมชาวโลก 

แนะนักเดินทางชาว LGBTQIA+ เข้าไทยครั้งแรก 

1. กรณีผู้เดินทางซึ่งเดินทางเข้าไทยครั้งแรก และเพศสภาพซึ่งระบุในหนังสือเดินทางมีความแตกต่างจากเพศสรีระจริงที่ปรากฏตัว ไม่ว่าจะเป็นกรณีทำศัลยกรรมหรือกรณีเพศสรีระไม่ตรงกับหนังสือเดินทาง เช่น แต่งกายเป็นหญิง แต่หนังสือเดินทางระบุเป็นชาย ฯลฯ ผู้เดินทางควรมีเอกสารยืนยันตัวตน เช่น บัตรประจำตัวประชาชน (Citizen Card) หรือใบอนุญาตขับขี่ (Driving License) หรือเอกสารเดินทางซึ่งเคยใช้ก่อนหน้า หรือเอกสารหรือประวัติทางการแพทย์ที่แสดงถึงการรับการผ่าตัดเปลี่ยนแปลงเพศ ฯลฯ เพื่อแสดงต่อเจ้าหน้าที่ ตม. หากมีข้อซักถาม เพื่อยืนยันตัวตนด้วย

2. กรณีผู้เดินทางที่มีใบหน้าหรือสรีระทางกายขณะปัจจุบันแตกต่างกันกับภาพข้อมูลบุคคลในหนังสือเดินทาง แต่เคยมีการบันทึกข้อมูลใบหน้าและลายนิ้วมือตามข้อแรกดังกล่าวมาแล้ว ทางระบบ ตม. จะเก็บข้อมูลไว้ในระบบ Biometric เพื่อตรวจเปรียบเทียบใบหน้าผู้เดินทางปัจจุบันกับข้อมูลชิปภายในหนังสือเดินทางเพื่อยืนยันตัวตน โดยไม่ต้องเรียกซักถามอีก

3. ผู้เดินทางคนไทย และคนต่างชาติที่เป็นชาว LGBTQIA+ ที่เดินทางเข้า-ออกประเทศไทย โดยเฉพาะคนต่างชาติที่ได้รับสิทธิยกเว้นวีซ่าหรือได้รับวีซ่าเข้าประเทศไทย จะได้รับการปฏิบัติที่เท่าเทียมเช่นเดียวกับนักเดินทางอื่นๆ โดยเฉพาะการอำนวยความสะดวกในการตรวจหนังสือเดินทางตามนโยบายรัฐบาล

4. กรณีที่ประเทศไทยรับเป็นเจ้าภาพจัดกิจกรรม World Pride ในปี 2030 ตม. สนามบินพร้อมให้ความร่วมมือ ร่วมกับสำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ (TCEB) เพื่อจัดช่องทางพิเศษ และอำนวยความสะดวกด้านพิธีการตรวจคนเข้าเมืองตามที่ประสานงานอย่างเต็มที่ 

ทั้งนี้ เครื่องหมายสติกเกอร์หัวใจสีรุ้งของ ตม. ที่จัดทำขึ้น มาจากแนวคิดธงสีรุ้งที่เป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อความเท่าเทียมกันของกลุ่มผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ ภายใต้การออกแบบของ กิลเบิร์ต เบเกอร์ ศิลปินชาวอเมริกันและนักขับเคลื่อนสิทธิมนุษยชนของเกย์ในปี 1978

The post ตม. สนามบินติดสติกเกอร์หัวใจสีรุ้ง สร้างความเชื่อมั่น ลดความกังวลนักเดินทาง LGBTQIA+ บินเข้า-ออกไทย appeared first on THE STANDARD.

เอก-จักรภพ เพ็ญแข อดีตโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร และอดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลสมัคร สุนทรเวช พร้อมด้วย ป๊อป-สุไพรพล ช่วยชู คู่รัก LGBTQIA+ ในแวดวงการเมือง ร่วมพูดคุยกับ THE STANDARD หลังรัฐสภาไทยผ่านร่างกฎหมาย ‘สมรสเท่าเทียม’ เป็นชาติแรกในอาเซียน และในโอกาสที่ทั้งคู่ผ่านพ้นวิกฤตการเมืองที่ทำให้จักรภพต้องลี้ภัยไปต่างประเทศ และแยกพวกเขาให้ห่างกันนาน 15 ปี 

มาทำความรู้จัก ‘คู่รักนักการเมือง’ คู่นี้ในแง่มุมต่างๆ ไปพร้อมๆ กัน

ทั้งสองคนรู้จักกันได้อย่างไร เล่าให้เราฟังหน่อย

ป๊อป สุไพรพล: เจอกันในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ไปงานเปิดตัวหนังสือคุณจักรภพ เลยพบกันเป็นครั้งแรก

เอก จักรภพ: เราอยู่บนเวที ลงมาเซ็นหนังสือ คนมากหน้าหลายตา จำได้ว่าเจอในงานนั้น แต่จำรายละเอียดมากกว่านั้นไม่ได้ ตอนหลังมานั่งคุยกัน ลำดับความกัน ก็จำได้

จุดไหนที่ทำให้ทั้งคู่ตัดสินใจยกระดับความสัมพันธ์สู่สถานะ ‘คนรัก’ 

ป๊อป สุไพรพล: เป็นช่วงคาบเกี่ยวการเมือง ซึ่งตอนนั้นมีการจัดชุมนุมเรียกร้องให้กับประชาชน

เอก จักรภพ: มันเริ่มต้นแบบคนทำงาน ต่อสู้ด้วยกัน ร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน ป๊อปเขาก็อยู่ข้างตัวตลอด มีอะไรก็บอกเขา เขาดูแลหมด เราเริ่มใกล้ชิดกันมากขึ้น จากความใกล้ชิดทางกายก็ขยับมาใกล้ชิดทางจิตใจ สุดท้ายความสัมพันธ์นี้เกิดขึ้นโดยที่เราก็ไม่รู้ตัว ซึ่งน่าจะเกิดจากการที่เราทั้งคู่ต่างแชร์ประสบการณ์ต่างๆ ร่วมกัน 

ขณะที่ต้องลี้ภัยทางการเมืองนานถึง 15 ปี รับมือกับความสัมพันธ์ที่เป็น ‘รักทางไกล’ อย่างไร 

เอก จักรภพ: เราไม่รู้ว่าจะนานถึง 15 ปีตอนที่โบกมือลากัน ผมลงจากรถเขาแล้วขึ้นรถอีกคันหนึ่ง เขาขับรถอีกคันและร้องไห้ตามหลังมา เราไม่รู้หรอกว่าจะได้ห่างกันนานขนาดนั้น เราก็อยากจะอยู่ด้วยกันให้มากที่สุด ระหว่างนั้นผมบอกเขาตลอดเวลาว่า ถ้าคอยไม่ไหว ผมเข้าใจนะ ผมไม่ชอบที่จะไม่แฟร์กับใคร อยากจะแฟร์กับคนอื่นให้มากที่สุด บางทีเราเผลอไม่แฟร์ก็มี แต่ว่าถ้ารู้ตัว เราต้องแฟร์ โดยเฉพาะนี่คือคนที่อยู่ข้างตัว

ป๊อป สุไพรพล: หลังจากที่ลี้ภัยไป 15 ปี ในระยะเวลาที่อยู่ในประเทศไทยก็เดินทางไปเยี่ยมบ้าง เราทั้งสองคนต้องอดทนอย่างมาก การที่จะไปเจอกันก็ต้องนัดหมายกัน แล้ววางแผนการเดินทาง ถ้าเดินทางโดยเครื่องบินจะมีประวัติการเดินทาง แต่ช่วงที่อยู่ใกล้ประเทศไทยก็ต้องเดินทางโดยรถ 

เอก จักรภพ: แต่พอไปอยู่ไกลก็ต้องใช้เครื่องบิน ประเทศที่อยู่ไกลก็ต้องเดินทางหลายต่อ บางครั้งขึ้นรถก็ต้องเปลี่ยนรถ คอยดูว่ามีคนตามไหม เพราะมันอันตรายต่อเราทั้งคู่

อุปสรรคที่ใหญ่ที่สุดในความสัมพันธ์ตลอด 23 ปีที่ผ่านมาคืออะไร

ป๊อป สุไพรพล: น่าจะเป็นปัญหาทางการเมือง เพราะสิ่งนี้กระทบทุกอย่าง ทั้งเรื่อง LGBTQIA+ การช่วยเหลือประชาชนให้เท่าเทียมกัน แม้แต่เรื่องความยากจนและชนชั้นทางสังคม

เอก จักรภพ: การเมืองเป็นอุปสรรคใหญ่สุด โดยเฉพาะในมิติของการต่อสู้ทางการเมือง ตอนนั้นก็เป็นอุปสรรคทางความสัมพันธ์ เพราะว่าเราต้องระวังกันและกัน ป๊อปก็อยู่ในวัยที่เขาน่าจะอยากมีรักที่สวยงามและเป็นสีชมพู สถานการณ์ขณะนั้นไม่อนุญาตให้เป็นสีชมพู เขาก็ยอมรับความเป็นสีเทาได้อย่างดี ซึ่งเป็นเวลานานมากๆ ผมถึงได้ตัดสินใจว่า เราเปิดตัวต่อสังคมกันเถอะ เพราะนอกจากจะเป็นการให้แรงบันดาลใจกับคนอื่น ผมก็อยากจะให้เกียรติเขา ที่เขารอคอยมานาน แล้วก็ก้าวข้ามสิ่งเหล่านี้มา ทั้งที่เขามีสิทธิ์จะเรียกร้องได้ในฐานะความเป็นคนคนหนึ่ง แต่เขาก็ยอมสละสิทธิ์นั้นเพื่อจะได้อยู่ด้วยกัน 

หลังจากเปิดเผยเรื่องความสัมพันธ์ ฟีดแบ็กจากคนรอบตัวและสื่อโซเชียลเป็นอย่างไร

ป๊อป สุไพรพล: ตั้งแต่เปิดตัวมา หลายคนก็ยอมรับ บางคนก็ตกใจหรือเงียบไปเลย บางศาสนาถึงขั้นต่อว่าก็มี แต่คนที่ยอมรับได้เขาก็รู้สึกว่าเรื่องราวของเราเป็นกำลังใจให้เขา หลายๆ คนที่ยังไม่กล้าที่จะบอกกับสังคมให้รับรู้ก็น่าจะกล้าหาญขึ้น อยากจะเปิดเผยเรื่องราวของตนเองมากขึ้น 

เอก จักรภพ: ผมภูมิใจกับสังคมไทยมากขึ้นหลังจากที่ผมเปิดตัว เพราะตอนที่เปิดตัวเราก็ไม่แน่ใจว่าจะเป็นอย่างไร ผมมีอาชีพสาธารณะ ขึ้นอยู่กับความเห็นของคนเยอะ เรายิ่งต้องระวังมาก เราต้องแคร์มาก แต่สิ่งที่เราแคร์มากกว่าคือ ‘ความซื่อสัตย์’ สังคมไทยเปลี่ยนไปเยอะ จากการไม่ยอมรับเลย ก็มีทั้งคนที่ยอมรับมาก ออกหน้าอยากมีส่วนร่วมและอยากช่วยเหลือ รวมถึงคนที่สนับสนุนแต่ก็ยังไม่ค่อยอยากจะออกหน้ามาก สนับสนุนแบบเงียบๆ ผ่านโพสต์ ผ่านข้อความต่างๆ กับอีกกลุ่มหนึ่งที่ค้าน ไม่เห็นด้วย แต่พวกเขาก็ดูเหมือนจะค้านด้วยจิตใจและมุมมองแบบเก่าๆ น้อยลง ซึ่งเขาก็ถูกปลูกฝังมาตั้งแต่เขาเกิด ต้องให้เวลาเขา 

บางคนเขาไม่เห็นด้วยกับจุดยืนทางการเมืองของเราก็เลยพาลมาโจมตีเราเรื่องนี้

ผมถือว่า LGBTQIA+ เป็นเรื่องสำคัญสำหรับผมเท่าๆ กับการเมือง เพราะว่ามันเป็นการเปิดพื้นที่ทางสังคมให้สังคมได้เรียนรู้คำว่า ‘เท่าเทียมกัน’

ซึ่งเราเขียนในรัฐธรรมนูญมาทุกฉบับ แต่มันก็ไม่เคยเท่ากันเลย มีชนชั้นที่มองไม่เห็น มีเพดานแก้วที่คนโผล่ขึ้นไปไม่ได้เยอะแยะไปหมด เพราะฉะนั้นทุกครั้งที่ได้เห็นว่าสิ่งเหล่านี้ลดลงเรื่อยๆ ผมมองว่าสังคมไทยเราสว่างขึ้นเรื่อยๆ แต่แน่นอนมันยังมีปัญหาอีกเยอะที่เราจะต้องฝ่าฟันกันต่อไป

เคยถูกเลือกปฏิบัติหรือมีประสบการณ์ที่ไม่ดีที่เกี่ยวกับอัตลักษณ์หรือรสนิยมทางเพศบ้างไหม 

ป๊อป สุไพรพล: ที่ผ่านมาก็มีการกีดกันจากผู้ใหญ่บ้าง เขาอาจจะแยกประเภทไปเลยว่าเราไม่ใช่เพศชายและเพศหญิงตามกรอบที่สังคมไทยยอมรับ

เอก จักรภพ: ตลกดี พอเรามีบทบาททางสังคม ทางการเมือง คนจะไม่ค่อยกล้าเลือกปฏิบัติกับเรามาก แต่มันจะซ่อนอยู่อีกแบบหนึ่ง ยกตัวอย่าง ผมอยู่กับค่ายการเมืองหนึ่งทุกวันนี้ เวลามีคนอธิบายเกี่ยวกับตัวผม จะพิจารณาขึ้นตำแหน่งต่างๆ เขามักจะพูดว่า “ไม่ดีมั้ง จักรภพเขา Emotional” เป็นวิธีการว่าแบบอ้อม แบบเหมารวม ว่าเพราะเขาเป็นเกย์ ถึงได้ Emotional หรือใช้อารมณ์มาก เพราะฉะนั้นไม่ควรจะให้เขาขึ้น มันมาในรูปแบบนี้ แต่พอเรามีอำนาจต่อรองเขาก็อาจจะไม่ได้ว่าเราโดยตรง ดังนั้น LGBTQIA+ ที่ประสบความสำเร็จ อย่านึกว่าตัวเองไม่ถูกเลือกปฏิบัติ ผมคิดว่าหน้าที่หลักของ LGBTQIA+ ในช่วงบุกเบิกคือการช่วยกันมองหาการเลือกปฏิบัติรูปแบบต่างๆ เพื่อจะฉายไฟลงไปให้สังคมมองเห็นถึงปัญหานี้

คนที่เขาเลือกปฏิบัติหรือดูถูกเหยียดหยามเรา บางทีเขาไม่รู้ตัว เขานึกว่าเขาทำสิ่งที่ถูกต้อง หรือเหมือนกับกลุ่มเพื่อนที่ชอบเอาเพื่อนคนหนึ่งเป็นเป้าของการบูลลี่ คนนี้อ้วน คนนี้กินเยอะ คนนี้มาช้า บูลลี่ๆๆ เพื่อให้ตัวเขาเองรู้สึกดีขึ้น บางทีเขาไม่ได้ตั้งใจ แต่เขาไม่รู้ว่าผลที่เกิดขึ้นนั้นอาจกลายเป็นตราบาปหรือเป็นแผลเป็น สำหรับคนคนหนึ่งไปชั่วชีวิต เหมือนกับที่ผมโตมา ผมย้อนกลับไปคิดถึงเพื่อนบางคนที่ผมอาจเคยล้อเขาไว้ เขาเป็นโรคอย่างหนึ่งซึ่งทำให้ขามีจุด กลายเป็นจุดลาย เราก็ล้อๆ จนวันหนึ่งเขาหายไปเลย เรามารู้ทีหลังว่าเขาตัดสินใจย้ายโรงเรียนไป เพราะว่าเขาทนตรงนี้ไม่ได้ แต่ต่อหน้าเราเขาไม่เคยต่อว่า เขาไม่เคยสู้กลับ เราไม่เคยรับรู้หรือตระหนักถึงผลการกระทำของเรา จนกระทั่งพอโตขึ้น ผมต้องตามไปหาเขา เชื่อไหมว่าพอไปบอกเขาว่า เรามาเพื่อจะบอกขอโทษเรื่องนี้ ตอนแรกเขาหัวเราะ แต่พอจะขึ้นรถกลับ เขาโผมากอดเรา เขาบอกว่าเขาดีใจที่เราเข้าใจความรู้สึกของเขาในที่สุด

อนาคตของ LGBTQIA+ ในแวดวงการเมืองไทยจะเป็นอย่างไร เราจะไปถึงจุดที่มีนายกรัฐมนตรีไทยเป็น LGBTQIA+ ได้หรือไม่ 

เอก จักรภพ: เป้าหมายไม่ควรจะเป็นแบบนั้น เป้าหมายควรจะเป็น LGBTQIA+ ไม่ต่างจากคนอื่น จะเป็นอะไรก็เป็นได้ทุกอย่าง เป้าหมายสำคัญไม่ควรที่จะมุ่งเรื่อง Career Path หรืออนาคตของ LGBTQIA+ แต่เพียงอย่างเดียว เพราะอาจจะกลายเป็นเรื่องโควตา กลายเป็นว่าเราโปรโมตกันเอง ช่วยเพราะมีอัตลักษณ์หรือรสนิยมทางเพศเหมือนกัน ก็อาจจะไม่แฟร์ต่อคนอื่นที่ไม่เป็น LGBTQIA+ สิ่งนี้เรียกว่า ‘การเลือกปฏิบัติแบบทางกลับ’ (Reverse Discrimination) เป้าหมายควรจะเป็นว่า เราทำให้ทุกคนเท่าเทียมกัน

ผมเชื่อในระบบเสรีนิยม แต่ไม่เชื่อในเสรีนิยมที่ไม่ช่วยเหลือให้คนซึ่งถูกกดขี่ได้มีโอกาสที่เท่ากัน ไม่อยากให้ตั้งธงว่า LGBTQIA+ จะเป็นผู้นำการเมืองได้ไหม จะรวยขนาดนั้นได้ไหม จะกลายเป็นผู้นำทางสังคมได้หรือไม่ ถ้าเป็นก็เป็น ไม่เป็นก็คือไม่เป็น สิทธิในการเลือกเส้นทางชีวิตเป็นของทุกคน

‘ประเทศไทยเป็นสวรรค์ของ LGBTQIA+’ คิดเห็นอย่างไรกับประโยคนี้

ป๊อป สุไพรพล: น่าจะเป็นสวรรค์ในด้านของแหล่งท่องเที่ยว แต่ว่าในด้านของการยอมรับสิทธิขั้นพื้นฐานในครอบครัว หรือแม้แต่ในโรงเรียน มหาวิทยาลัย ไปจนถึงสถานที่ทำงานก็ยังมีปัญหาอยู่

เอก จักรภพ: ผมเจอมาจากข่าวในสหรัฐอเมริกาเมื่อนานมากแล้ว มันมีคำว่า ‘Don’t ask, don’t tell’ คือจะเป็นเกย์ก็เป็นไป จะเป็น LGBTQIA+ ก็เป็นไป แต่ไม่ต้องมาบอกฉัน ฉันก็ไม่อยากรู้ แล้วเราก็จะเสแสร้งว่าเราเหมือนกัน ทำให้ผมเข้าใจว่า การปฏิเสธตนเองและผู้อื่น หรืออ้างเพื่อจะหา Common Ground หาจุดร่วมกัน เป็นวิธีการที่ทำให้ปัญหายืดเยื้อต่อไป ไม่กล้าเผชิญหน้ากับปัญหา

ปัญหาของสังคมไทย เราใช้คำว่าเกย์ กะเทย ตุ๊ด ในทางลบมาโดยตลอด พออยู่ในกลุ่มเพื่อน หลายคนก็คาดหวังว่า LGBTQIA+ ต้องเป็นตัวตลก เป็นตัวฮาในกลุ่มเพื่อน ต้องกล้าแสดงออก แต่ความจริงแล้ว ไม่ใช่ LGBTQIA+ ทุกคนจะเหมือนกัน บางคนก็ชอบอ่านหนังสือ ชอบอยู่เงียบๆ ชอบสันโดษ สนุกกับการไปไหนคนเดียว บางคนก็ชอบไปกับกลุ่มเพื่อน การไม่ยอมรับกันและกันตรงนี้ นำไปสู่ธรรมเนียม ‘การเหมารวม’ ว่าคนกลุ่มนี้ต้องเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ ทำให้ปัญหายืดยาวออกไป

นอกจากนี้ผมคิดว่าสังคมไทยควรที่จะให้ความสำคัญเกี่ยวกับเพศศึกษามากกว่านี้ คำอธิบายคือสิ่งที่เราควรจะต้องให้กับลูกหลานของเรา ไม่ใช่การสั่งห้ามแต่เพียงอย่างเดียว

คิดเห็นอย่างไรกับประโยคที่ว่า ‘สังคมไทยจะยอมรับเฉพาะ LGBTQIA+ ที่เก่งและมีความสามารถเท่านั้น’

ป๊อป สุไพรพล: คิดว่าส่วนใหญ่ก็จะเป็นเช่นนั้น เพราะว่าคนที่ดูเหมือนฉลาดน้อยกว่า หรือว่าไม่กล้าแสดงออก อาจกลายเป็นคนที่เก็บกด ถูกผลักให้กลายเป็นคนที่แปลกแยกทางสังคม หรือป่วยเป็นโรคซึมเศร้าได้

เอก จักรภพ: ผมเองก็คิดว่าน่าจะจริง เรื่องเก่งหรือเรื่องมีการศึกษาประเมินยากว่าเก่งอย่างไร แต่ประเด็นก็คือคนที่มีอำนาจต่อรองทางสังคมน้อยจะกลายเป็น LGBTQIA+ ที่หดหู่ ถูกกดทับ ซึ่งสุดท้ายก็เป็นเรื่องชนชั้นทางเศรษฐกิจ เป็นประเด็นปัญหาเชิงโครงสร้างมากกว่า คงไม่ใช่ว่าเกย์ที่เก่งหรือมีการศึกษาจะได้รับการยอมรับ เกย์ที่มีอำนาจต่อรองสูงจะได้การยอมรับสูง แต่ในขณะเดียวกัน เกย์บางส่วนที่มาจากครอบครัวร่ำรวย นามสกุลใหญ่ มีบริษัทรองรับให้บริหาร บางครั้งเขาก็แสดงตัวหรือเปิดเผยรสนิยมทางเพศของตนเองไม่ได้ เนื่องจากความกดดันภายในครอบครัว

ผมกับป๊อปเราคุยกันตลอดว่าเราอยากให้คนมีความสุข เพราะเราคิดว่าถ้าคนมีความสุข สังคมก็จะดีตามไปด้วย

‘สมรสเท่าเทียม’ จะเปลี่ยนแปลงสังคมไทยไปอย่างไรบ้าง

ป๊อป สุไพรพล: น่าจะเปลี่ยนแปลงในเรื่องของการให้สังคมไทยปรับเข้าหากัน การที่จะต้องแก้กฎหมายต่างๆ ที่ยังอยู่ในระยะเวลา 120 วัน เพื่อที่จะให้ LGBTQIA+ กลายเป็นคนที่มีตัวตนในสังคมมากยิ่งขึ้น

เอก จักรภพ: สิ่งที่จะเกิดขึ้น ผมคิดว่า ‘ได้มากกว่าเสีย’

สมรสเท่าเทียมเป็นการสื่อสารทางสังคมที่เริ่มบอกว่าคนเราไม่ต่างกัน

ประเด็นแรก ผมคิดว่าเราได้คนกลับมารับใช้ส่วนรวมมากขึ้น มีพื้นที่ให้กับกลุ่มคนที่หลากหลายมากขึ้น

สอง ผมอาจพูดในเชิงพยากรณ์ และอาจมองดูในแง่ร้ายเล็กน้อย หลังจากเห็นบทเรียนในหลายประเทศ พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ในขั้นต้นอาจทำให้พวกเราในชุมชน LGBTQIA+ ของเราเองบางส่วนโอ้อวดเกินไป เธอต้องยอมรับฉัน ฉันต้องได้ตรงนี้ ต้องได้ตรงนั้น ทำให้สถานการณ์สุดโต่ง และอาจทำให้คนที่ไม่ได้เป็นสมาชิกชุมชน LGBTQIA+ สู้กลับ ซึ่งการสู้กลับตรงนี้จะทำให้เกิดสมดุลใหม่ในสังคมไทย

สาม กฎหมายฉบับนี้จะช่วยส่งเสริมสิ่งที่เรียกว่า ‘LGBTQIA+ Economy’ การมีตัวตนของ LGBTQIA+ จะนำไปสู่การเกิดปฏิสัมพันธ์ เกิดการรวมกลุ่มกัน เกิดการสร้างกิจกรรมทางสังคม และกิจกรรมทางด้านเศรษฐกิจเป็นคอมมูนิตี้ใหม่ๆ ขึ้นมา และผมคิดว่าน่าจะเป็นคอมมูนิตี้ที่แข็งแรง  

ไทยผ่านสมรสเท่าเทียมแล้ว แพลนต่อไปของทั้งคู่คืออะไร

ป๊อป สุไพรพล: ก็คงจดทะเบียนสมรสตามที่ได้สิทธิความเท่าเทียมนี้

เอก จักรภพ: หากว่าผ่าน 120 วันเรียบร้อยก็จะไปจดทะเบียนกัน เราแยกเป็นสองเรื่อง จดทะเบียนกับฉลอง จดทะเบียนเราก็ว่าไปตามกฎหมาย แต่ฉลองกำลังคิดว่าเราอายุขนาดนี้แล้ว ไม่รู้จะจัดเป็นงานฉลองหรือไปทำบุญ หรือไปทำประโยชน์เพื่อสังคมด้วยกัน

เส้นทางชีวิตทางการเมืองต่อจากนี้จะเป็นอย่างไร หลังคดีความสิ้นสุด

ป๊อป สุไพรพล: สนใจในส่วนที่จะเป็นตัวแทนของประชาชนในการที่จะไปช่วยภาคประชาชนแก้ไขปัญหาต่างๆ เช่น ความเหลื่อมล้ำทางสังคม การช่วยเหลือเด็กด้อยโอกาส เด็กที่มีปัญหาครอบครัวและได้รับผลกระทบจากการเป็น LGBTQIA+ ก็อยากช่วยเหลือทางด้านนั้นด้วย

เอก จักรภพ: ป๊อปเป็นหนึ่งในคนที่ผ่านความยากลำบากอย่างมากในชีวิต ผลจากการได้อะไรมายากทำให้เกิดผลสองอย่างคือ เขาจะเห็นคุณค่าในของที่เขาได้มา และเขาเริ่มย้อนกลับไปเข้าใจว่ามันเกิดอะไรขึ้นกับชีวิตของเขา พอเขาโตขึ้นและก้าวข้ามสิ่งเหล่านี้ได้ ปรากฏว่าเขากลายเป็นคนที่อดทนที่สุด ถ้าไม่ใช่เพราะป๊อปผ่านประสบการณ์เหล่านี้ เขาอาจทนอยู่ในสนามต่อสู้ทางการเมืองไม่ได้นานถึง 10 กว่าปี 

ผมอยู่ในแวดวงการเมือง แล้วก็ภูมิใจในการเป็นนักการเมือง คนจำนวนไม่น้อยมักมองว่าสังคมนักการเมืองคือสังคมคนชั่ว คนโกง ไม่มีใครคิดถึงประชาชน แต่ผมมองว่านั่นคือความท้าทายในชีวิตเรา เราสามารถจะเป็นความแตกต่างได้ การเมืองเป็นเรื่องของครรลอง เป็นเรื่องของวิถีชีวิต ผมมีพลังที่จะทำงานให้กับสังคม ผมต้องการเวทีขนาดการเมืองที่จะมารองรับ ผมก็จะอยู่ในการเมืองต่อไปจนกว่าจะอยู่ไม่ได้ LGBTQIA+ จะเป็นเรื่องที่ผมไม่ปฏิเสธ แต่ผมก็จะไม่เอาประเด็นนี้ไปโยนใส่หน้าใคร

เมื่อไรก็ตามที่จะถกเถียงเรื่อง LGBTQIA+ เพียงแค่บอกมา ผมจะไปร่วมโต้วาทีด้วยทุกเวที เพื่อเน้นย้ำว่า ‘การเป็น LGBTQIA+ ไม่ได้มีอะไรผิดปกติ’

3 คำที่สะท้อนถึงเรื่องราวความสัมพันธ์ของทั้งคู่มีคำว่าอะไรบ้าง เพราะอะไร

ป๊อป สุไพรพล: คำแรกน่าจะเป็นคำว่า ‘ห่วงใย’ การที่เราจะมาผูกพันกันได้ ความห่วงใยน่าจะเป็นหลักสำคัญ เป็นข้อผูกมัดอย่างหนึ่งที่ทำให้เรามีจิตใจที่สัมพันธ์กัน

เอก จักรภพ: คำที่สอง ผมคิดว่าคือ ‘ความอดทน’ สิ่งนี้เป็นเรื่องยาก เพราะว่าคนที่อดทนกันไม่ได้ส่วนใหญ่ไม่ใช่เพราะความอดทนเขาน้อย แต่เป็นเพราะเขารู้สึกว่าไม่เห็นต้องอดทนเลย ความอดทนทำให้เราก้าวข้ามเส้นบางอย่าง เข้าใกล้กับสัจจะของการอยู่ร่วมกัน เข้าใจเขา เข้าใจเรามากขึ้น

อีกคำคือคำว่า ‘ความนับถือ’ การจะอยู่ด้วยกันต้องยอมรับตัวตนที่เขาเป็น พอเรายอมรับในสิ่งที่เขาเป็นแล้ว ไม่มีมุมไหนที่จะรู้สึกผิดหวังกันอีกต่อไป เหลือเพียงแค่ว่า วันนี้ทะเลาะกันมากหน่อย หรือวันนี้สนุกกันมากๆ ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาของชีวิตและความสัมพันธ์

ข้อความที่อยากจะส่งต่อ โดยเฉพาะในมิติของการใช้ชีวิตคู่ 

ป๊อป สุไพรพล: อยากให้เราทุกคนเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน และไม่ต้องกังวลว่า สมรสเท่าเทียมจะทำให้ LGBTQIA+ มีอำนาจเหนือกว่าคนอื่นๆ เพราะเป้าหมายสำคัญคือ การทำให้ทุกคนเท่าเทียมกันโดยไม่เหยียดเพศหรือถูกเลือกปฏิบัติ

เอก จักรภพ:

ผมอยากให้ทุกคนสนุกกับการเดินทางเท่าๆ กับเป้าหมายที่จะไป อย่ารอสนุกตอนไปถึงจุดหมายปลายทางเพียงอย่างเดียว แต่ให้สนุกกับระหว่างทางที่ไปด้วย

มีเพียงความตายเท่านั้นที่เป็น ‘สิ่งที่แน่นอน’ (Absolute) ผมเคยติดคุกการเมืองมา ผมเคยลี้ภัยมา 15 ปี สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ Absolute การที่ผมทั้งสองคนอยู่ด้วยกันก็ไม่ใช่ Absolute แต่มันเป็นการเดินทางที่เราทั้งคู่สนุกที่จะเดินทางไป ไม่รู้จะไปจบลงตรงไหน อย่างไร ป๊อปกับผมเราจะแข็งแรงไปได้แค่ไหน หรือจะมีเหตุการณ์ทางการเมืองอะไรเกิดขึ้นอีก เราไม่รู้ เรารู้เพียงแค่ว่า วันนี้เราสนุกกับการที่เราได้ทำอะไรด้วยกัน ได้อยู่ด้วยกัน ได้แชร์ความทุกข์ความสุขกัน

ท้ายที่สุด ผมอยากจะบอกว่า

คุณไม่ได้อยู่ตัวคนเดียว สังคมกำลังค่อยๆ รวบรวมความมั่นใจออกเป็นกฎหมาย วางเป็นบรรทัดฐานทางสังคม เพื่อให้เราทั้งหลายในยุคต่างๆ ทุกๆ เจนได้มีความมั่นใจที่จะก้าวออกมามากขึ้น

ใจเย็นๆ อดทน ไม่ต้องปฏิเสธตัวเอง เป็นตัวของตัวเอง แต่ขณะเดียวกันก็มีความเมตตาต่อสังคมรอบข้าง โดยเฉพาะคนที่เขายังไม่เข้าใจเรา อาจจะต้องให้เวลาพวกเขา

ป๊อป สุไพรพล: สมรสเท่าเทียมของไทยที่ผ่านมาได้ถึงทุกวันนี้  ต้องขอบคุณทุกหน่วยงาน ทุกภาคส่วน และทุกพรรคการเมืองที่ช่วยให้กฎหมายประวัติศาสตร์นี้เกิดขึ้น เพื่อปูทางไปสู่สังคมที่โอบรับความแตกต่างหลากหลายได้มากยิ่งขึ้น

The post เปิดใจ จักรภพ-สุไพรพล คู่รัก LGBTQIA+ ในแวดวงการเมือง ในโอกาสที่ไทยผ่านกฎหมายสมรสเท่าเทียม appeared first on THE STANDARD.

ช่วงนี้หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า ‘สเปกแซฟฟิก’ อยู่บ่อยๆ หรืออาจเคยเห็นการนิยามตัวเองของคนบางกลุ่มว่า “เราเป็นแซฟฟิก ไม่ใช่เลสเบี้ยน’ หรือไม่ก็เพิ่งจะได้ยินคำนี้เป็นครั้งแรก

ในสังคมปัจจุบันที่ความหลากหลายทางเพศมีการเปิดกว้างมากขึ้นกว่าเมื่อก่อน แน่นอนว่าต้องมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นมากมาย และไม่ใช่เรื่องแปลกหากเราจะยังไม่เข้าใจหรือตามไม่ทัน 

ปฏิเสธไม่ได้ว่าคำว่า ‘แซฟฟิก’ ก็เป็นคำศัพท์ที่เพิ่งเอากลับมาใช้อย่างแพร่หลาย ซึ่งเราอาจได้ยินอยู่บ่อยครั้งในช่วงนี้ ไม่ว่าจะเป็นซีรีส์แซฟฟิกหรือสเปกแซฟฟิก ฯลฯ แล้วแซฟฟิกไม่ใช่เลสเบี้ยนเหรอ? ทำไมหลายคนเลือกที่จะนิยามตัวเองว่าแซฟฟิก ไม่ใช่เลสเบี้ยน

แซฟฟิกคืออะไร? ถือว่าเป็น LGBTQIA+ ไหม?

คำว่า ‘แซฟฟิก’ (Sapphic) มีมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 ซึ่งมาจากชื่อของ ‘แซฟโฟ’ (Sappho) นักกวีหญิงชาวกรีกท่านหนึ่ง คำนี้ถูกใช้เพื่ออธิบายประเภทบทกวีของเธอที่หลายๆ คนตีความว่าเป็นบทกวีเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างผู้หญิงกับผู้หญิง ส่วนอัตลักษณ์ทางเพศของเธอยังคงเป็นที่ถกเถียงจนถึงปัจจุบันว่าเธอเป็นเลสเบี้ยนหรือไม่ เนื่องจากไม่มีหลักฐานหรือรายละเอียดที่ชัดเจน แต่บทกวีของเธอมักจะกล่าวถึงความรู้สึกของเธอต่อผู้หญิงคนหนึ่ง จึงเกิดเป็นคำว่า ‘แซฟฟิก’ ขึ้นมา

แซฟฟิกเป็นนิยามของอัตลักษณ์ทางเพศที่มีความเชื่อมโยงกับความเป็นหญิง อธิบายแบบเข้าใจง่ายๆ ได้ว่า แซฟฟิกเป็นร่มคันใหญ่ และใต้ร่มคันใหญ่นี้ก็มีไบเซ็กชวล แพนเซ็กชวล เควียร์ และทรานส์เจนเดอร์ ฯลฯ จึงถือได้ว่าแซฟฟิกก็อยู่ในกลุ่ม LGBTQIA+ ด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น Cisgender (บุคคลที่อัตลักษณ์ทางเพศสอดคล้องกับเพศกำเนิด) หรือ Transgender (บุคคลข้ามเพศ) ก็สามารถเรียกตัวเองว่าแซฟฟิกได้ ไม่จำเป็นต้องมีอัตลักษณ์ทางเพศเป็นหญิงเท่านั้น 

ในความสัมพันธ์ระหว่างผู้หญิงสองคนไม่ได้แปลว่าจะเป็นคู่รักเลสเบี้ยนเสมอไป คนใดคนหนึ่งอาจเป็น Bisexual หรือ Pansexual หรือกำลังค้นหาตัวตนอยู่ การแปะป้ายว่าคู่รักหญิง-หญิงเป็นเลสเบี้ยนอาจเป็นการลบตัวตนของไบเซ็กชวลว่าไม่มีอยู่จริง หรือที่เรียกว่า ‘Bisexual Erasure’ ได้ ดังนั้นไม่ใช่แซฟฟิกทุกคนจะเป็นเลสเบี้ยน และไม่ได้หมายความว่าเป็นแซฟฟิกแล้วจะมีความรักแค่กับเพศหญิงเท่านั้น การที่หลายๆ คนเลือกที่จะนิยามตัวเองว่าเป็นแซฟฟิก อาจเป็นเพราะเขารู้สึกว่าคำนี้ครอบคลุมความเป็นตัวเขามากกว่านั่นเอง

อย่างไรก็ตาม การเคารพซึ่งกันและกันคือสิ่งสำคัญที่สุด ไม่ว่าจะเป็นเพศไหนหรือนิยามตนเองว่าอย่างไร ทุกคนก็ควรได้รับการเคารพและมีสิทธิเสรีภาพที่เท่าเทียมกัน การเคารพในทุกๆ ความสัมพันธ์และอัตลักษณ์อาจสำคัญกว่าการมาชี้ว่าความสัมพันธ์นี้นิยามว่าอย่างไร หรืออัตลักษณ์ของบุคคลนี้คืออะไร

ภาพ: Carlo Prearo / Shutterstock

อ้างอิง: 

• https://www.newyorker.com/magazine/2015/03/16/girl-interrupted
• https://www.etymonline.com/word/Sapphic#etymonline_v_22727
• https://www.thenoizemag.com/2022/06/what-does-sapphic-mean/
• https://www.cosmopolitan.com/uk/love-sex/lgbtq/a46075592/sapphic-meaning/

The post แซฟฟิกคืออะไร ถือว่าเป็น LGBTQIA+ ไหม appeared first on THE STANDARD.